Gửi bình luận
Vấn nạn đánh bắt cá và hải sản quá mức trên toàn thế giới là một thách thức cho những người sống nhờ biển và chọn cá là nguồn thu nhập chính.
Theo Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên Hợp Quốc (FAO), cá và hải sản chiếm hơn 40% nguồn protein trong bữa ăn của người Senegal - nơi cứ 6 người thì có 1 người làm việc trong ngành đánh cá. Tại Senegal, nạn đánh cá quá mức của ngư dân trong nước và việc bắt trộm từ nước ngoài đã “xóa sổ” loài cá mú chấm trắng, thành phần chủ yếu của món đặc sản địa phương.
Việc mất nguồn cá mú chấm trắng đã khiến các tổ chức quốc tế chú ý. Dù cố gắng tìm cách sử dụng các dữ liệu để giúp phục hồi loài cá này, các tổ chức này vẫn thừa nhận đó là một việc khó làm.
Báo cáo của Hội nghị Khoa học quốc tế thủy sản (IFS) hồi tháng 6.2022 ở Senegal cho biết loài cá mú chấm trắng “khó thể tìm thấy ngoài khơi vùng biển Senegal, nơi mà chúng đã trở nên cực kỳ hiếm”.
Philippines có khoảng 1,6 triệu dân hoạt động trong ngành đánh cá. Đa số họ là những ngư dân đánh bắt cấp độ nhỏ, nhưng thu hoạch gần một nửa nguồn cá của đất nước.
Trong nhiều năm qua, sức ép thị trường, sự thiếu quản lý và không kiểm soát việc đánh bắt quá mức của các công ty ngư nghiệp lớn đã dẫn đến sự suy giảm các loài cá nhỏ vốn là nguồn thức ăn chính yếu của cộng đồng dân cư ven biển. Dù không có dữ liệu về trữ lượng cá của Philippines, nhưng tổ chức bảo tồn Oceana cho biết 75% các ngư trường của nước này đã bị suy giảm nguồn cá.
Vấn nạn đánh bắt quá mức đặc biệt gây thiệt thòi cho những người nghèo nhất của Philippines - đất nước có 110 triệu dân. Những người nghèo đó kiếm sống nhờ đánh bắt các loại cá nhỏ như cá mòi và cá nục tròn trong vùng biển Philippines. Các loài cá nhỏ đóng vai trò quan trọng trong bữa ăn của đa số người dân. Món ăn được cho là đậm nét tinh hoa ẩm thực ở nước này là món gỏi cá sống kinilaw với nguyên liệu là tôm, cá nục, cá ngừ...
Ruperto Aleroza, một nhà hoạt động chống đói nghèo, nói rằng ngư dân là tầng lớp nghèo thứ nhì tại Philippines, chỉ sau nông dân. Theo ông, tình trạng yếu kém trong quản lý ngành đánh cá và việc đánh bắt không bền vững đã phá hủy lối sống và nguồn protein chủ đạo của người nghèo.
"Nguồn thực phẩm địa phương đang bị đe dọa. Chúng tôi không thể đem cái ăn cho gia đình, và tình trạng đó càng làm cái nghèo của ngư dân thêm trầm trọng. Nạn đánh bắt quá mức làm gia tăng suy thoái kinh tế", ông Aleroza nhận định.
Philippines nỗ lực khôi phục hoạt động đánh cá nhỏ lẻ
Gần đây, Philippines bắt đầu thúc đẩy tái thiết ngành đánh cá bằng các quy định cấm đánh bắt mùa sinh sản để bảo tồn nguồn thủy sản.
Nhưng theo nhà khoa học Mudjekeewis Santos của Viện Nghiên cứu - Phát triển nghề cá (thuộc Bộ Nông nghiệp Philippines) thì vẫn còn nhiều việc khác phải làm.
Các tổ chức phi chính phủ như Quỹ Bảo vệ môi trường (EDF) đang làm việc với chính phủ Philippines để chọn ra cách khai thác thủy sản bền vững và dựa vào khoa học, theo thành viên EDF Edwina Garchitorena đang dẫn đầu các nỗ lực đó tại Philippines.
Bà Garchitorena nói việc mất các nguồn cá nhỏ nước mặn cũng gây tổn thất đối với các loài cá lớn hơn. Bà cùng các chuyên gia khác cũng chỉ trích việc đánh bắt quá mức đối với các loài cá lớn nhằm đáp ứng nhu cầu ăn cá của quốc tế.
