Cần thắt chặt chi phí tiền lương khu vực công để giảm áp lực nợ công

Ngày 27.9.2016, Ngân hàng Phát triển Châu Á (ADB) đã công bố Báo cáo cập nhật Triển vọng Kinh tế Châu Á (ADOU). Báo cáo nàyđánh giá nền kinh tế Việt Nam tiếp tục vận hành tốt, nhưng đang bị cản trở bởi một số thách thức.

Do sự giảm sút của ngành nông nghiệp và khai khoáng trong nửa đầu năm nay, ADB cho rằng tăng trưởng kinh tế của Việt Nam xuống còn 6,0% trong năm 2016 và 6,3% năm 2017.

Ông Eric Sidgwick, Giám đốc Quốc gia của ADB tại Việt Nam cho rằng hạn hán ở khu vực Tây Nguyên và đồng bằng sông Cửu Long, cùng với giá cả hàng hóa toàn cầu thấp đã làm chậm nhịp tăng trưởng kinh tế trong nửa đầu năm nay, nhưng các ngành khác có sự tăng trưởng mạnh mẽ.

Theo vị chuyên gia này, lĩnh vực chế tạo tăng trưởng hai con số do các nhà máy có vốn đầu tư nước ngoài mới đẩy mạnh sản xuấtvà tăng trưởng trong ngành dịch vụ do thương mại trong nước gia tăng, ngân hàng tăng cường cho vay và du khách đến Việt Nam tăng 25%.

Báo cáo nhấn mạnh rằng mặc dù nền kinh tế Việt Nam đang vận hành tương đối tốt trong bối cảnh có nhiều thách thức, vẫn có một số vấn đề cần phải giải quyết để bảo đảm duy trì tăng trưởng bền vững.

Làn sóng ngân hàng tăng cường cho vay gần đây củng cố thêm tầm quan trọng của những nỗ lực thắt chặt quy định nhằm ngăn chặn sự gia tăng các rủi ro của khu vực tài chính. Những nỗ lực này sẽ được hỗ trợ bởi việc áp dụng dần dần các tiêu chuẩn điều tiết khắt khe hơn trong vòng 12 - 18 tháng tới.

Hơn nữa, để giảm nhẹ áp lực nợ công, cần củng cố chính sách tài khóa theo hướng tạo thuận lợi cho tăng trưởng, bao gồm hợp lý hóa chi thường xuyên và thắt chặt chi phí tiền lương cho khu vực công. Tỷ lệ chi hành chính trên tổng chi ngân sách nhà nước đã tăng từ mức trung bình 8% trong giai đoạn 2007-2009 lên tới 11% trong giai đoạn 2013-2016.

Báo cáo lưu ý rằng thương mại vẫn là một điểm sáng trong nền kinh tế Việt Nam. Trong sáu tháng đầu năm 2016, Việt Nam đạt mức thặng dư thương mại hàng hóa lớn, ước tính tương đương 8,2% GDP. Đây là bước cải thiện đáng kể so với năm 2015, phản ánh sự tăng trưởng tiếp tục trong xuất khẩu, trong khi nhu cầu nhập khẩu giảm bớt.

Tăng trưởng kinh tế của Việt Nam được kỳ vọng tăng trong sáu tháng cuối năm, nhờ sự gia tăng mạnh hơn của dòng đầu tư trực tiếp nước ngoài và xuất khẩu, tăng trưởng tín dụng trong nước, sự phục hồi nhẹ trong nông nghiệp và việc đẩy mạnh giải ngân các khoản chi đầu tư cơ bản trong các chương trình đầu tư cơ sở hạ tầng quốc gia.

“Mặc dù thành tích thương mại ấn tượng của Việt Nam được kỳ vọng sẽ tiếp diễn, song nó có thể bị ảnh hưởng bởi sự sụt giảm hơn nữa của các nền kinh tế công nghiệp chủ đạo, hoặc mức tăng trưởng thấp ngoài dự kiến của Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa – một đối tác thương mại ngày càng quan trọng của Việt Nam” - Ông Sidgwick nói.

Trước đó, Bộ Kế hoạch và Đầu tư (KH-ĐT) cũngđã đưa ra 3 kịch bản tăng trưởng về tình hình kinh tế của năm nay. Thứ nhất, cả năm tăng trưởng 6,27%; thứ hai, cả năm tăng 6,5%; thứ ba, cả năm tăng 6,7% - bằng với chỉ tiêu theo nghị quyết của Quốc hội.

Tuy nhiên, Bộ KH-ĐT cũng như hầu hết các chuyên gia kinh tế đều nhận định kịch bản tăng trưởng 6,7% khó đạt được. Chỉ số lạm phát có thể đạt mục tiêu Quốc hội đề ra với mức dự báo cả năm trong khoảng 5%. Đối với xuất nhập khẩu, theo Bộ KH-ĐT, khả năng cả năm tăng trưởng lĩnh vực này khó đạt 10% như đề ra.