Ảnh vệ tinh cho thấy máy bay vận tải quân sự cỡ lớn Y-20 của Trung Quốc có mặt tại Đá Chữ Thập (thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam) vào ngày 25.12.
Y-20 nằm trên đường băng xây phi pháp, không nhìn thấy có dỡ hoặc chất hàng hóa gì không. Ảnh do giám đốc quản lý sản phẩm Ken Joyce của công ty công nghệ vũ trụ Mỹ Maxar Technologies đăng tải.
Tờ Bưu điện Hoa Nam buổi sáng (SCMP) dẫn một nguồn tin quân sự Trung Quốc xác nhận Y-20 được triển khai để kiểm tra khả năng hoạt động. Theo nguồn tin thì đây là đầu tiên Trung Quốc triển khai Y-20.
Y-20 có kích cỡ lớn nhất trong số máy bay quân sự Trung Quốc. Nước này đang phát triển động cơ mới giằm giúp máy bay tăng khả năng chịu tải thêm 20%.
Nhà nghiên cứu Collin Koh thuộc Học viện Quan hệ quốc tế S.Rajaratnam (Singapore) cho biết Y-20 mang được thiết bị hạng nặng như xe bọc thép hay bệ phóng tên lửa di động. Tuy nhiên hiện không có đủ thông tin để xác định máy bay đến Đá Chữ Thập làm gì hay vận chuyển gì.
“Sự mơ hồ gửi đi nhiều tín hiệu khác nhau. Có thể Trung Quốc muốn thể hiện năng lực viễn chinh (gửi binh sĩ cùng thiết bị đến tiền đồn xa). Về mặt chính trị thì có thể là muốn khẳng định quyết tâm duy trì hiện diện ở Biển Đông bất chấp sức ép từ Mỹ”, theo nhà nghiên cứu Koh.
Nhà phân tích quân sự Tống Trung Bình nhận xét Y-20 giúp Trung Quốc tăng khả năng phản ứng nhanh ở Biển Đông.
Đá Chữ Thập bị Trung Quốc chiếm đóng và cải tạo phi pháp thành tiền đồn quân sự với hệ thống radar cùng hàng loạt phương tiện liên lạc khác. Cộng đồng quốc tế - đặc biệt là Việt Nam và Mỹ - đều liên tục lên tiếng phản đối.
Mỹ nhiều năm qua duy trì hoạt động đưa tàu chiến, máy bay đi qua khu vực tranh chấp nhằm thể hiện quyền tự do hàng hải. Tổ chức Sáng kiến tình hình chiến lược Biển Đông (SCSPI) của Trung Quốc thống kê năm 2020 có đến 9 tàu hải quân Mỹ đi vào vùng biển cách những thực thể Trung Quốc tuyên bố chủ quyền hoặc chiếm đóng 12 hải lý - nhiều nhất trong 5 năm qua.