Từ điển chủ đề Bồ - Việt: ‘Cây cầu’ kết nối văn hóa, ngoại giao

Tiếng Bồ Đào Nha đã được trên 8 nước, vùng lãnh thổ, với trên 280 triệu người sử dụng và đang là ngôn ngữ thông dụng đứng hàng thứ 6 trong số 10 ngôn ngữ phổ biến nhất trên thế giới.

Ngày 6.9, Hội Hữu nghị và Hợp tác Việt Nam – Brazil tổ chức lễ ra mắt cuốn Từ điển chủ đề Bồ - Việt. Lễ ra mắt được diễn ra trong hoàn cảnh hết sức đặc biệt khi ngày mai (7.9) là Quốc khánh Brazil.

Cuốn từ điển "3 trong 1"

Phát biểu tại lễ ra mắt, TS Nguyễn Văn Lạng – Chủ tịch Hội Hữu nghị và Hợp tác Việt Nam – Brazil cho biết ông có rất nhiều cơ duyên với Brazil và được một Việt kiều tặng 1 cuốn từ điển. “Sau đó, tôi đã trăn trở rất nhiều và tự hỏi tại sao chúng ta lại không làm 1 cuốn từ điển, từ đó chúng tôi quyết định tìm hiểu, nghiên cứu và cho ra mắt cuốn từ điển này”.

Về sự khác biệt so với những cuốn từ điển khác, ông Lạng nhấn mạnh: “Từ điển chủ đề Bồ - Việt mang những chủ đề cụ thể về các lĩnh vực kinh tế, ngoại giao, thể thao… đi kèm là các hệ thống từ vựng. Đây như một cuốn sách giáo khoa, nhưng cũng vừa là cuốn từ điển để tra cứu từ ngữ, vừa là những cuộc hội thoại theo từng chủ đề cụ thể”.

Theo Ban soạn thảo, cuốn Từ điển chủ đề Bồ - Việt có cấu trúc 3 phần. Phần 1 giới thiệu khái quát về đặc điểm ngữ âm, hình thái và cú pháp tiếng Bồ Đào Nha và cộng đồng các quốc gia sử dụng tiếng Bồ Đào Nha trên phạm vi toàn thế giới.

Phần 2 có 17 chủ đề giao tiếp liên quan đến các vấn đề cốt yếu nhất (kinh tế, xã hội, đời sống văn hóa…). Mỗi chủ đề có cấu trúc chặt chẽ theo trật tự, gồm những đoạn hội thoại liên quan đến chủ đề; cụm từ thông dụng để tra cứu; từ vựng liên quan đến chủ đề; những thông tin chung liên quan đến chủ đề đó ở Brazil và Bồ Đào Nha.

Phần 3 là bảng từ vựng cơ bản Bồ Đào Nha – Việt Nam với khoảng 15.000 đơn vị là từ, cụm từ thông dụng với các ví dụ cần thiết, phù hợp với bối cảnh sử dụng.

Cây cầu kết nối văn hóa, ngoại giao

Brazil là quốc gia Nam Mỹ với trên 210 triệu dân, là 1 trong 10 nền kinh tế lớn nhất thế giới, cùng Trung Quốc, Ấn Độ, Nam Phi, Nga trở thành nền kinh tế mới nổi (BRICS). Braxin sử dụng tiếng Bồ Đào Nha là quốc ngữ. Tuy nhiên, so với các ngoại ngữ thông dụng (như tiếng Anh, tiếng Pháp, tiếng Trung…), việc giảng dạy và phổ biến tiếng Bồ Đào Nha ở Việt Nam còn khá khiêm tốn.

Trong khi đó, Việt Nam và Brazil đã có quan hệ ngoại giao từ năm 1989. Quan hệ hợp tác hữu nghị giữa hai nước ngày càng củng cố và phát triển trên nhiều lĩnh vực, nhất là quan hệ thương mại hai chiều.

Theo PGS.TS Vũ Kim Bảng – Chủ nhiệm Khoa Ngoại ngữ, Trường đại học Phương Đông, Trưởng ban biên soạn, chữ Quốc ngữ được hình thành một phần nhờ các giáo sĩ người Bồ Đào Nha. Với mối quan hệ đó, không có lý gì chúng ta không xây dựng cuốn từ điển để tiếp nối thành quả.

Có mặt tại lễ ra mắt, Đại sứ Brazil tại Việt Nam cho biết con người chúng ta giao tiếp với nhau bằng ngôn ngữ. Ngôn ngữ là phương tiện quan trọng, ngôn ngữ viết còn quan trọng hơn khi đây là tài sản để lại cho thế hệ sau. Cuốn từ điển này như cây cầu, giúp kết nối ngoại giao, thương mại, văn hóa… giữa các nước với nhau.

Buổi ra mắt Từ điển chủ đề Bồ - Việt hôm nay còn thu hút đông đảo các bạn sinh viên đến từ nhiều Trường đại học tại Hà Nội tới tham dự. Đỗ Thùy Dung – sinh viên Khoa tiếng Bồ Đào Nha (Trường đại học Hà Nội) chia sẻ về cơ duyên đến với ngôn ngữ này là từ tình yêu dành cho cầu thủ Cristiano Ronaldo.

“Trong quá trình học và tự tìm hiểu trên Internet, em thấy hiện nay chỉ mới có từ điển Bồ - Anh, còn từ điển Bồ - Việt thì đây là lần đầu tiên em được tiếp cận. Em thấy cuốn từ điển này được chia theo chủ đề nên rất thuận lợi cho việc tra cứu, đây là sự đổi mới so với nhiều cuốn từ điển khác”, Dung chia sẻ thêm về sự khác biệt của cuốn từ điển này.

Theo Ban biên soạn, cuốn Từ điển chủ đề Bồ - Việt ra đời nhằm đáp ứng nhu cầu của người yêu mến và mong muốn tiếng Bồ Đào Nha được biết đến và sử dụng rộng rãi tại Việt Nam. Ngoài ra, cuốn từ điển này cũng là cầu nối góp phần truyền tải văn hóa của các nước nói tiếng Bồ Đào Nha nói chung, văn hóa Bồ Đào Nha, Brazil nói riêng tại Việt Nam.

Một số hình ảnh tại buổi ra mắt Từ điển chủ đề Bồ - Việt: