Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ muốn nói chuyện với người đồng cấp Nga

Thông tin về cuộc đàm phán đầu tiên này nổi lên, sau cuộc gặp thượng đỉnh gây tranh cãi giữa hai Tổng thống Mỹ - Nga, các ông Donald Trump và Vladimir Putin, tại thủ đô Helsinki của Phần Lan hôm 16.7.

Cuộc gặp này nhằm kết thúc quan hệ căng thẳng giữa hai nước, nhưng ông Trump bị chỉ trích mạnh, vì đã không chỉ trích ông Putin về nghi án Nga can thiệp bầu cử tổng thống Mỹ 2016, và Moscow đã luôn phủ nhận cáo buộc này.

Các cuộc nói chuyện giữa hai Bộ trưởng Quốc phòng Nga - Mỹ sẽ là một động thái đào sâu liên lạc giữa hai bên, tạo ra nhiều cuộc đối thoại cấp cao giữa hai thế lực hạt nhân.

Hai quan chức Mỹ giấu tên nói với Reuters: ông Mattis sẵn sàng trước khả năng đối thoại. Họ không nói ông sẽ nói chuyện trực tiếp với ông Shoigu hay qua điện thoại.

Lầu Năm Góc từ chối bình luận, nói không nhận được lời mời nói chuyện nào từ Moscow, dù tuần trước ông Shoigu nói bóng gió ông Mattis không chịu nhận lời mời. Tuy nhiên, ông Mattis không công khai phản đối khả năng đối thoại.

Từ năm 2015, các cuộc đàm phán quân sự cấp cao thường diễn ra giữa Tổng tham mưu trưởng quân đội liên bang Nga, Tướng Valery Gerasimov, với Tướng thủy quân lục chiến Joseph Dunford, Chủ tịch Hội đồng tham mưu liên quân Mỹ (JCS) và là cấp dưới của ông Mattis.

Ngày 14.6 hai vị tướng Nga - Mỹ đã có cuộc nói chuyện điện thoại, và ngày 8.7 thì họ có cuộc gặp mặt đối mặt thứ ba ở Helsinki.

Cũng như ông Gerasimov, Bộ trưởng Shoigu là người trung thành với Tổng thống Putin, thậm chí được đánh giá là người sẽ kế nhiệm chức tổng thống, nếu ông Putin phải đột ngột rút lui vì không thể thực hiện trọn nhiệm kỳ tổng thống 6 năm. Ông Putin đã trúng cử nhiệm kỳ thứ tư hồi tháng 3.

Quân đội Nga hiện đang thụ hưởng những thành quả chính trị, khi Điện Kremlin đánh giá lực lượng này thành công lớn trong việc sáp nhập Crimea năm 2014, và hoàn thành nhiệm vụ giúp quân đội Syria đánh thắng quân nổi dậy và bọn khủng bố Nhà nước Hồi giáo (IS), thể theo đề nghị giúp đỡ của Tổng thống Bashar al-Assad hồi năm 2015.

Bộ trưởng Quốc phòng Nga là người chỉ trích Mỹ, tuần trước nói với một tờ báo Ý: Nga luôn sẵn sàng đề phòng “chiến lược thực dân mới” của Mỹ. Ông Shoigu nói chiến lược này nhằm vào các nước bất ổn (như Iraq và Libya) để Mỹ có được các lợi ích tài chính.

Các cựu quan chức Mỹ nói hai Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ thời Tổng thống Barack Obama, các ông Chuck Hagel và Ash Carter, sau khi nỗ lực tìm cuộc đối thoại với ông Shoigu đã kết luận: không đáng mất thời gian vào nỗ lực này.

Bộ trưởng Mattis là người thẳng thừng chỉ trích Nga - Trung Quốc là mối đe dọa an ninh quốc gia Mỹ, trong Chiến lược phòng thủ quốc gia Mỹ (NSS) năm 2017.

Hồi tháng 6, ông Mattis đã đến Trung Quốc nói chuyện với các quan chức cấp cao ở Bắc Kinh, gồm gặp Chủ tịch Tập Cận Bình, và tỏ ra cứng rắn với các quan chức Trung Quốc, nói rõ Mỹ không chấp nhận hoạt động quân sự của Trung Quốc gồm ở vùng Biển Đông tranh chấp, ngay cả khi ông muốn xây dựng quan hệ với Trung Quốc.