Nga ngày càng bắt kịp Ukraine trong việc sử dụng máy bay không người lái (UAV) trên chiến trường nhằm cản bước tiến phản công của Kyiv.
Theo Wall Street Journal, trong những tháng gần đây, máy bay không người lái Lancet của Nga đã liên tục tấn công và vô hiệu hóa các xe bọc thép do phương Tây cung cấp cho Ukraine. Những phương tiện chiến đấu này vốn được kỳ vọng sẽ chọc thủng phòng tuyến của Nga và xoay chuyển cuộc chiến theo hướng có lợi với Kyiv.
Mỹ hôm 2.11 đã trừng phạt Zala Aero - nhà sản xuất UAV Lancet. Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết Washington đang nhắm mục tiêu vào các cá nhân và thực thể có liên quan đến cuộc chiến tại Ukraine.
Các chuyên gia nhận định, UAV của Nga hiện là nhân tố then chốt trong việc ngăn chặn bước tiến phản công đáng kể của Ukraine. Kết hợp với các bãi mìn, pháo binh và tên lửa chống tăng dẫn đường, chúng đã tạo thành chướng ngại vật khiến Ukraine rất khó khăn khi triển khai các phương tiện chiến đấu.
“Chúng là một vấn đề nghiêm trọng”, một sĩ quan Ukraine phục vụ ở khu vực Zaporizhzhia phía đông nam nói với Wall Street Journal.
Lực lượng Ukraine đã sử dụng thành công máy bay không người lái kể từ những tuần đầu của cuộc chiến, nhằm phát hiện lực lượng Nga và chỉ đạo bắn pháo binh nhắm đúng mục tiêu.
Quân đội Ukraine cho biết Nga đã cải thiện khả năng của máy bay không người lái và hiện đã bắt kịp với công nghệ lẫn quy mô so với Kyiv. Theo Cơ quan tình báo quân sự Anh, UAV Lancet thể hiện một “bước thay đổi” trong cách Nga sử dụng máy bay không người lái.
Zala Aero vào tháng 7 cho biết họ đã tăng phạm vi hoạt động của UAV Lancet từ khoảng 40km lên hơn 60km. Công ty này hồi đầu tuần tuyên bố đã thử nghiệm và sẵn sàng sản xuất hàng loạt UAV phát nổ mới có tên là Izdeliye-54. Máy bay không người lái mới có thể di chuyển trong phạm vi khoảng 200km và có đầu đạn mở rộng.
Wall Street Journal dẫn một tài liệu tóm tắt của Ukraine thông báo cho các đồng minh nước ngoài tiết lộ UAV Lancet có “tầm quan trọng đặc biệt” đối với quân đội Nga. Mặc dù được sản xuất tại Nga, máy bay không người lái này chứa nhiều bộ phận của nước ngoài.
Một quan chức tình báo quân đội Ukraine nói rằng đây là một vấn đề đối với Ukraine vì UAV của Nga dường như đang hoạt động hiệu quả trên chiến trường mà chỉ với chi phí sản xuất thấp.
“Đó là bằng chứng cho thấy Nga đang cố gắng thích ứng nhanh chóng với những diễn biến trên chiến trường, nhằm đối phó những gì Ukraine đang làm”, James Patton Rogers, chuyên gia về UAV tại Viện Chính sách Công nghệ Cornell Brooks thuộc Đại học Cornell (Mỹ), nhận định.
Tại Ukraine, các quan chức cho biết UAV Lancet đã tấn công một số xe tăng do phương Tây cung cấp, bao gồm cả xe tăng Leopard do Đức sản xuất và xe tăng Challenger 2 của Anh. Bộ Quốc phòng Nga cũng thường xuyên đăng tải các chiến tích của UAV khi phá hủy nhiều loại pháo do phương Tây sản xuất.
Trong khi đó, Kyiv lại đang thiếu loại vũ khí có thể chống lại UAV Nga một cách hiệu quả. Do đó, Metinvest, một nhà sản xuất thép của Ukraine, đã bắt đầu sản xuất những thiết bị lưới được gọi là “Lancet catcher” có thể đặt trên các phương tiện và thiết bị quân sự nhằm chặn các cuộc tấn công của UAV Nga. Metinvest và những công ty khác cũng đang thiết kế một loạt thiết bị để đánh lừa UAV Lancet tấn công mục tiêu giả.
Linh kiện UAV Nga có nguồn gốc từ Mỹ?
Theo tài liệu tóm tắt của chính phủ Ukraine, 19 bộ phận điện tử của UAV Lancet được liệt kê là của Mỹ. Trong số đó, 6 chiếc được sản xuất bởi Analog Devices, một công ty bán dẫn có trụ sở tại Wilmington (Mỹ). Ukraine cũng cho biết bộ điều khiển mạng do Texas Instruments (trụ sở tại thành phố Dallas) sản xuất cũng được tìm thấy ở UAV Lancet.
Đại diện Analog Devices khẳng định công ty này không có quan hệ kinh doanh với Nga và đã yêu cầu các nhà phân phối của mình dừng giao hàng cho Moscow. Còn Texas Instruments cho biết công ty đã ngừng bán hàng cho Nga vào tháng 2.2022 sau khi xung đột tại Ukraine nổ ra.
Một chỉ huy pháo binh Ukraine hoạt động bên ngoài Bakhmut tiết lộ lần đầu tiên ông chạm trán UAV Lancet là vào tháng 1 năm nay. Kể từ tháng 6 khi Ukraine tiến hành phản công, UAV Lancet đã tấn công và làm hư hại các khẩu pháo của Ukraine.
Tuy nhiên, một số nhà phân tích cho rằng Nga cho đến nay vẫn chưa hoàn thiện việc sử dụng máy bay không người lái để tấn công hiệu quả vào các mục tiêu của Ukraine.
“Sự thành công của máy bay không người lái phụ thuộc vào mức độ nó tương tác với binh lính và các thiết bị quân sự khác. Ukraine dường như đang đi đúng hướng. Đối với Nga, điều đó vẫn còn phải xem xét”, Steve Wright - chuyên gia tư vấn và phát triển UAV nói.