Chính phủ Trung Quốc ngày 1.12 ban hành văn bản yêu cầu tăng cường công tác phổ cập tiếng nói và chữ viết, trong đó đặt mục tiêu đến năm 2025 tỷ lệ công dân dùng tiếng Trung (tiếng phổ thông) phải đạt 85%.
Theo chính phủ Trung Quốc, việc sử dụng tiếng Trung (phổ thông) chưa cân đối và chưa tương xứng, sự đổi mới trong tiếng nói và chữ viết chưa thích ứng với nhu cầu phát triển thời đại công nghệ thông tin, nên cần được cải thiện. Vì vậy văn bản đề ra lộ trình năm 2025 đạt tỷ lệ 85% công dân dùng tiếng Trung, đến năm 2035 tiếng Trung được phổ cập toàn diện và đầy đủ, đến mọi vùng nông thôn lẫn khu vực dân tộc thiểu số sinh sống.
Để đạt mục tiêu trên, văn bản nêu yêu cầu tăng cường giám sát nhằm đảm bảo tiếng Trung được sử dụng làm ngôn ngữ chính thức của cơ quan nhà nước, trường học, tin tức và các ấn phẩm, truyền thanh, phim và truyền hình, dịch vụ công cùng nhiều lĩnh vực khác; quản lý và chỉnh đốn ngôn ngữ mà các phương tiện truyền thông mạng sử dụng; kiên quyết ngăn chặn ngôn ngữ thô tục lan truyền trên internet.
Động thái nêu trên làm dấy lên lo ngại các phương ngữ vài khu vực (tiếng Quảng Đông, tiếng Phúc Kiến…) cùng ngôn ngữ của dân tộc thiểu số (tiếng Tây Tạng, tiếng Mông Cổ…) sẽ bị mất đi. Nhiều người từng lên tiếng phản đối những thay đổi trong chính sách giáo dục và yêu cầu chầm dứt việc làm theo hướng làm xói mòn vai trò của ngôn ngữ địa phương, họ xem đây là chiến dịch xóa sổ các nền văn hóa không phù hợp với dân tộc Hán giữ vị thế thống trị.
Nỗ lực phổ cập tiếng Trung đôi lúc gây nên bức xúc, chẳng hạn cuộc biểu tình lớn ở Nội Mông năm ngoái để phản đối lệnh thay thế tiếng Mông Cổ bằng tiếng Trung phổ thông trong giảng dạy ngữ văn, đạo đức - pháp luật, lịch sử. Người dân địa phương lo ngại ngôn ngữ bản địa dưới chính sách đồng hóa sẽ bị mất. Đã xuất hiện tình trạng học sinh bỏ học, phụ huynh cho con nghỉ và hàng loạt kiến nghị không chấp nhận sách giáo khoa tiếng phổ thông trên mạng xã hội.