Cảnh sát Trung Quốc triệt phá các đường dây cho 20.000 người vay tiền qua Apple ID, mượn tên tuổi Tim Cook

Trong một ví dụ điển hình về cách thức hoạt động của chương trình này, người vay được yêu cầu đăng xuất khỏi thiết bị Apple của họ và đăng nhập lại bằng Apple ID do bên cho vay cung cấp. Nếu người vay không trả đúng hạn, thường với lãi suất cao hơn nhiều so với mức trung bình của thị trường, kẻ cho vay sẽ đe dọa chặn thiết bị của họ, gọi điện cho những người có trong danh bạ và tiết lộ thông tin cá nhân.

Trong một chiến dịch trấn áp gần đây, cảnh sát Trung Quốc đã bắt giữ 9 nhóm liên quan đến các đường dây này, bao gồm 41 nghi phạm trên 21 tỉnh thành. Các nghi phạm đã cho hơn 20.000 người vay, với tổng số tiền lên tới 130 triệu nhân dân tệ (18,3 triệu USD), theo trang China News Service do nhà nước Trung Quốc điều hành, trích dẫn thông tin từ văn phòng Công an huyện Vô Tích, thành phố Trùng Khánh.

Theo báo cáo, một số kẻ cho vay đã quảng cáo dịch vụ của họ bằng cách mượn tên tuổi Tim Cook, Giám đốc điều hành Apple. Trong vụ việc hồi tháng 6.2023 tại thành phố Cửu Giang (tỉnh Giang Tây, Trung Quốc), cảnh sát đã bắt giữ 10 nghi phạm đến từ thành phố Trừ Châu thuộc tỉnh An Huy lân cận.

Năm 2019, hãng thông tấn Tân Hoa Xã đã cảnh báo về các trường hợp lừa đảo "cho vay bằng Apple ID", một số yêu cầu trả nợ trong vòng một tuần với lãi suất cao ngất ngưởng lên đến 2.800%/năm. Những kẻ cho vay đã dụ dỗ khách hàng bằng lời hứa hẹn "không cần tài sản thế chấp hay báo cáo tín dụng".

Lãi suất cao “cắt cổ” trong các mô hình này đối lập với các khoản vay hợp lý hơn từ các ngân hàng, vốn đã giảm lãi suất để thúc đẩy chi tiêu trong bối cảnh kinh tế khó khăn.

Theo Viện Công nghệ Kỹ thuật số Rong360 – tổ chức nghiên cứu thị trường có trụ sở ở Bắc Kinh (thủ đô Trung Quốc), lãi suất trung bình với các khoản vay tiêu dùng ngân hàng đã giảm xuống 3,41% trong tháng 11.2023 từ mức 4,2% cùng kỳ năm 2022.

Trong số những người dùng smartphone ở Trung Quốc, khoảng 1/5 sử dụng iPhone, tương đương 250 triệu người.

Ngoài vay tiền qua Apple ID, hai năm qua còn xuất hiện loại hình vay tiền qua iCloud (hay vay tín chấp bằng iPhone). Điều đáng nói là nhiều người có nhu cầu vay tiền gấp đã dùng hình thức này để rồi ôm hận.

Vay tiền qua iCloud là hình thức cấp tín dụng siêu tốc cho vay trực tuyến trên iPhone. Theo đó, người đi vay không cần thế chấp tài sản nhưng cần cung cấp đầy đủ thông tin mà kẻ cho vay yêu cầu.

Kẻ cho vay yêu cầu người muốn vay tiền phải cung cấp iCloud ID. Tài khoản này giúp kẻ cho vay đồng bộ hóa tất cả dữ liệu và truy cập vào iPhone. Thông qua đó, kẻ cho vay sẽ quản lý tài khoản và thiết bị cho đến khi khoản vay được tất toán.

Kẻ cho vay thường hỗ trợ tài chính người sở hữu iPhone 8 trở lên. Những đời smartphone Apple còn lại đều bị từ chối cho vay tiền do máy đã được sản xuất khá lâu, bị từ chối nâng cấp phiên bản iOS mới và mức giá trên thị trường xuống quá thấp.

Nếu dùng đời iPhone càng mới, người dùng càng có cơ hội vay nhiều tiền hơn. Tuy nhiên, số tiền giải ngân cũng không thể quá cao so với giá trị thực tế của iPhone mà họ đang sử dụng.

Nhiều người chọn hình thức vay này vì hồ sơ đăng ký khá đơn giản và có thể hoàn thiện nhanh chóng, không cần đăng ký trực tiếp tại phòng giao dịch mà thông qua các trang web hoặc ứng dụng vay tiền, không cần thế chấp tài sản nhưng kẻ cho vay sẽ kiểm soát tài khoản iCloud và người vay vẫn được tiếp tục sử dụng iPhone trong thời gian vay, có thể nhận khoản tiền vay lên tới 90% giá trị iPhone đang dùng, được giải ngân nhanh chóng và nhận tiền qua tài khoản đã đăng ký.

Thế nhưng đi kèm đó là một số rủi ro, chẳng hạn lãi suất vay cao so với các khoản tín dụng ngân hàng cùng kỳ hạn, có khả năng bị đánh cắp thông tin, kẻ cho vay lừa đảo bạn bè và người thân của người vay tiền.

Do kiểm soát tài khoản iCloud của iPhone trong suốt thời gian người kia vay tiền, kẻ cho vay sẽ có quyền truy cập vào tất cả tin nhắn, danh bạ, hình ảnh, video riêng tư. Điều này đồng nghĩa người vay tiền có nguy cơ bị đánh cắp thông tin rất cao.

Tương tự hình thức “cho vay qua Apple ID”, người vay tiền cần đăng xuất iCloud của mình, rồi nhập tài khoản iCloud do kẻ cho vay cung cấp, bật Find My Phone, cho phép đồng bộ danh bạ rồi mới được ký hợp đồng. Điều này quá rủi ro khi kẻ cho vay nắm hoàn toàn quyền kiểm soát thiết bị. Chưa kể, kẻ cho vay có thể đưa hạn mức vay không như cam kết, chỉ khoảng 50% giá trị iPhone. Vì lãi suất vay cao, nhiều người vay tiền chưa trả hết nợ.

Hơn nữa, các ngân hàng chưa cho vay tiền qua iCloud mà chỉ có ứng dụng từ các công ty tài chính hoặc một số bên cho vay chưa đăng ký giấy phép kinh doanh. Các bên cho vay chưa đăng ký giấy phép kinh doanh thường không chịu quản lý của cơ quan chức năng như ngân hàng nhà nước, Bộ Tài chính,...