Clearview AI thu thập 30 tỉ ảnh từ Facebook, được cảnh sát Mỹ sử dụng để hỗ trợ điều tra

Điều này tạo ra cái mà các nhà phê bình gọi là "danh sách đen vĩnh viễn của cảnh sát", ngay cả với những người chưa làm gì sai. Lãnh đạo Clearview AI gần đây thừa nhận thông tin trên.

Clearview AI tự hào về khả năng xác định những kẻ gây bạo loạn ở Điện Capitol ngày 6.1.2021, cứu trẻ em bị lạm dụng hoặc bóc lột và giúp minh oan cho những người bị buộc tội oan. Thế nhưng, các nhà phê bình chỉ ra các vụ bắt giữ sai trái do nhận dạng sai được thực hiện bằng nhận dạng khuôn mặt, gồm cả các trường hợp ở thành phố Detroit và New Orleans (Mỹ).

Giám đốc điều hành Tôn Thất Hoàn thừa nhận trong một cuộc phỏng vấn với BBC rằng Clearview AI đã chụp ảnh mà người dùng không hề hay biết. Việc làm đó đã cho phép mở rộng nhanh chóng cơ sở dữ liệu khổng lồ của Clearview AI, được tiếp thị trên trang web công ty với cơ quan thực thi pháp luật như là công cụ "đem lại công lý cho nạn nhân".

Bà Tôn Thất Hoàn nói với BBC rằng cơ sở dữ liệu nhận dạng khuôn mặt của Clearview AI đã được cảnh sát Mỹ truy cập gần 1 triệu lần kể từ khi thành lập công ty vào năm 2017, dù mối quan hệ giữa các cơ quan chức năng với Clearview AI vẫn mơ hồ.

"Clearview AI xâm phạm quyền riêng tư của con người"

Công nghệ này từ lâu bị những người ủng hộ quyền riêng tư cũng như các nền tảng kỹ thuật số chỉ trích vì tính xâm phạm, với việc các công ty truyền thông xã hội lớn gồm cả Facebook đã gửi thư yêu cầu Clearview AI dừng sử dụng hình ảnh của họ vào năm 2020 vì vi phạm quyền riêng tư người dùng.

"Các hành động từ Clearview AI xâm phạm quyền riêng tư của con người. Đó là lý do tại sao chúng tôi cấm người sáng lập Clearview AI sử dụng các dịch vụ của chúng tôi và gửi cho họ yêu cầu pháp lý ngừng truy cập bất kỳ dữ liệu, ảnh hoặc video nào từ các dịch vụ của chúng tôi", người phát ngôn Meta Platforms cho biết trong một email gửi tới trang Insider.

Meta Platforms đề cập đến một tuyên bố được công ty đưa ra vào tháng 4.2020 sau lần đầu tiên tiết lộ rằng Clearview AI đang thu thập ảnh người dùng và làm việc với cơ quan thực thi pháp luật.

“Kể từ đó, Meta Platforms đã đầu tư đáng kể vào công nghệ và dành nguồn lực đáng kể của đội để chống lại việc thu thập dữ liệu trái phép trên các sản phẩm của Facebook", người phát ngôn công ty nói với Insider.

Tuy nhiên, bất chấp các chính sách đó, một khi ảnh được Clearview AI thu thập, các bản in khuôn mặt sinh trắc học được tạo và tham chiếu chéo trong cơ sở dữ liệu, liên kết các cá nhân với hồ sơ mạng xã hội của họ và thông tin nhận dạng khác mãi mãi. Những người trong ảnh có rất ít cách để loại bỏ thông tin của chính họ.

Cư dân bang Illinois (Mỹ) có thể tùy chọn không sử dụng công nghệ này sau khi Hội đồng Quốc gia Bảo vệ Quyền lợi Dân sự (ACLU) kiện Clearview AI theo luật bảo vệ quyền riêng tư của bang và thành công trong việc cấm bán công nghệ Clearview AI trên toàn nước Mỹ cho các doanh nghiệp tư nhân. Tuy nhiên, cư dân bang khác không có cùng lựa chọn như vậy và Clearview AI vẫn được phép hợp tác với các cơ quan chức năng.

"Sử dụng Clearview AI cho tất cả loại tội phạm"

Caitlin Seeley George, Giám đốc chiến dịch và hoạt động của nhóm vận động quyền kỹ thuật số phi lợi nhuận Fight for the Future, nói: "Clearview AI là sự xâm phạm tuyệt đối với quyền con người và cảnh sát không nên sử dụng công cụ này. Nếu không có luật ngăn cấm, cảnh sát thường sử dụng Clearview AI mà không có sự đồng ý hay sự hiểu biết từ đơn vị của họ. Do đó, việc Clearview AI khoe khoang về số lần tìm kiếm là hình thức minh bạch duy nhất mà chúng ta được biết về sự phổ biến của việc sử dụng nhận dạng khuôn mặt".

CNN đưa tin Clearview AI năm ngoái tuyên bố khách hàng của công ty bao gồm "hơn 3.100 cơ quan Mỹ, trong đó có FBI và Bộ An ninh Nội địa". Theo BBC, cảnh sát thành phố Miami thừa nhận sử dụng công nghệ này cho tất cả loại tội phạm, từ trộm cắp đến giết người.

Theo Matthew Guariglia, nhà phân tích chính sách cấp cao của nhóm quyền kỹ thuật số phi lợi nhuận quốc tế Electronic Frontier Fund, mọi người đều có thể bị thu thập thông tin và bị đưa vào hệ thống này mà không cần có bất kỳ lý do cụ thể nào.

Có thể thu thập được ảnh của bạn ở bất kỳ đâu trên web

Cả Caitlin Seeley George và Matthew Guariglia cho biết, ngay cả những người lo ngại về nguy cơ ảnh cá nhân bị thêm vào cơ sở dữ liệu Clearview AI thì cũng có thể phải chịu việc này mà không phải do lỗi của họ.

Matthew Guariglia nói với Insider rằng người dùng có thể bị thêm vào cơ sở dữ liệu Clearview AI dù Facebook đã có chính sách chống lại việc thu thập dữ liệu hoặc các biện pháp bảo mật cá nhân của riêng mình.

Nếu cố gắng giữ cho các tài khoản mạng xã hội của mình không bị Google thu thập và đảm bảo rằng bức ảnh mà bạn đăng không được công khai trên mạng, bạn có thể nghĩ rằng điều đó sẽ giúp bảo vệ quyền riêng tư của mình khỏi Clearview. Song, Clearview AI có thể thu thập được ảnh của bạn ở bất kỳ đâu trên web. Chẳng hạn, nếu bạn xuất hiện trong nền bức ảnh cưới hoặc bạn học đăng ảnh chụp chung với bạn ở trường cấp 3, một khi Clearview AI thu thập được ảnh khuôn mặt bạn thì nó sẽ tạo ra một bản in sinh trắc học vĩnh viễn về khuôn mặt bạn để đưa vào cơ sở dữ liệu.

Clearview AI và vấn đề thực thi pháp luật

Tìm kiếm từ cơ sở dữ liệu của Clearview chỉ là một trong nhiều cách mà cơ quan thực thi pháp luật có thể sử dụng nội dung được đăng lên các nền tảng truyền thông xã hội để hỗ trợ điều tra. Tuy nhiên, việc sử dụng Clearview AI hoặc các công nghệ khác nhận dạng khuôn mặt của cơ quan thực thi pháp luật không được giám sát ở hầu hết bang và không tuân theo quy định trên toàn nước Mỹ, dù các nhà phê bình như Seeley George và Guariglia cho rằng nên cấm việc này.

Đại diện của FBI, Bộ An ninh Nội địa, Sở Cảnh sát Los Angeles và Sở Cảnh sát New York không trả lời ngay lập tức câu hỏi tìm bình luận từ trang Insider.

Sau vụ kiện ở bang Illinois do ACLU đưa ra, Clearview AI cho biết sẽ chấm dứt hoạt động cung cấp tài khoản dùng thử miễn phí cho từng sĩ quan cảnh sát.

Matthew Guariglia nói thêm: "Tôi nghĩ chúng ta thực sự cần đặt câu hỏi: Các truy vấn mà họ đưa ra được giám sát nghiêm ngặt như thế nào? Bạn luôn sống trong sợ hãi khi một sĩ quan cảnh sát rút ĐTDĐ ra trong cuộc biểu tình, quét khuôn mặt đám đông, đột nhiên có được các hồ sơ mạng xã hội của họ, mọi bức ảnh mà họ từng xuất hiện, danh tính của họ”.