Về đâu cử nhân miền Tây?

Ngày 30.6-.011, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 1033/QĐ-TTg về việc phát triển giáo dục, đào tạo, dạy nghề vùng ĐBSCL giai đoạn 2011-2015. Bốn năm qua, các tỉnh quyết liệt triển khai quyết định này. Tuy nhiên, kết quả thực hiện chưa đáp ứng được mục tiêu đề ra.

Thừa giáo viên, thiếu bác sĩ

Hệ thống trường CĐ, ĐH mọc lên ngày càng nhiều ở các địa phương ĐBSCL trong vài năm qua nhưng theo đánh giá chung, chất lượng đầu ra chưa bảo đảm, mất cân đối giữa các ngành nghề. Điển hình là 2 ngành y và sư phạm.

Hằng năm, nhiều trường ở ĐBSCL tuyển sinh khối sư phạm với chỉ tiêu rất cao, như Trường ĐH Cần Thơ khoảng 800 chỉ tiêu, Trường ĐH An Giang 400, Trường ĐH Bạc Liêu khoảng 360... Hệ quả là sau đào tạo thừa ra một lượng lớn giáo viên, dẫn đến nhiều người không được bố trí việc làm. Nguyễn Cẩm Th. (quê Sóc Trăng) tốt nghiệp ngành sư phạm ngữ văn của Trường ĐH Võ Trường Toản (Hậu Giang) từ 2 năm nay vẫn chưa tìm được chỗ đứng trên bục giảng. Th. tâm sự: “Học xong, cứ ngỡ có tấm bằng tốt nghiệp loại giỏi sẽ dễ xin việc nhưng hỏi chỗ dạy thì nơi nào cũng bảo đã đủ giáo viên. Tháng 10-2014, tôi may mắn xin vào dạy mầm non theo hợp đồng với lương 2,1 triệu đồng/tháng do một cô giáo nghỉ thai sản. Vừa rồi, cô giáo ấy đi làm lại, tôi hết hợp đồng nên giờ cứ loay hoay tìm việc”. Nguyễn Lâm Đức Huy (ngụ Cà Mau) tốt nghiệp ngành sư phạm vật lý của Trường ĐH Cần Thơ 2 năm 2013, đến nay gửi hồ sơ đến nhiều trường cũng không có nơi đâu nhận. “Giờ kiếm nơi dạy khó quá. Trong khi chờ tìm được việc, tôi đi dạy kèm, làm gia sư...” - Huy bộc bạch.

Các địa phương ĐBSCL đang thiếu hụt bác sĩ  - Ảnh: Ngọc Trinh

Học nông nghiệp, đi bán phân bón

Nhân lực du lịch cũng là một vấn đề đang được lãnh đạo các địa phương quan tâm. Toàn vùng chỉ có Trường CĐ Nghề Du lịch Cần Thơ là đào tạo chuyên sâu, hằng năm cung cấp khoảng 250 nhân sự cho ngành du lịch. Trong khi đó, các địa phương ở ĐBSCL đang thực hiện chương trình kích cầu du lịch và du lịch xanh nên rất cần đội ngũ nhân lực này. Tại Phú Quốc (Kiên  Giang), tính đến cuối năm nay, nơi này dự kiến có khoảng 3.300 phòng lưu trú, cần khoảng 7.000 lao động qua đào tạo du lịch trong khi hiện tại mới chỉ có 2.000 người. Theo ông Phùng Xuân Mai, Tổng Giám đốc điều hành resort 4 sao Sài Gòn - Phú Quốc, tại resort này có đến 18 người quản lý trung, cao cấp đã sang nơi khác làm việc. “Vì thiếu người nên hễ có khách sạn nào khai trương tại Phú Quốc là người bên chỗ tôi chạy sang nơi đó. Mất quản lý cấp cao thì tổn thất rất lớn” - ông Mai nói.

Theo số liệu thống kê của Bộ Giáo dục và Đào tạo, tỉ lệ sinh viên vùng ĐBSCL theo học các ngành nông nghiệp, thủy sản bậc ĐH chỉ khoảng 10% và CĐ 5%. Ngược lại, hơn 30% sinh viên theo học các ngành kinh tế và  20% ngành kỹ thuật công nghệ. Trong khi đó, vùng chuyên về nông nghiệp, thủy sản nên việc đào tạo khuyết lệch như thế này vô tình làm thiếu nguồn nhân lực trong ngành nông nghiệp và dôi dư số lượng sinh viên ở khối ngành kinh tế. GS-TS Võ Tòng Xuân, Hiệu trưởng Trường ĐH Nam Cần Thơ, nhìn nhận: “Việt Nam là nước nông nghiệp nhưng nguồn nhân lực qua đào tạo phục vụ trong lĩnh vực này chủ yếu đi bán phân bón, thuốc trừ sâu cho các doanh nghiệp tư nhân. Những người có năng lực thật sự đã ít lại rất khó vào làm việc tại các đơn vị nhà nước”.

Một cô y tá ở một tỉnh miền Tây tâm sự với GS-TS Võ Tòng Xuân rằng muốn vào làm việc trong BV công lập thì phải chi khoảng 50 triệu đồng. Nhiều người chấp nhận bỏ tiền ra để mong vào làm việc cho cơ quan nhà nước.