Liên minh Gojek và Tokopedia có khả năng thúc đẩy tạo việc làm thông qua sự đổi mới và các startup mới.
Theo Lawrence Loh, Giám đốc Trung tâm Quản trị và Bền vững tại Trường Kinh doanh Đại học Quốc gia Singapore, thế giới công nghệ châu Á đang xôn xao với sự phấn khích trước sự hợp nhất tiềm năng giữa hai công ty khởi nghiệp công nghệ lớn nhất Indonesia, Gojek và Tokopedia. Với tổng giá trị được báo cáo khoảng 18 tỉ USD, nhà cung cấp siêu ứng dụng Gojek được định giá 10,5 tỉ USD, còn Tokopedia, một trong những nền tảng thương mại điện tử lớn nhất Indonesia, được định giá 7,5 tỉ USD.
Xuất hiện sau đồn đoán kéo dài về việc sáp nhập giữa Gojek và đối thủ Grab (Singapore), với việc hai bên không thể thống nhất các điều khoản, sự hợp tác của Gojek với Tokopedia có vẻ như là sự kết đôi hạnh phúc mang tất cả dấu ấn của một “đám cưới cổ tích”.
Chắc chắn thị trường đang sôi sục bàn tán về lý do tại sao việc sáp nhập lại có ý nghĩa, ít nhất là từ quan điểm sức mạnh tổng hợp ở cấp độ công ty. Song ở cấp độ rộng hơn, có những lo ngại về việc liệu việc sáp nhập này có vì lợi ích của các bên liên quan khác ngoài Gojek với Tokopedia hay không? Liệu việc sáp nhập có làm giảm bớt sự cạnh tranh gây bất lợi cho người tiêu dùng? Liệu Gojek -Tokopedia kết hợp có hợp nhất toàn bộ hệ sinh thái công nghệ của họ để mang lại lợi ích cho nền kinh tế tổng thể không?
Các công ty khởi nghiệp công nghệ thích mở rộng quy mô. Khi làm như vậy, họ xây dựng quy mô, thường cùng với việc cung cấp sản phẩm chính. Đây là con đường với đề xuất sáp nhập của Gojek với Grab, mà lẽ ra không nên có khởi đầu do sự phản đối từ các cơ quan quản lý ở Singapore và Indonesia. Tuy nhiên, việc Gojek hợp nhất với Tokopedia đã được chính quyền Indonesia bật đèn xanh.
Việc định giá mục tiêu từ 35 tỉ đến 40 tỉ USD sẽ đưa sự hợp nhất Gojek - Tokopedia lên gần như đứng đầu trên Sở giao dịch chứng khoán Indonesia nếu được niêm yết ở đó. Việc niêm yết kép, có thể là trên một sàn giao dịch chứng khoán Mỹ, sẽ tạo thêm uy tín cho việc định giá cổ phiếu của nó, bao gồm cả tính thanh khoản và doanh thu.
Thoạt nhìn, liên minh Gojek - Tokopedia trông như phù hợp hoàn toàn. Các dịch vụ đa dạng theo yêu cầu của Gojek, đặc biệt là công nghệ gọi xe và thanh toán kỹ thuật số, sẽ bổ sung một cách rõ rệt cho các dịch vụ của Tokopedia, đặc biệt là thương mại điện tử và các dịch vụ hậu cần.
Thực thể được sáp nhập sẽ đối đầu với Sea đáng gờm của Singapore, tập đoàn công nghệ tiêu dùng toàn cầu đang được coi là công ty có giá trị nhất Đông Nam Á. Có vị thế sâu trong lĩnh vực kỹ thuật số, tài sản của Sea bao gồm nền tảng thương mại điện tử Shopee nổi tiếng cũng như Garena dựa trên trò chơi, cùng nền tảng dịch vụ tài chính và thanh toán SeaMoney.
Thực thể Gojek - Tokopedia sẽ định vị một bộ sản phẩm để đối đầu với Sea, dù sự hiệp lực được cho là thậm chí còn chặt chẽ hơn.
Vì sự hợp nhất này, chúng ta sẽ có một bối cảnh cạnh tranh hơn giữa những công ty công nghệ phát triển cao. Việc sáp nhập này sẽ thay đổi cuộc chơi ở Đông Nam Á và toàn bộ khu vực châu Á. Nó sẽ vẽ lại ranh giới cạnh tranh và dẫn đến sự hợp nhất trên các thị trường nơi tập hợp những người chơi bị phân tán.
Đầu tiên, điểm hấp dẫn nhất của việc sáp nhập là sẽ ảnh hưởng như thế nào đến ngành dịch vụ tài chính.
Với một trong những thị trường không có ngân hàng lớn nhất thế giới, trên thực tế khoảng 83 triệu người hoặc 1/3 dân số Indonesia hiện thiếu khả năng tiếp cận với các dịch vụ tài chính chính thức, 196 triệu người dùng internet của Indonesia hiện tạo cơ hội to lớn cho các nền tảng sẵn sàng nỗ lực, đặc biệt là những người trẻ hơn và thậm chí là nhóm thuần tập có thu nhập thấp hơn.
Nhóm thuần tập là nhóm người dùng đã bắt đầu sử dụng ứng dụng của bạn tại cùng một thời điểm (chẳng hạn như trong cùng một ngày hoặc trong cùng một tuần).
Phần thưởng lớn hơn là cơ sở doanh thu của các dịch vụ tài chính kỹ thuật số ở Đông Nam Á, lên tới 11 tỉ USD, theo một báo cáo do Bain & Company kết hợp với Google và Temasek hoàn thành. Đây chỉ là 5% tổng tiềm năng của khu vực và cho thấy tiềm năng tăng trưởng rất lớn với những người chơi mới và hiện tại.
Vừa mua lại Ngân hàng Kesejahteraan Ekonomi (Indonesia) vào tháng 1.2021, Sea đang sẵn sàng trở thành một người chơi quan trọng trong ngành dịch vụ tài chính Đông Nam Á. Gojek cũng đã củng cố bước đột phá của mình vào lĩnh vực ngân hàng, bằng sự gia tăng đáng kể với cổ phần của mình tại Bank Jago (Indonesia) vào tháng 12.2020.
Thay vì cấp giấy phép ngân hàng mới, lĩnh vực ngân hàng của Indonesia được cho là đang tiến hành hợp nhất 1.600 ngân hàng thương mại và nông thôn. Sự chú ý sắp tới sẽ đổ dồn vào những công ty mới có thể dấn thân vào lĩnh vực ngân hàng từ những điểm xuất phát khác nhau như thương mại điện tử.
Xu hướng bây giờ dường như hướng tới sự gia tăng neobank. Các ngân hàng kỹ thuật số không có bất kỳ chi nhánh ngân hàng thực nào có thể hợp tác với các ngân hàng hiện tại, nên loại bỏ nhu cầu giữ giấy phép ngân hàng của riêng họ. Thông qua tương tác chéo với các dịch vụ dựa trên ứng dụng khác, chúng cung cấp các tiện ích tổng hợp cho khách hàng.
Neobank là loại của ngân hàng kỹ thuật số hoàn toàn trực tuyến, không có phòng giao dịch, không có chi nhánh ngân hàng, cho phép khách hàng mở tài khoản, quản lý tiền bạc, đăng kí thẻ ngân hàng, mở thẻ tín dụng,… thông qua ứng dụng trên điện thoại di động hay máy tính mà không cần phải đến trụ sở chờ đến lượt giao dịch trực tiếp với nhân viên.
Thứ hai, một bên thụ hưởng chính khác của hợp nhất toàn ngành sẽ là các doanh nghiệp siêu nhỏ, nhỏ và vừa, được gọi chung là MSME. Gojek đã tích hợp với Facebook cũng như dịch vụ mạng xã hội chia sẻ hình ảnh và video Instagram, để hỗ trợ các MSME - GoStore sẽ được đồng bộ hóa với Facebook Shops và Instagram Shopping.
Thứ ba, việc hợp nhất sẽ được hưởng lợi từ quan hệ đối tác chiến lược của Gojek với Telkomsel, nhà cung cấp mạng không dây lớn nhất Indonesia với 170 triệu thuê bao, công ty đã đầu tư 150 triệu USD vào Gojek.
Được liên kết với Singapore Telecommunications, công ty viễn thông lớn nhất Singapore, Telkomsel cung cấp một loạt các liên kết khác cho Gojek - Tokopedia đã hợp nhất.
Vì Gojek và Tokopedia ở các thị trường sản phẩm khác nhau, việc sáp nhập sẽ không dẫn đến mất việc làm. Thậm chí có thể có tác động thúc đẩy nền kinh tế, bao gồm tạo việc làm thông qua sự đổi mới và các startup mới.
Gojek - Tokopedia hợp nhất, cùng với Sea, sẽ báo trước một loạt công ty tiếp theo có thể sánh ngang với Alibaba Group Holding và Tencent Holdings ở Đông Nam Á. Sự hợp nhất có thể là hình mẫu cho những người chơi công nghệ cao và thậm chí là một tấm gương cho hiệu quả xã hội.
Với việc sáp nhập, hàm ý lớn nhất cho cuộc cạnh tranh không nằm ở vấn đề chống độc quyền truyền thống. Đó là niềm tin vào sự hợp nhất. Sự hợp nhất sẽ là con đường phía trước, cho cả hai công ty và toàn ngành công nghiệp.