Tổng thống Mỹ khăng khăng Nga sắp tấn công Ukraine nhưng vẫn chấp nhận gặp ông Putin

Tổng thống Pháp, Emmanuel Macron, đã mời hai người đồng cấp Vladimir Putin và Joe Biden tham dự hội nghị thượng đỉnh nhằm giảm leo thang cuộc khủng hoảng Ukraine. Và văn phòng của Macron thông báo các nhà lãnh đạo đã đồng ý về nguyên tắc về cuộc gặp gỡ nhưng Mỹ tiếp tục cảnh báo rằng chiến tranh sắp xảy ra.

Điện Élysée vào tối Chủ nhật đã đưa ra một tuyên bố cho biết sau những nỗ lực ngoại giao vào phút chót của Tổng thống Pháp, Nga và Mỹ đã đồng ý gặp mặt. Thông báo nêu: “Tổng thống Biden và Putin đều đã chấp nhận nguyên tắc của một hội nghị thượng đỉnh như vậy. Nội dung của nó sẽ được chuẩn bị bởi ngoại trưởng (Anthony) Blinken và (Sergei) Lavrov trong cuộc họp của họ vào thứ năm ngày 24.2”. Thông báo cũng nhấn mạnh: “Cuộc gặp chỉ có thể được tổ chức nếu Nga không xâm lược Ukraine”.

Nhà Trắng xác nhận Biden sẵn sàng tổ chức hội nghị thượng đỉnh, nhưng nói rõ rằng họ rất thận trọng về sự chân thành của lời đề nghị.

Phát ngôn viên Nhà Trắng, Jen Psaki, cho biết: “Về nguyên tắc, Tổng thống Biden đã chấp nhận một cuộc gặp với Tổng thống Putin một lần nữa, nếu một cuộc xâm lược không xảy ra. Chúng tôi luôn sẵn sàng về giải pháp ngoại giao. Chúng tôi cũng sẵn sàng áp đặt những hậu quả nhanh chóng và nghiêm trọng nếu Nga lựa chọn chiến tranh. Và hiện tại, Nga dường như đang tiếp tục chuẩn bị cho một cuộc tấn công toàn diện vào Ukraine trong thời gian sớm nhất”.

Macron đã nói chuyện hai lần với Vladimir Putin trong đêm với tổng thời gian gần ba giờ, đồng thời gọi tham khảo ý kiến ​​của Joe Biden trong 15 phút giữa hai cuộc gọi. Giữa cảm giác cấp bách ngày càng dâng cao, cuộc điện đàm thứ hai giữa Macron và Putin đã được công bố sau 2 giờ sáng theo giờ Moscow.

Tổng thống Pháp cho biết ông đang tìm cách thiết lập một lệnh ngừng bắn ở phía đông Ukraine và hai nhà lãnh đạo đã đồng ý tổ chức các cuộc thảo luận với hy vọng xem xét tương lai của các thỏa thuận an ninh châu Âu.

Tuy nhiên, lời tường thuật của Điện Kremlin về cuộc trò chuyện tập trung vào những cáo buộc của Putin về leo thang và pháo kích của Ukraine vào miền đông. Kremlin cũng không đáp lại lời đề nghị đàm phán trực tiếp từ Volodymyr Zelenskiy, tổng thống Ukraine.

Tia sáng ngoại giao xuất hiện sau khi Putin nói chuyện điện thoại với Macron, người đối thoại phương Tây được ông ưu ái, vào sáng Chủ nhật. Và kết quả được Điện Kremlin công khai xác nhận, cho thấy Putin có thể sẵn sàng lùi lại trước bờ vực của một cuộc chiến để mở đường cho các cuộc thảo luận ngoại giao mới. 

Theo kế hoạch, Ngoại trưởng Pháp, Jean-Yves Le Drian, sẽ gặp người đồng cấp Nga, Sergei Lavrov, vào 24.2 để làm việc về cuộc gặp thượng đỉnh ở cấp cao nhất với Nga, Ukraine và các đồng minh.

Hai nhà lãnh đạo cũng đồng ý tiếp tục làm việc trong một cuộc họp riêng "trong khuôn khổ định dạng Normandy", hay nói cách khác là sẽ gói gọn thành phần  tham gia chỉ gồm Nga, Ukraine, Pháp và Đức.

Theo tuyên bố của Elysée, hai ông Putin và Macron cũng sẽ làm việc "chuyên sâu" để cho phép Nhóm liên lạc ba bên - gồm Ukraine, Nga và Tổ chức An ninh và Hợp tác ở châu Âu - gặp nhau "vào vài giờ tới" trong nỗ lực đảm bảo một lệnh ngừng bắn ở đông Ukraine.

Còn quá sớm để nói liệu Macron có thực hiện được một cuộc sứ mệnh ngoại giao ngoạn mục vào phút cuối hay không. Và cũng quá sớm để nói liệu sáng kiến ngoại giao của ông có nhận được sự ủng hộ hoàn toàn từ London hay không. Cho đến nay, hầu hết các động thái ngoại giao của Tổng thống Pháp đều được phối hợp với Nhà Trắng mà chưa hề tham khảo ý kiến từ đồng minh bên bờ eo biển Manche.

Gérard Araud, một cựu quan chức ngoại giao Pháp, lên tiếng bảo vệ hành động của Macron: “Ngày nay ông ấy là nhà lãnh đạo phương Tây duy nhất tích cực tham gia vào việc tìm kiếm một giải pháp hòa bình thoát khỏi cuộc khủng hoảng hiện nay. Ông ấy biết rằng mình có thể thất bại và có thể sẽ thất bại, nhưng ông ấy đã đúng khi nỗ lực và xứng đáng được chúng ta ủng hộ và chia sẻ".

Tuyên bố của Élysée cho biết “công việc ngoại giao căng thẳng sẽ diễn ra trong những ngày tới”, gồm một số cuộc tham vấn ở thủ đô của Pháp, đồng thời tuyen bố nói thêm rằng hai nhà lãnh đạo cũng nhất trí về “sự cần thiết phải ủng hộ một giải pháp ngoại giao cho cuộc khủng hoảng đang diễn ra và làm mọi thứ để đạt được tiếng nói chung”.

Một quan chức Élysée xác nhận các cuộc đàm phán tiếp theo giữa hai nhà lãnh đạo đã được lên kế hoạch, nhưng cho biết Putin và Macron rõ ràng có "cách giải thích khác nhau" về những gì đang xảy ra ở vùng Donbas và ai là người phải chịu trách nhiệm. Trong khi Tổng thống Pháp cho rằng những người ly khai thân Nga phải chịu trách nhiệm thì nhà lãnh đạo Nga khẳng định lỗi thuộc về lực lượng Ukraine.

Quan chức Élysée cho biết Macron sẽ nói chuyện “trong vài giờ tới” với Thủ tướng Đức, Olaf Scholz. Các cuộc gọi tiếp theo của Tổng thống Pháp có thể sẽ được nối tới Thủ tướng Anh Johnson, Thủ tướng Ý, Mario Draghi, và các đối tác thân cận khác.