Gửi bình luận
Cảnh sát Nga ngày 26.5 bắt nhốt một gã đàn ông say rượu phá hoại bức tranh nổi tiếng vẽ cảnh Sa hoàng Ivan Khủng khiếp giết con trai, vốn được trưng bày tại Khu triển lãm nhà nước Tretyakov ở trung tâm thủ đô Moscow.
Giới truyền thông Nga cho biết gã bợm nhậu dùng một thanh kim loại xé bức tranh sơn dầu Ivan Khủng khiếp và con trai ngày 16.11.1581 thành 3 mảnh. Vụ việc xảy ra trước khi Khu triển lãm đóng cửa vào tối 25.5.
Họa phẩm này của danh họa Nga Ilya Repin vẽ xong năm 1885, mô tả vị Sa hoàng Nga đầu tiên hối hận, ôm con trai đang hấp hối, sau khi Ivan Khủng khiếp trong một cuộc tranh cãi đã nổi giận dùng cây giáo nhọn đâm con trai là hoàng tử Ivan Ivanevich.
Họa phẩmnổi tiếng Ivan Khủng khiếp gây nhiều tranh cãi
Trong một đoạn vidéo do Bộ Nội vụ Nga công bố, nghi can được giấu tên có vẻ nhận tội: gã đến Khu triển lãm xem bức tranh và muốn ra về, “nhưng rồi tôi ghé vào khu ăn buffet và uống 100 gram rượu vodka. Tôi chưa bao giờ uống rượu vodka, nhưng đã trở nên chịu không nổi một sự thúc đẩy nào đó”.
Tuyên bố của Khu triển lãm nêu nghi can đi qua nhóm nhân viên, giật thanh kim loại ngăn cách người xem với bức tranh, và đập nhiều cú vào tấm kính bảo vệ: “Hậu quả là tấm kính dày vỡ tan, bức tranh bị hư hại nặng, bị xé thành 3 mảng ở phần vẽ hoàng tử”.
Tuyên bố còn nêu khung tranh cũng bị hư nặng, “nhưng may mắn tình cờ” là đôi tay và khuôn mặt cha-con Ivan Khủng khiếp không bị hư hại.
Kẻ tấn công đã bị bắt giam, đối mặt với nguy cơ bị buộc tội phá hoại di sản văn hóa quốc gia. Giới truyền thông Nga dẫn các nguồn tin từ cảnh sát, nói nghi can 37 tuổi, người thành phố Voronezh vốn cách Moscow 460km.
Bức tranhnày cũng từng bị tấn công năm 1913: một người đàn ông bị bệnh tâm thần dùng dao đâm 3 nhát vào bức họa. Họa sĩ Repin lúc đó còn sống đã giúp phục hồi tác phẩm của ông. Sau đó, bức tranh được lộng kiếng.
Giới truyền thông Nga cho biết gã bợm phá hoại bức tranh vì cho rằng tác phẩm không chính xác về mặt lịch sử.
Các nhóm ái quốc cực đoan ở Nga cũng thường phản đối bức tranh này, tranh cãi về tính xác thực của nội dung bức họa.
Hồi tháng 6.2017, Tổng thống Nga Vladimir Putin nói câu chuyện Ivan giết con trai là “huyền sử” mà phương tây dùng để chống Nga: “Ông ấy có giết con trai? Có hay không?Nhiều chuyên viên nói đó là câu chuyện do đại diện Giáo hoàng đến Nga nói chuyện nhằm thuyếtphục Nga cải đạo từ Chính thống giáo Nga qua Thiên Chúa giáo Nga”.
Năm 2013,phe bảo hoàng đòi dẹp bức họa khỏi gian Khu triển lãm nhà nước Tretyakov, nhưng lãnh đạo Khu triển lãm không chấp nhận và gia cố khâu bảo vệ bức tranh.
Nỗ lực phục hồi uy danh Ivan Bạo chúa
Sa hoàng Nga đầu tiên Ivan Khủng khiếp làm vua nước Nga từ năm 1547 đến 1583, sau một thời gian ngôi báu do mẹ của Ivan làm nhiếp chính vì con trai mới 3 tuổi khi vua cha là Đại Công tước Vasily III qua đời.
Nhưng khi Ivan được 3 tuổi thì mẹ qua đời, nhóm quý tộc đấu đá quyền lực, vẫn tỏ ra tôn trọng hoàng tử nhưng sau lưng thì họ nhục mạ, xem thường cậu. Khi lớn lên, Ivan ghét bỏ tầng lớp quý tộc và đàn áp họ bằng lực lượng Oprichnina bạo tàn.
Đây là lực lượng cận vệ của Ivan, mặc quần áo màu đen, cưỡi ngựa đen và mang đầu chó-biểu tượng loại bỏ kẻ phản bội và kẻ thù của Sa hoàng-đi khắp nơi tra tấn tàn ác, xử tử bất kỳ ai chống đối hoàng gia, tịch thu đất đai và của cải của các nhà quý tộc.
Từ đó, người Nga gọi Ivan là Ivan Grozny, và chữ Nga này có nghĩa “gây ra sự sợ hãi, đe dọa” chứ không hẳn là “độc ác, nham hiểm”, nhưng phương Tây thường gọi là “Ivan Khủng khiếp” hoặc “Ivan Bạo chúa”.
Hiện các quan chức Nga vận động hành lang để phục hồi hình ảnh Sa hoàng Nga đầu tiên. Hồi tháng 10.2016, Nga khánh thành một tượng đài tưởng niệm Ivan Khủng khiếp ở thành phố Oryol vốn cách Moscow 335km về phía nam, đúng dịp kỷ niệm 450 năm ngày Ivan Khủng khiếp ra chiếu chỉ xây một pháo đài ở thành phố 320.000 dân này.
Bức tượng Ivan khủng khiếp ngự trên lưng ngựa (ảnh) được dựng, nhưng cũng gây tranh cãi. Tháng 7.2016, dân địa phương phản đối, trương bảng viết “Chúng ta không cần tượng đài tôn vinh một bạo chúa”.
Qua tháng 8,Giáo chủ Kirill của đạo Chính thống Nga ủng hộ dự tượng đài đầu tiên tưởng niệm Ivan khủng khiếp, khi ông gặp lãnh đạo Vadim Potomsky của vùng Oryol.
Vị Giáo chủ nói ông không đồng ý phong thánh cho Ivan Khủng khiếp “vì cách điều hành chính quyền”, nhưng Sa hoàng Nga đầu tiên xứng đáng có tượng đài vì là người lập nên thành phố Oryol.
Ông Potomsky từng gợi ý dựng tượng tưởng niệm cố lãnh tụ Liên Xô Joseph Stalin, nói uy danh của Stalin, Peter Đại đế và Ivan Khủng khiếp “đã bị làm ngục”.
Bích Ngọc (theo Guardian)
