Theo Bộ trưởng Trần Hồng Hà, đời sống kinh tế - xã hội thế giới đang thay đổi nhanh chóng, “luật chơi mới” về đầu tư, thương mại đã hình thành sau Hội nghị COP26.
Ngày 31.12 diễn ra hội nghị tổng kết công tác năm 2021 và triển khai nhiệm vụ năm 2022 của ngành tài nguyên - môi trường (TN-MT).
Phấn đầu đi đầu trong chuyển đổi số, phát triển công nghệ
Bộ trưởng Bộ TN-MT Trần Hồng Hà cho biết biến đổi khí hậu, suy thoái hệ sinh thái tự nhiên, đại dịch COVID-19 đã trở thành “khủng hoảng kép”, tác động nghiêm trọng đến mọi mặt đời sống, sản xuất kinh doanh trên phạm vi toàn cầu.
“Hơn ai hết, ngành TN-MT phải thống nhất về nhận thức để tạo ra những thay đổi cơ bản trong tư duy và hành động, phải trở thành những người tiên phong trong việc thực hiện các cam kết quốc tế về môi trường và khí hậu để tạo sức lan tỏa trong toàn xã hội”, ông Hà nói.
Về mục tiêu năm 2022, Bộ trưởng Hà nêu rõ ngành TN-MT phấn đấu đi đầu trong chuyển đổi số, nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ để tham gia giải quyết những vấn đề cấp bách toàn cầu như phục hồi hệ sinh thái tự nhiên, giải quyết vấn đề ô nhiễm môi trường, suy thoái đất đai lưu trữ carbon, góp phần vào thực hiện mục tiêu trung hòa carbon.
Đồng thời, Bộ trưởng Hà cho biết sẽ có cải cách, đổi mới mạnh mẽ về thể chế, nhất là sửa đổi Luật Đất đai theo tiêu chí cao nhất về tính minh bạch trong tiếp cận thông tin, chia sẻ lợi ích từ nguồn lợi tài nguyên.
"Tiết kiệm, hiệu quả, bền vững và bao trùm phải được ưu tiên cao nhất trong quá trình hoạch định chính sách, đầu tư tài chính cho các hoạt động khai thác, sử dụng tài nguyên; nguồn lợi từ tài nguyên phải được tái đầu tư cho tương lai bền vững", ông Hà nói.
Song song với đó, thúc đẩy phát triển kinh tế tuần hoàn, kinh tế xanh trong thập niên phát triển bền vững; triển khai các giải pháp đột phá nhằm tận dụng các cơ hội hỗ trợ về tài chính, công nghệ, đón đầu dòng vốn đầu tư vào hạ tầng ứng phó với biến đổi khí hậu, chuyển đổi mô hình phát triển và chuyển đổi năng lượng.
Phó thủ tướng Lê Văn Thành đánh giá cao kết quả mà ngành TN-MT đạt được trong năm 2021. Phó thủ tướng ghi nhận việc Bộ TN-MT đã trình Chính phủ ban hành 2 nghị quyết chuyên đề trong vòng 3 tháng, tạo cơ chế đặc thù để xử lý tình trạng thiếu vật liệu xây dựng cho dự án cao tốc Bắc - Nam phía đông, từ chỗ thiếu 65 triệu mét khối vật liệu xây dựng, tới nay cơ bản đã đủ.
“Bộ TN-MT đã chủ động nắm bắt xu thế toàn cầu để tham mưu cho Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ các sáng kiến, cam kết mạnh mẽ của Việt Nam tại Hội nghị COP26”, Phó thủ tướng Lê Văn Thành nói.
Ngoài ra, công tác khí tượng thủy văn được quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo. Công tác dự báo, cảnh báo thiên tai năm 2021 bảo đảm kịp thời, chính xác, sát với diễn biến tình hình thiên tai đã giúp cho công tác phòng chống thiên tai được thực hiện có hiệu quả. Nhờ đó, năm 2021, số người chết giảm hơn 200 người và thiệt hại kinh tế giảm gần 40.000 tỉ đồng so với năm 2020.
Xây dựng đề án sửa đổi Luật Đất đai
Phó thủ tướng Lê Văn Thành đề nghị Bộ TN-MT tiếp tục quan tâm chỉ đạo chuẩn bị bảo đảm chất lượng Đề án tổng kết Nghị quyết 19-NQ/TW về đổi mới chính sách pháp luật về đất đai để trình Bộ Chính trị và Trung ương theo đúng tiến độ. Đồng thời cần chuẩn bị xây dựng Đề án sửa đổi Luật Đất đai dự kiến trình Quốc hội trong năm 2022.
Theo Phó thủ tướng Lê Văn Thành, đây là nhiệm vụ rất quan trọng. Nội dung Luật Đất đai được sửa đổi liên quan đến quy hoạch và kế hoạch sử dụng đất, giá đất và vấn đề giải phóng mặt bằng, thu hồi đất, hạn mức sử dụng đất, thời hạn sử dụng đất... hiện nay đang gặp nhiều vướng mắc. Các quy định pháp luật mới về đất đai sẽ tháo gỡ những điểm nghẽn, nút thắt này, tạo ra nguồn lực mới thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội.
Đề cập các tới dự án sử dụng đất hiện nay, Phó thủ tướng cho rằng hiện nay số lượng dự án tồn đọng cần xử lý ở các địa phương rất lớn. Các dự án treo, dự án sử dụng đất sai mục đích còn nhiều, trong đó nhiều dự án chiếm vị trí đất lợi thế, đắc địa nhưng hiện nay chưa tháo gỡ được.
Phó thủ tướng đề nghị năm 2022, Bộ TN-MT rà soát kỹ, phân nhóm dự án, đối với “dự án vi phạm pháp luật thì xử lý nghiêm minh đúng quy định, tránh tình trạng vụ việc kéo dài, khắc phục không được, khiến hàng ngàn hecta đất ở các khu đô thị để chờ hàng chục năm, lãng phí rất lớn”.
“Tôi cho rằng đây là nhiệm vụ mà ngành TN-MT cần tham mưu xử lý để sớm đưa nguồn lực lớn này vào phục vụ phát triển”, Phó thủ tướng Thành nêu.
Phó thủ tướng cho biết đến 2030 chúng ta phải đầu tư xây dựng để đạt 5.000km đường cao tốc trong khi đến nay, chúng ta mới hoàn thành 1.200km cao tốc. Như vậy, để có được gần 4.000km cao tốc nữa thì việc quy hoạch vật liệu xây dựng phục các dự án này có trách nhiệm của Bộ TN-MT với vai trò trực tiếp quản lý tài nguyên khoáng sản.
Phó thủ tướng cũng yêu cầu Bộ TN-MT cần tập trung triển khai sớm hoàn thành Quy hoạch không gian biển và vùng bờ giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050.
Để bảo đảm phát triển bền vững, cùng với việc định hướng, lựa chọn công nghệ hiện đại trong phát triển các ngành kinh tế trong giai đoạn tới, ngành TN-MT phải thực hiện thật tốt việc kiểm soát xả thải và xử lý nghiêm minh, đúng quy định pháp luật các cơ sở sản xuất gây ô nhiễm.
Để thực hiện nhiệm vụ này cần tăng cường thanh tra, kiểm tra và phải có biện pháp để kiểm soát xả thải. Trên thực tế, nhiều nhà máy có công nghệ hoàn toàn kiểm soát được khí thải, chất thải, xả thải, nhưng nếu không có sự kiểm tra, giám sát, thì các nhà máy này rất dễ vi phạm nhằm tiết kiệm chi phí.
Theo báo cáo của Bộ TN-MT, năm 2021 ngành đã tập trung thanh tra đột xuất đối với những vấn đề bức xúc từ thực tiễn, nhất là về đất đai theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ. Qua đó ngành đã phát hiện xử lý 296 ha đất, xử phạt vi phạm hành chính với số tiền 37 tỉ đồng.