Vắc xin đậu mùa hiệu quả ra sao đối với bệnh đậu mùa khỉ?

Mark Slifka, nhà miễn dịch học tại Đại học Y tế và khoa học Oregon cho biết: "Trước khi phát triển vắc xin đậu mùa, nguyên nhân số 1 gây mù trên thế giới là bệnh đậu mùa. Những người bị nhiễm có thể lây nhiễm cho đến khi mụn mủ đóng vảy và bong ra".

Tiến sĩ Slifka và các chuyên gia khác nhấn mạnh rằng mặc dù bệnh đậu mùa khỉ có thể nghiêm trọng và thậm chí gây tử vong, nhưng đợt bùng phát hiện nay khó có thể bùng phát thành dịch lớn.

Anne Rimoin, nhà dịch tễ học tại Đại học California (Mỹ), người đã nghiên cứu bệnh đậu mùa khỉ ở châu Phi, cho biết: "Chúng tôi may mắn có vắc xin và phương pháp điều trị bệnh đậu mùa khỉ. Chúng tôi có khả năng ngăn chặn loại vi rút này". 

Vi rút đậu mùa khỉ không lây lan khi không có triệu chứng. Tiến sĩ Rimoin nói việc giám sát cẩn thận và cách ly những người bị nhiễm bệnh, truy vết tiếp xúc và cách ly những người tiếp xúc gần sẽ ngăn chặn được ổ dịch.

Phần lớn những người bị nhiễm bệnh đậu mùa khỉ hiện tại là nam giới dưới 50 tuổi, và nhiều người mắc bệnh được xác định là người đồng tính nam hoặc lưỡng tính. 

Tiến sĩ Walensky cho biết: "Nguy cơ phơi nhiễm không chỉ giới hạn ở một nhóm người cụ thể. Ưu tiên của chúng tôi là giúp mọi người đưa ra quyết định sáng suốt để bảo vệ sức khỏe của họ và sức khỏe của cộng đồng. Điều này bắt đầu bằng việc xây dựng nhận thức được hướng dẫn bởi khoa học, không phải bởi sự kỳ thị". 

Đợt bùng phát bệnh đầu mùa khỉ hiện nay chưa ghi nhận trường hợp tử vong nào nhưng các chuyên gia đặc biệt quan tâm đến những người tiếp xúc gần là trẻ em, người lớn tuổi hoặc những người có hệ miễn dịch kém vì những lý do khác.

Có nhiều ý kiến ​​trái chiều về khả năng miễn dịch sau khi tiêm phòng bệnh đậu mùa kéo dài bao lâu.

CDC khuyến nghị tiêm vắc xin đậu mùa 3 năm/lần nhưng chỉ "dành cho những người làm việc trong môi trường dễ lây nhiễm", David Daigle, phát ngôn viên của CDC cho biết trong một tuyên bố.

"Cho đến khi chúng tôi tìm hiểu được nhiều hơn, chúng tôi sẽ sử dụng nguồn vắc xin sẵn có cho những người đã tiếp xúc gần với các ca bệnh và những người có nguy cơ lây nhiễm cao nhất qua công việc của họ, như nhân viên chăm sóc sức khỏe điều trị bệnh đậu mùa khỉ". 

Mỹ và một số quốc gia châu Âu đã bắt đầu chạy đua tiêm phòng bệnh đậu mùa khỉ, chuẩn bị cho tình huống xấu nhất khi số ca nhiễm tăng lên.

Trong một nghiên cứu, tiến sĩ Slifka và các đồng nghiệp của ông đã lấy máu của 306 tình nguyện viên đã được tiêm chủng, một số người đã được chủng ngừa hàng chục năm trước đó, bao gồm cả một người đã được chủng ngừa 75 năm trước. Hầu hết họ đều duy trì lượng kháng thể cao để chống lại bệnh đậu mùa.

Trong một nghiên cứu khác, tiến sĩ Slifka và các đồng nghiệp của ông đã chỉ ra rằng các kháng thể được tạo ra bởi dù chỉ một liều vắc xin đậu mùa sẽ suy giảm rất chậm trong cơ thể với mức giảm xuống còn một nửa sau khoảng 92 năm.

Tiến sĩ Ferrucci và các đồng nghiệp của ông tại Viện Y tế quốc gia Mỹ (NIH), cũng như các nhóm nghiên cứu khác, đã phát hiện ra rằng lượng kháng thể vẫn tồn tại trong nhiều thập niên sau khi tiêm phòng vắc xin đậu mùa. Một số nghiên cứu đã phát hiện ra rằng các kháng thể được tạo ra từ việc tiêm phòng đậu mùa có thể đủ để chống lại bệnh đậu mùa ở khỉ.

Cách để nghiên cứu hiệu quả của vắc xin đậu mùa ở người là thu thập bằng chứng khi dịch bùng phát. Nhóm của tiến sĩ Slifka đã làm được điều đó vào năm 2003, khi hàng chục người Mỹ bị nhiễm bệnh đậu mùa khỉ sau khi tiếp xúc với những con sóc chó bị nhiễm bệnh.

Các nhà nghiên cứu đã bay đến Milwaukee (Mỹ) và lấy máu của 28 người đã tiếp xúc với những con sóc chó bị nhiễm bệnh. Trong số 8 người đã được tiêm phòng trước đó, 5 người phát triển trung bình 3 mụn nước, so với mức trung bình 33 mụn nước ở những người chưa tiêm phòng. Trong khi đó, 3 người đã tiêm phòng khác không có triệu chứng gì. "Họ thậm chí còn không biết mình đã bị nhiễm bệnh", tiến sĩ Slifka nói.

Một nghiên cứu khác cho thấy rằng trong một gia đình 3 người, người cha đã được tiêm phòng trước đó chỉ phát triển 2 mụn nước so với 200 mụn nước ở người mẹ không được tiêm phòng. Cô con gái 6 tuổi chưa được tiêm phòng có khoảng 90 mụn nước và hôn mê trong 12 ngày.

Các câu hỏi về hiệu quả bảo vệ lâu dài của vắc xin phòng bệnh đậu mùa khỉ có ý nghĩa đặc biệt khi số trường hợp mắc bệnh trên toàn thế giới đang tăng lên. Năm 2017, một đợt bùng phát lớn được ghi nhận ở Nigeria với 172 trường hợp, 75% người bệnh là nam, tuổi từ 21 - 40.

Bệnh đậu mùa khỉ xuất hiện chủ yếu ở các quốc gia Trung Phi và Tây Phi, gần rừng mưa nhiệt đới. Vi rút lần đầu tiên được xác định trên khỉ nuôi nhốt và kể từ năm 1970 đã có các đợt bùng dịch được ghi nhận ở 10 quốc gia châu Phi.