Tổng giám đốc WHO khuyên giảm bớt bạn tình để hạn chế lây lan bệnh đậu mùa khỉ

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), phần lớn các trường hợp trong đợt bùng phát bệnh đậu mùa khỉ gần đây là ở những người đàn ông có quan hệ tình dục đồng giới.

Tổng Giám đốc WHO - Tedros Adhanom Ghebreyesus hôm 27.7 khuyến cáo các thành viên của cộng đồng tránh nhiễm vi rút bằng cách giảm số lượng bạn tình và xem xét lại trước khi quan hệ tình dục với bạn tình mới.

"Đây là đợt bùng phát có thể dừng lại nếu các quốc gia, cộng đồng và cá nhân tự nhắc nhở bản thân, nghiêm túc đánh giá rủi ro và thực hiện các bước cần thiết để ngăn chặn sự lây truyền và bảo vệ các nhóm dễ bị tổn thương. Cách tốt nhất để làm điều đó là giảm nguy cơ phơi nhiễm. Điều đó có nghĩa là đưa ra những lựa chọn an toàn cho bản thân và những người khác. Với những người đàn ông quan hệ tình dục đồng giới, điều này bao gồm giảm số lượng bạn tình của mình, xem xét lại trước khi quan hệ tình dục với bạn tình mới và trao đổi thông tin liên lạc chi tiết với bất kỳ đối tác mới nào để có thể theo dõi, nếu cần", Tedros Adhanom Ghebreyesus nói tại cuộc họp.

Trong khi cho biết trọng tâm của tất cả quốc gia phải là thuyết phục các cộng đồng nam quan hệ tình dục đồng giới để giảm nguy cơ lây nhiễm và lây truyền, ông Tedros Adhanom Ghebreyesus cũng cảnh báo các nước phải bảo vệ nhân quyền.

Ông nói: “Sự kỳ thị và phân biệt đối xử có thể nguy hiểm như bất kỳ loại vi rút nào”.

Đậu mùa khỉ không được coi là bệnh lây truyền qua đường tình dục, nhưng hầu hết những người mắc bệnh này ở Mỹ gần đây đều báo cáo có hoạt động tình dục ở mức độ nào đó, Tiến sĩ Demetre Daskalakis, quan chức của Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Mỹ (CDC) làm việc về phản ứng với bệnh đậu mùa khỉ, nói với CNN tháng này. Điều đó có thể bao gồm cả các cuộc gặp gỡ chớp nhoáng và quan hệ tình dục bằng miệng.

Vi rút lây lan chủ yếu thông qua tiếp xúc vật lý da trên da, nhưng nó cũng có thể lây truyền khi chạm vào các đồ vật như khăn trải giường hoặc khăn tắm mà người mắc bệnh đậu mùa khỉ sử dụng, cũng như qua các tương tác mặt đối mặt gần như hôn, theo CDC.

CDC nói rằng đeo bao cao su có thể hữu ích, nhưng một mình nó có thể không bảo vệ khỏi sự lây lan bệnh đậu mùa khỉ. Tuy nhiên, cơ quan này vẫn nhấn mạnh rằng bao cao su có thể ngăn ngừa các bệnh lây nhiễm qua đường tình dục khác.

Lời khuyên của ông Tedros Adhanom Ghebreyesus về việc giảm bớt bạn tình là một trong những ý kiến ​​mạnh mẽ nhất về vấn đề này. Các cách tuyên truyền khác của WHO không quá rõ ràng như vậy.

"Giảm số lượng bạn tình có thể làm giảm nguy cơ mắc bệnh", một tờ rơi của WHO viết.

"Làm sao tôi có thể tự bảo vệ mình? Để mắc bệnh đậu mùa khỉ, bạn phải tiếp xúc da kề da, kể cả khi quan hệ tình dục, với người bị nhiễm bệnh hoặc đồ dùng nhiễm vi rút của họ. Để giảm nguy cơ mắc bệnh đậu mùa khỉ: Thực hành tình dục an toàn hơn, giữ tay sạch sẽ", trích nội dung tờ rơi khác của WHO.

"Hãy nhớ rằng tiếp xúc thân thể gần gũi, bao gồm cả quan hệ tình dục, có thể làm tăng nguy cơ phơi nhiễm. Quan hệ tình dục nhiều lần và thường xuyên, kể cả với bạn tình ẩn danh, có thể khiến bạn có nhiều nguy cơ nhiễm bệnh đậu mùa khỉ hơn. Để bảo vệ bản thân, hãy thực hành tình dục an toàn hơn", là nội dung tờ rơi thứ ba của WHO.

Các quan chức y tế ở Mỹ cũng đã khuyến cáo giảm bớt bạn tình nhưng sử dụng ngôn ngữ nhẹ nhàng hơn.

"Tránh tiếp xúc da kề da, kể cả tiếp xúc thân mật, với những người bị phát ban trông giống bệnh đậu khỉ. Các hành động giảm tác hại khác bao gồm giảm thiểu hoạt động tình dục với nhiều bạn tình hoặc bạn tình ẩn danh", Tiến sĩ Rochelle Walensky, Giám đốc CDC, cho biết vào tháng này.

"Theo hướng dẫn giảm thiểu tác hại của chúng tôi, hãy suy nghĩ về việc giảm số lượng bạn tình, cố gắng tránh các liên hệ ẩn danh để giảm nguy cơ phơi nhiễm", tiến sĩ Demetre Daskalakis đưa ra lời khuyên vào tuần trước.

CDC cũng cho biết người dân có thể giảm tiếp xúc da càng nhiều càng tốt bằng cách quan hệ tình dục với quần áo đặt trên hoặc che các khu vực có phát ban. Nếu quyết định quan hệ tình dục với người mắc bệnh đậu khỉ hoặc những ai có thể tiếp xúc với nó, nên nói trước về loại vi rút này.

Một điều khác mà mọi người có thể làm để bảo vệ mình là tránh tiếp xúc trực diện như hôn với những người nhiễm bệnh rõ ràng.

Các nhà khoa học vẫn đang nghiên cứu cách thức lây lan bệnh đậu mùa khỉ trong đợt bùng phát này, nhưng họ nói rằng nhiều người dường như không bị bệnh sau khi đi ngang qua ai đó hoặc ôm họ.

"Nếu đó là một cái ôm không cần thiết với người mặc áo sơ mi thì trên lý thuyết có nguy cơ lây truyền ở đó, nhưng đây không phải là những gì chúng ta đang nghe về những gì xảy ra với trường hợp của chúng ta, vì vậy nguy cơ thấp hơn. Nhưng tôi không thể nói là không”, tiến sĩ Demetre Daskalakis chia sẻ.

Thay vào đó, gặp gỡ lâu hơn dường như chịu trách nhiệm cho hầu hết các ca bệnh đậu mùa khỉ bây giờ.

"Nếu bạn hỏi tôi gặp gỡ dài là bao lâu, tôi không thể trả lời câu hỏi đó. Thực tế mà nói, tiếp xúc da trên da với bất kỳ loại nào về mặt lý thuyết đều có thể truyền bệnh đậu mùa khỉ, nhưng chúng ta có thể phòng tránh được", tiến sĩ Demetre Daskalakis nói thêm.

Hôm 23.7, Tedros Adhanom Ghebreyesus cho biết đợt bùng phát bệnh đậu mùa khỉ đang lan rộng nhanh chóng thể hiện tình trạng khẩn cấp về sức khỏe toàn cầu, mức cảnh báo cao nhất của cơ quan y tế Liên Hiệp Quốc.

Nhãn của WHO - "tình trạng khẩn cấp về sức khỏe cộng đồng của quốc tế đáng lo ngại" - được thiết kế để báo động rằng cần có phản ứng quốc tế phối hợp và có thể mở ra nguồn tài trợ cùng nỗ lực toàn cầu để hợp tác chia sẻ vắc xin và phương pháp điều trị.

Theo hai nguồn tin giấu tên nói với Reuters trước đó, các thành viên của một ủy ban chuyên gia gặp nhau hôm 21.7 để thảo luận về khuyến nghị tiềm năng đã bị chia rẽ về quyết định này, nhưng quyết định cuối cùng thuộc về Tổng giám đốc WHO.

Thông báo về quyết định ban bố tình trạng khẩn cấp về sức khỏe trong cuộc họp báo với giới truyền thông ở thành phố Geneva (Thụy Sĩ), ông Tedros Adhanom Ghebreyesus xác nhận rằng ủy ban đã không đạt được sự đồng thuận, với 9 thành viên phản đối và 6 thành viên ủng hộ tuyên bố.

Trước đây, Tedros Adhanom Ghebreyesus thường tán thành các khuyến nghị của ủy ban chuyên gia, nhưng các nguồn tin cho biết ông có khả năng đã quyết định đưa ra mức cảnh báo cao nhất do lo ngại về tỷ lệ ca bệnh đậu mùa khỉ leo thang và nguồn cung cấp vắc xin cùng phương pháp điều trị thiếu hụt, dù thiếu ý kiến ​​đa số.

Hôm 22.7, Mỹ đã ghi nhận được hai ca mắc bệnh đậu mùa khỉ đầu tiên ở trẻ em.

Hai ca nhiễm vi rút đậu mùa khỉ tại Mỹ đã được xác định lần đầu tiên ở trẻ em - một đứa trẻ mới biết đi ở bang California và một bé sơ sinh không phải là cư dân Mỹ.

CDC cho biết hai trường hợp này không liên quan và có khả năng là kết quả của sự lây truyền vi rút trong gia đình. CDC thông báo hai đứa trẻ đang trong tình trạng sức khỏe tốt và được điều trị.

Phát biểu trong một cuộc gọi hội nghị, Tiến sĩ Jennifer McQuiston, Phó giám đốc bộ phận các tác nhân gây bệnh và bệnh lý hậu quả cao của CDC, nói không có gì ngạc nhiên khi các trẻ em mắc bệnh đậu mùa khỉ đã xuất hiện, nhưng "không có bằng chứng cho đến nay mà chúng tôi đang thấy vi rút này lây lan ra bên ngoài các cộng đồng đồng tính nam, song tính luyến ái và những người đàn ông khác có quan hệ tình dục đồng giới”.

Bà cho biết 99% trong số 2.891 trường hợp mắc bệnh đậu mùa khỉ được xác nhận ở Mỹ liên quan đến nam giới quan hệ tình dục đồng giới, nhưng đã có một số ít phụ nữ và nam giới chuyển giới nhiễm bệnh.

Điều phối viên phản ứng COVID-19 của Nhà Trắng, Tiến sĩ Ashish Jha, phát biểu trong cùng một cuộc gọi, cho biết chính phủ Mỹ đã giao 300.000 liều vắc xin đậu mùa khỉ và đang làm việc để xúc tiến chuyến hàng 786.000 liều nữa từ Đan Mạch.

Ông nói hiện đã có đủ vắc xin đậu mùa khỉ để cung cấp liều đầu tiên cho hơn một nửa dân số đủ điều kiện ở thành phố New York (Mỹ) và hơn 70% dân số đủ điều kiện ở thủ đô Washington.

Tỷ lệ tử vong trong các đợt bùng phát bệnh đậu mùa khỉ trước đây ở châu Phi của dòng vi rút hiện tại là khoảng 1%, nhưng đến nay dường như ít gây chết người hơn ở các nước không lưu hành. Tuy nhiên, một số bệnh nhân cho biết phải nhập viện vì đau dữ dội.