Trung Quốc ‘dọa’ Philippines sau tuyên bố cứng rắn của Mỹ về Biển Đông

Theo báo SCMP, Bộ Ngoại giao Philippines cho biết Bắc Kinh đã yêu cầu thực hiện cuộc gọi video giữa hai nhà lãnh đạo hôm 14.7. Trong cuộc điện đàm, Ngoại trưởng Trung Quốc đã đề cập với người đồng cấp Philippines tuyên bố mới nhất của Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo về việc bác bỏ hầu hết các yêu sách chủ quyền của Trung Quốc tại Biển Đông.

"Cả hai bên đều khẳng định các vấn đề hàng hải gây tranh cãi không phải là tất cả trong mối quan hệ song phương Philippines-Trung Quốc", Bộ Ngoại giao Philippines cho hay.

Một quan chức Philippines cấp cao giấu tên tiết lộ cuộc nói chuyện giữa hai bên diễn ra vì ông Vương Nghị muốn nghe trực tiếp ý kiến từ Ngoại trưởng Locsin sau khi Trung Quốc "dường như hơi ngạc nhiên vì những tuyên bố gần đây về Biển Đông". “Phía Trung Quốc cho thấy họ có sự lo lắng nhất định về chính sách đối ngoại của Philippines", vị quan chức này nhận định.

Các nhà phân tích cho rằng lập trường đầy đủ của Washington báo hiệu nhiều hoạt động quân sự ở Biển Đông và các biện pháp trừng phạt tiềm tàng đối với các thực thể Trung Quốc để đẩy lùi ảnh hưởng của Bắc Kinh.

Kể từ khi nhậm chức vào năm 2016, Tổng thống Rodrigo Dutete đã công khai mong muốn liên kết chặt chẽ hơn với Trung Quốc và rời xa Mỹ, đồng minh truyền thống của nước này.

Hồi năm ngoái, ông Duterte cho biết ông có thể gạt bỏ phán quyết của Tòa Trọng tài thường trực (PCA) vốn vô hiệu hóa yêu sách “đường 9 đoạn” của Trung Quốc trên Biển Đông, để đổi lấy thỏa thuận thăm dò chung với Bắc Kinh.

Tuy nhiên, trước bối cảnh Trung Quốc bị nhiều quốc gia cáo buộc lợi dụng đại dịch COVID-19 để tăng cường các hoạt động bành trướng, mở rộng các yêu sách phi lý trên biển, chính quyền Philippines đã có những động thái “quyết liệt” hơn trong tranh chấp Biển Đông với Trung Quốc.

Đáng chú ý, ngay sau khi Bộ Ngoại giao Mỹ tuyên bố bác bỏ gần như toàn bộ yêu sách biển phi lý của Trung Quốc trên Biển Đông, Bộ trưởng Quốc phòng Philippines Delfin Lorenzana hôm 14.7 cũng đã lên tiếng ủng hộ lập trường của Washington về việc cần phải có một trật tự trên Biển Đông dựa trên các quy tắc được quốc tế chấp nhận.

"Chúng tôi đồng ý với lập trường của quốc tế rằng cần phải có một trật tự dựa trên các quy tắc ở Biển Đông", ông Lorenzana nhấn mạnh, đồng thời khẳng định lợi ích tốt nhất với sự ổn định của khu vực sẽ đạt được khi Trung Quốc thực hiện lời kêu gọi của cộng đồng quốc tế trong việc tuân thủ luật pháp quốc tế và tôn trọng các thỏa thuận hiện hành.

Ngoài ra, trong một thông báo được đưa ra hôm 12.7 nhân dịp kỷ niệm 4 năm phán quyết của PCA về Biển Đông, Ngoại trưởng Philippines Teodoro Locsin Jr cũng tái khẳng định lập trường không thỏa hiệp và kêu gọi Trung Quốc nghiêm túc tuân thủ phán quyết này.

"Tòa đã phán quyết rằng các đòi hỏi chủ quyền lịch sử của Trung Quốc đối với các nguồn tài nguyên trong vùng biển là không có cơ sở pháp lý. Phillipines – với tư cách là một quốc gia luôn tuân thủ luật pháp, yêu hòa bình và là thành viên có trách nhiệm của cộng đồng quốc tế, nhân dịp này tái khẳng định việc giữ vững phán quyết và thực thi mà không có khả năng thỏa hiệp hay thay đổi", ông Locsin nói.

Hôm 15.7, phát ngôn viên của Tổng thống Philippines, ông Harry Roque, cho hay Philippines tiếp tục khẳng định quyền của mình ở Biển Đông ngay cả khi theo đuổi quan hệ song phương với Trung Quốc.

"Thật không may, Tòa án Trọng tài thường trực không có cách nào thực thi phán quyết dù họ đã đưa ra nó. Vì vậy, chúng tôi phải tìm cách khác để giải quyết tranh chấp", ông Roque nói và cho biết Philippines đang sử dụng các biện pháp hòa bình và ngoại giao để giải quyết bất đồng hai nước.

Hoàng Vũ (theo SCMP)