Cựu danh thủ Arsenal kể về quá trình giác ngộ để thành tín đồ ăn chay

“Để làm một chiếc bánh hamburger – thực ra chỉ một chiếc bánh mì kẹp thịt, ta cần phải làm gì?” Mathieu Flamini, danh thủ bóng đá chuyển sang làm doanh nhân ngành sinh hóa, đặt câu hỏi. Câu trả lời hóa ra là 2.000 lít nước. Flamini nói: “Điều đó thật kinh khủng”.

Flamini, người giờ mỗi ngày chỉ ăn một lần vừa nhâm nhi ngụm nước nóng trong quán cà phê thuần chay Soho, vừa quảng bá những lợi ích của lối sống thân thiện với môi trường. Flamini nói: “Khí hậu và sức khỏe có liên quan với nhau”. Flamini sẽ bước sang tuổi 40 vào tháng tới, lần cuối cùng anh chơi bóng đỉnh cao là cho Getafe là vào năm 2019 nhưng giờ cựu danh thủ người Pháp trông vẫn giống như một vận động viên.

Flamini cũng là đối tác của GFBiochemicals, công ty đi đầu trong các giải pháp thay thế bền vững cho các sản phẩm gốc dầu. Thay thế nhiên liệu hóa thạch bằng năng lượng tái tạo đang là hoạt động kinh doanh thời thượng nhưng Flamini đã bắt đầu khởi nghiệp kinh doanh lĩnh vực vào năm 2008 ngay sau khi anh gia nhập Milan. Công ty hiện đang làm việc với các công ty đa quốc gia có nhu cầu tìm cách khử cacbon.

Con đường hướng tới ngưỡng carbon an toàn trên toàn thế giới còn rất dài phía trước. Flamini nói: “Biến đổi khí hậu đang bị bỏ qua. Nếu chúng ta nói về những quốc gia như Ấn Độ và Trung Quốc, mọi người (nhiều khi) không thể tập thể dục ngoài trời nữa. Chúng ta có muốn đến đó không?

"Nhựa? Nó có ở khắp mọi nơi trên biển. Ngay cả khi tôi không quan tâm đến môi trường, trẻ mới chào đời vẫn được sinh ra với vi nhựa trong nội tạng. Chúng ta không thể bỏ qua chuyện đó”.

Flamini tin rằng bóng đá có thể góp phần ngăn chặn những thảm họa môi trường đang đe dọa hành tinh. Bóng đá? Môn thể thao của máy bay, ô tô tốc độ cao, các giải đấu xuyên lục địa kéo dài hàng ngàn dặm và quyền sở hữu CLB được tài trợ bởi petrodollar (các công ty dầu mỏ)?

Vâng, đúng vậy, là bóng đá. Flamini là người khởi xướng Green Football Weekend, một sáng kiến được tổ chức nhằm giải quyết vấn đề từ gốc rễ, lôi kéo các trường học đưa ra thông điệp rằng ăn chay rất hữu ích cho môi trường và sức khỏe người dân.

Người hâm mộ có thể tải xuống một cuốn sách nấu ăn có công thức nấu cà ri súp lơ, khoai tây và rau bina của Raheem Sterling. Việc ăn chay thường xuyên hơn có thể giúp giảm khí thải carbon vì chăn nuôi là ngành tạo ra rất nhiều khí thải.

Những thay đổi nhỏ về lượng sẽ tích lũy dần để có thay đổi về chất. Flamini nói: “Chúng ta cần trao trách nhiệm cho mọi người. Biến đổi khí hậu là một chủ đề lớn và đáng sợ. Nếu bạn được yêu cầu phải cứu thế giới, bạn cảm thấy mình chỉ là một cá nhân bất lực. Bạn phải chia sẻ trách nhiệm đó ra, cho mọi người biết họ bị ảnh hưởng như thế nào bởi ô nhiễm và nhựa, với những thứ tiếp xúc hằng ngày như dầu gội và sữa tắm vốn là dẫn xuất từ nhiên liệu hóa thạch. Nếu bạn nhân số người thực hiện thay đổi lên hàng tỉ thì bạn có thể tạo ra tác động lớn”.

Việc đưa vấn đề bảo vệ môi trường lồng ghép trở lại bóng đá sẽ giúp cải thiện tình hình. Hiện giờ, các trận đấu ở Vương quốc Anh cũng không tránh khỏi ảnh hưởng từ biến đổi khí hậu, vì lũ lụt đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến lịch thi đấu ở các giải hạng dưới vào mùa đông này.

Flamini nói: “Các trận đấu của chúng ta đang bị ảnh hưởng nhưng chúng ta không thể đổ lỗi cho bất kỳ ai ở đây. Chúng ta đang ngồi quanh bàn và cố gắng giải thích. Bóng đá nói riêng và thể thao nói chung là một trong những thứ cuối cùng mà chúng ta có thể dùng để đoàn kết mọi người, có thể chạm tới mọi người, từ giàu đến nghèo, từ mọi nơi trên thế giới. Bóng đá cần đứng lên chống biến đổi khí hậu. Ta có thể làm gì? Bắt đầu tìm giải pháp. Trung hòa carbon là một trong những giải pháp đó. Nhưng đó mới chỉ là nhiệm vụ tối thiểu”.

Với các kỳ World Cup diễn ra ở Bắc Mỹ vào năm 2026, trên khắp ba châu lục vào năm 2030 và ở Ả Rập Saudi vào năm 2034, Flamini vốn thành viên ủy ban môi trường của Thế vận hội Paris 2024, có nhiều ý tưởng cho ban tổ chức. Cựu danh thủ này nêu: “Tìm nguồn cung ứng thực phẩm tại địa phương, cung cấp các món ăn chay cho vận động viên và người hâm mộ lựa chọn, tránh đồ nhựa, sử dụng các sản phẩm được sản xuất bền vững hơn từ nhiên liệu hóa thạch, cố gắng giảm khối lượng vận chuyển. Ta cần tích hợp tất cả những giải pháp đó vào việc lập kế hoạch. Đó là cả một hành trình”.

Flamini giác ngộ vấn đề môi trường khi bác sĩ vật lý của Arsenal Gary Lewin cho anh thấy mức thủy ngân cao trong các xét nghiệm máu hằng tháng. Trải nghiệm tuổi thơ ở Marseille và niềm đam mê lặn biển đã cho Flamini biết rằng Địa Trung Hải giờ đầy rẫy những chất ô nhiễm.

Flamini tự nói về quá trình giác ngộ của mình: “Hãy lấy câu chuyện về một đứa trẻ lớn lên ở một vùng khó khăn và không phải lúc nào cũng có sẵn đồ ăn trên bàn. Hãy tưởng tượng đứa trẻ tội nghiệp đó ước mơ được chơi bóng trước hàng trăm nghìn người và điều đó đã trở thành hiện thực. Cậu bé còn treo hình một chiếc xe thể thao trên tường, khi đó rất khó để nói với đứa trẻ này rằng hãy từ bỏ giấc mơ xe hơi”.

“Cầu thủ bóng đá có thể sở hữu một chiếc xe thể thao nhưng cậu ấy cũng có thể làm những việc khác, như trở thành người ăn chay, giảm lượng khí thải carbon hoặc tạo ra nhận thức thức tỉnh cộng đồng. Có lẽ sau này cậu ấy sẽ có được một chiếc ô tô điện”.

Flamini thoải mái thừa nhận mình từng lái một chiếc xe thể thao Ferrari kéo vào sân tập Milanello như bao đồng đội khác. Nhưng giờ thì anh không còn đi những loại xe tốn xăng, gây ô nhiễm nữa.

Nhưng các cầu thủ thường xuyên phải di chuyển bằng máy bay đến các nơi khác nhau thi đấu. Flamini nghĩ gì về chuyện sử dụng máy bay? Flamini nói: “Nếu bạn có gia đình ở New York thì sao? Bạn không thể bảo họ hãy đi thuyền nhưng khi mọi người có quyền lựa chọn, chúng ta muốn họ chọn phương án xanh”.