Úc định mua tàu ngầm hạt nhân Mỹ

Dự án là trọng tâm trong nỗ lực nâng cao năng lực phòng thủ của Úc nhằm đề phòng Trung Quốc. Việc lựa chọn nhà thầu - Anh hoặc Mỹ - sẽ có tác động kinh tế đáng kể cũng như quyết định đến khả năng hợp tác giữa hải quân Úc với hải quân nước thắng thầu.

Ông Dutton - nhân vật lãnh đạo phe đối lập sau khi liên minh bảo thủ thất bại trong cuộc bầu cử tháng 5 - cho biết với tư cách một Bộ trưởng Quốc phòng, tàu ngầm Mỹ rõ ràng là lựa chọn tốt hơn.

Tiết lộ của cựu Bộ trưởng Dutton với báo The Australian dường như nhằm mục đích thúc đẩy chính phủ mới xúc tiến kế hoạch mà quan chức này đã xây dựng. Chính phủ tiền nhiệm đồng ý mua tàu ngầm động cơ hạt nhân nhưng trang bị vũ khí thông thường của Mỹ hoặc Anh, như một phần liên minh phòng thủ AUKUS thành lập tháng 9.2021.

Úc hiện đang tiến hành nghiên cứu về các lựa chọn tàu ngầm (kéo dài 18 tháng). Viện nghiên cứu Chính sách chiến lược Úc ước tính chi phí tối thiểu để xây dựng một hạm đội 8 tàu ngầm (kế hoạch ban đầu) vào khoảng gần 50 tỷ USD.

Học giả Sam Roggeveen thuộc Viện nghiên cứu Lowy nhận xét: “Rõ ràng đây là những thảo luận bí mật mà cựu Bộ trưởng Dutton có với Mỹ mà ông ấy không định tiết lộ lúc còn đương chức, nhưng nay đã tiết lộ. Một bước đi rất bất thường”.

Theo cựu Bộ trưởng Dutton, tàu ngầm lớp Virginia của Mỹ có thiết kế hoàn thiện và phóng được tên lửa theo phương thẳng đứng. Trong khi đó tàu ngầm lớp Astute của Anh sở hữu thiết kế mới nhưng quá đắt và còn lỗi. Ông khẳng định Úc cần sở hữu tàu ngầm hạt nhân mới có thể đối phó Trung Quốc, vì chúng tàng hình tốt hơn tàu ngầm diesel và không cần nổi lên mặt nước để tiếp liệu.

Cựu Bộ trưởng Dutton vốn định mua ngay 2 tàu ngầm Mỹ trong thập kỷ này để tránh phải đợi đến năm 2038 mới có được tàu ngầm Mỹ thiết kế đóng tại Úc, còn 8 chiếc còn lại sẽ được sản xuất trong nước. Và để tránh làm mất lòng Anh, Úc sẽ mua tàu chiến lớp Hunter cùng nhiều trang thiết bị quốc phòng khác. Ông bày tỏ lo ngại chính phủ mới có quyết định sai lầm chẳng hạn như chỉ đóng tàu ngầm chạy diesel và điện.