Đề xuất cho vay ưu đãi để người Việt mua ô tô nhiều hơn

Hiện nay, dung lượng thị trường và chênh lệch giá thành giữa ô tô sản xuất trong nước với ô tô nhập khẩu đang là hai điểm nghẽn. Đây là thách thức lớn nhất hiện nay của ngành công nghiệp ô tô Việt Nam.

Quy mô thị trường ô tô Việt Nam hiện mới chỉ bằng 1/3 của Thái Lan và 1/4 của Indonesia. Thị trường nhỏ, bị phân tán bởi nhiều nhà lắp ráp và nhiều model khác nhau khiến cho các công ty sản xuất (cả sản xuất, lắp ráp ô tô và sản xuất linh kiện phụ tùng) rất khó đầu tư, phát triển sản xuất hàng loạt.

Mặt khác, GDP bình quân đầu người của Việt Nam trong giai đoạn vừa qua chưa đủ để đa số người dân có thể sở hữu ô tô cũng như thúc đẩy ngành công nghiệp ô tô trong nước phát triển, tạo ra lợi nhuận. Hệ thống giao thông yếu kém mà chủ yếu do tổ chức giao thông kém cũng ảnh hưởng không nhỏ tới cầu của thị trường, làm nhu cầu về sử dụng ô tô của nền kinh tế chưa lớn.

Ngoài điểm nghẽn về thị trường, hiện chi phí sản xuất ô tô trong nước cao hơn các quốc gia trong khu vực từ 10 - 20%, khiến giá thành xe sản xuất trong nước chịu nhiều bất lợi so với xe nhập khẩu nguyên chiếc từ ASEAN vào bối cảnh hàng rào thuế quan được gỡ bỏ.

Nguyên nhân khiến chi phí ô tô ở Việt Nam cao hơn các nước khác là do dung lượng thị trường hiện tại của ngành công nghiệp ô tô Việt Nam còn nhỏ nên không tận dụng được lợi thế kinh tế theo quy mô của ngành, khiến các chi phí cao hơn so với các nước ASEAN khác vốn đã có thị trường và ngành công nghiệp ô tô đi trước rất lâu.

Ngoài ra, các linh kiện, phụ tùng để sản xuất, lắp ráp ô tô hầu hết phải nhập khẩu từ nước ngoài, đều phải chịu thêm các chi phí đóng gói, vận chuyển, lưu kho, bảo hiểm... từ đó ảnh hưởng đến giá thành của xe sản xuất, lắp ráp trong nước.

Trước thực trạng trên, Bộ Công Thương đã đề xuất các giải pháp trong thời gian tới để tập trung giải quyết 2 điểm nghẽn của ngành công nghiệp ô tô, đó là dung lượng thị trường và chênh lệch chi phí sản xuất với các quốc gia trong khu vực.

Theo đó, Bộ Công Thương cho rằng có thể xem xét, cân nhắc chính sách cho vay ưu đãi mua ô tô trong nước, rà soát các loại thuế, phí liên quan đến ô tô trên toàn chuỗi giá trị để điều chỉnh theo hướng thuận lợi hoá sản xuất và tiêu dùng ô tô, phát triển lành mạnh thị trường ô tô trong nước.

Bộ cũng cho rằng cần quy hoạch và phát triển hệ thống cơ sở hạ tầng nhằm đáp ứng nhu cầu sử dụng ô tô của người dân, đặc biệt tại các đô thị lớn như Hà Nội và TP.HCM.

Về các giải pháp tháo gỡ vướng mắc về chênh lệch chi phí sản xuất giữa ô tô trong nước và ô tô nhập khẩu, Bộ Công Thương đề xuất nghiên cứu sửa đổi, bổ sung các quy định về thuế tiêu thụ đặc biệt theo hướng áp dụng chính sách ưu đãi về thuế tiêu thụ đặc biệt cho ô tô kèm theo điều kiện khuyến khích các doanh nghiệp nâng cao sản lượng sản xuất, nâng cao giá trị gia tăng tạo ra trong nước.

Cùng đó là duy trì và triển khai có hiệu quả Chương trình ưu đãi thuế suất thuế nhập khẩu linh kiện, phụ tùng cho hoạt động sản xuất, lắp ráp ô tô và Chương trình ưu đãi thuế suất thuế nhập khẩu với nguyên vật liệu nhập khẩu phục vụ sản xuất các sản phẩm công nghiệp hỗ trợ ngành sản xuất, lắp ráp ô tô.

Để một chiếc ô tô có thể lăn bánh trên đường, người dùng phải hoàn thành nhiều thủ tục. Trong đó, các loại thuế, phí kèm theo rất nhiều khiến giá xe tăng khủng.

Giá bán ô tô ở các đại lý đã bao gồm một số loại thuế, phí cơ bản mà người dân cần phải đóng. Có 3 loại thuế chính đánh vào giá xe mà doanh nghiệp phải chịu là thuế nhập khẩu, thuế tiêu thụ đặc biệt và thuế giá trị gia tăng.

Ví dụ dòng xe sedan hạng D hiện giá niêm yết tại đại lý là hơn 1,2 tỉ đồng. Tuy nhiên, giá chiếc ô tô này tại một số nước chỉ khoảng hơn 500 triệu đồng. Qua đó có thể thấy thuế phí đè lên một chiếc ô tô tại Việt Nam ở mức khá cao.