Quy định mới khiến trái phiếu doanh nghiệp giảm nhiệt

Theo Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội (HNX), trong tháng 9.2020 chỉ có 30 đợt phát hành trái phiếu doanh nghiệp được diễn ra. Giá trị phát hành đạt 10.521 tỉ đồng, giảm 75%. Trong đó, khoảng 90% lượng trái phiếu phát hành ra đến từ các ngân hàng. Nhóm doanh nghiệp bất động sản, đối tượng đứng đầu về lượng phát hành trái phiếu từ đầu năm đến nay chỉ phát hành vỏn vẹn 150 tỉ đồng, chiếm tỷ trọng 1,43%.

Lũy kế 9 tháng năm 2020, đã có tới 1.660 đợt phát hành trái phiếu doanh nghiệp với giá trị phát hành tổng cộng 303.802 tỉ đồng. Tính ra trung bình mỗi tháng, có 184 đợt phát hành trái phiếu diễn ra với giá trị phát hành trung bình 33.755 tỉ đồng.

Như vậy, số đợt phát hành và giá trị trái phiếu doanh nghiệp phát hành trong tháng 9 ở mức thấp kỷ lục. Nếu so với số liệu của tháng trước, mức sụt giảm của tháng 9 rất đột ngột.

Trước đó, thống kê của Sở Giao dịch chứng khoán Hà Nội trong tháng 8 cho thấy các doanh nghiệp đăng ký phát hành 723 đợt trái phiếu để huy động 127.000 tỉ đồng. Dẫn đầu danh sách huy động vốn từ kênh trái phiếu trong tháng 8 là các công ty bất động sản với tỷ trọng 30,39%. Tiếp đến là các tổ chức tín dụng, dịch vụ, sản xuất và chứng khoán.

Đáng chú ý, việc doanh nghiệp giảm phát hành trái phiếu trong tháng 9 là điều đã được dự báo từ trước. Nguyên nhân là do các quy định mới về siết chặt hoạt động phát hành trái phiếu được quy định tại Nghị định số 81/2020/NĐ-CP đã có hiệu lực từ ngày 1.9.

Theo đó, Nghị định 81/2020 đã nâng cao tiêu chuẩn, giới hạn về phát hành trái phiếu riêng lẻ nhằm hạn chế hoạt động phát hành quá mức để phân phối cho nhà đầu tư cá nhân; đồng thời tăng trách nhiệm của các tổ chức tư vấn, đại lý giam gia vào đợt phát hành.

Nhiều tổ chức, chuyên gia đánh giá đây là bước điều chỉnh cần thiết để đảm bảo thị trường trái phiếu doanh nghiệp hoạt động chuyên nghiệp, lành mạnh, trong đó hướng đến mục tiêu tách bạch rõ hoạt động chào bán trái phiếu ra công chúng với hoạt động chào bán riêng lẻ.

Với quy định này, việc phát hành trái phiếu theo hướng chặt chẽ hơn, yêu cầu cao hơn đối với tổ chức phát hành và các đơn vị trung gian khi thực hiện phát hành riêng lẻ.

Chẳng hạn, theo Nghị định 81, mức dư nợ trái phiếu doanh nghiệp phát hành riêng lẻ tại thời điểm phát hành (bao gồm cả khối lượng dự kiến phát hành) không được vượt quá 5 lần vốn chủ sở hữu, căn cứ theo báo cáo tài chính quý gần nhất tại thời điểm phát hành được cấp có thẩm quyền phê duyệt. Số lần phát hành trái phiếu cũng sẽ bị siết lại. Đợt phát hành tiếp theo phải cách đợt phát hành trước tối thiểu 6 tháng. Mỗi doanh nghiệp chỉ có thể phát hành 1-2 đợt mỗi năm.

Được biết, Nghị định 81 được ban hành sau khi thị trường trái phiếu có dấu hiệu tăng nóng mất kiểm soát. Bộ Tài chính đã nhiều lần khuyến cáo nhà đầu tư không nên mua trái phiếu chỉ vì lãi suất cao, bởi lãi suất cao sẽ đi kèm với rủi ro cao.