Thủy sản, cà phê Việt Nam sang Hàn Quốc tận dụng ưu đãi FTA tốt nhất

ASEAN và Hàn Quốc ký kết Hiệp định khung về hợp tác kinh tế toàn diện năm 2005 và Hiệp định về thương mại hàng hóa có hiệu lực từ tháng 6.2007. Để đảm bảo đúng hàng hóa có xuất xứ được hưởng ưu đãi thuế quan, Hiệp định Thương mại tự do ASEAN - Hàn Quốc (AKFTA) quy định cách xác định xuất xứ. Nhằm thực thi AKFTA, Tiểu ban Hợp tác kinh tế ASEAN - Hàn Quốc tổ chức Hội nghị về xuất xứ hàng hóa để chuyển đổi danh mục quy tắc mặt hàng (PSR) theo Hệ thống hài hòa HS của Tổ chức Hải quan thế giới (WCO); từ đó tạo thuận lợi cho nhà nhập khẩu sử dụng Giấy chứng nhận xuất xứ C/O mẫu AK để hưởng thuế suất ưu đãi đặc biệt AKFTA.

Đến nay, đối tác Hàn Quốc và các nước thành viên ASEAN ghi nhận nhiều phản hồi tích cực về vai trò của nước chủ nhà Việt Nam trong công tác tổ chức hội nghị và trong khuôn khổ AKFTA. Hội nghị lần này có quan chức, chuyên gia đến từ Hàn Quốc và 10 nước ASEAN nhằm rà soát, thảo luận gần 7 ngàn dòng thuế, tiến độ và cơ chế thực thi quy tắc xuất xứ theo hệ thống HS mới.

Thời gian gần đây, Hàn Quốc liên tục là một trong những thị trường dẫn đầu về nhập khẩu hàng hóa từ Việt Nam có tỷ lệ sử dụng ưu đãi FTA cao nhất. Năm 2023, thị trường Hàn Quốc có tỷ lệ sử dụng giấy chứng nhận xuất xứ nguồn gốc hàng hóa (C/O) ưu đãi 52,1%, với kim ngạch hàng hóa có C/O xuất khẩu sang Hàn Quốc đạt 12,2 tỉ USD.

Doanh nghiệp Việt đã có nhận thức nhất định về việc sử dụng C/O ưu đãi như một công cụ hữu hiệu trong kế hoạch kinh doanh khi xuất khẩu hàng hóa đi các thị trường Việt Nam có cam kết để hưởng ưu đãi thuế quan. Với hành lang pháp lý là Nghị định 31 và thông tư hướng dẫn; cũng như việc đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến tới doanh nghiệp giai đoạn 2014-2023, nhận thức của doanh nghiệp đã thay đổi rõ rệt.

Nhóm hàng xuất khẩu đi Hàn Quốc có tỷ lệ sử dụng ưu đãi FTA tốt nhất gồm thủy sản (96,32%). Các mặt hàng nông sản như rau quả, cà phê và hạt tiêu đều có tỷ lệ sử dụng C/O ưu đãi rất cao, lần lượt đạt 91,18%, 94,54% và 100%. Gỗ và sản phẩm gỗ (73,76%); giày dép và hàng dệt may có tỷ lệ gần 100%.

Tại Hiệp định Thương mại hàng hóa ASEAN - Hàn Quốc, Việt Nam cam kết xóa bỏ thuế nhập khẩu đối với khoảng 86% tổng số dòng thuế vào năm 2018, 14% tổng số dòng thuế còn lại giảm thuế về 5% vào thời điểm cuối lộ trình (năm 2021) và cắt giảm một phần thuế suất vào 2021 hoặc giữ nguyên thuế suất MFN.

Trong bối cảnh hàng hóa Việt Nam có nhiều cơ hội hưởng ưu đãi thuế quan tại các thị trường FTA, quy tắc xuất xứ chính chính là công cụ vô hiệu hóa lợi thế của FTA nếu hàng hóa không đáp ứng và là công cụ phân biệt lợi thế của các nước trong FTA với các nước bên ngoài FTA.