Giá lúa gạo tăng cao, Thủ tướng chỉ đạo 'nóng'

Thủ tướng Phạm Minh Chính vừa ký Chỉ thị số 24/CT-TTg về đảm bảo an ninh lương thực và thúc đẩy sản xuất, xuất khẩu gạo. "Cần đảm bảo an ninh lương thực quốc gia trong mọi tình huống", chỉ thị nêu rõ.

Theo chỉ thị, trong thời gian vừa qua, tình hình thương mại lương thực toàn cầu diễn biến phức tạp, giá gạo có xu hướng tăng cao do một số nước cấm xuất khẩu, giảm lượng gạo bán ra; một số nước khác tăng mua dự trữ gạo; Thỏa thuận ngũ cốc biển Đen hết hiệu lực, ảnh hưởng của các hiện tượng thời tiết cực đoan, thiên tai hạn hán... Tại Việt Nam, một số địa phương có hiện tượng mua gom lúa gạo ồ ạt, gây mất cân đối cung cầu cục bộ, đẩy giá lúa, gạo trong nước lên cao bất hợp lý.

Theo đó, để đảm bảo vững chắc an ninh lương thực quốc gia trong mọi tình huống, đồng thời phát huy tiềm năng, lợi thế trong sản xuất lúa gạo và cơ hội của thị trường xuất khẩu, nâng cao thu nhập của người dân, tránh tình trạng đầu cơ, trục lợi bất chính, gây bất ổn thị trường và uy tín của gạo Việt Nam, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu:

Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp - Phát triển nông thôn chủ trì, phối hợp với Bộ trưởng Bộ Tài nguyên - Môi trường chỉ đạo các địa phương rà soát định hướng quy hoạch, phát triển các vùng sản xuất lúa hàng hóa quy mô lớn, chất lượng cao, bảo đảm diện tích đất chuyên trồng lúa, theo dõi chặt chẽ tình hình thời tiết, thiên tai, dịch bệnh để kịp thời điều chỉnh sản xuất, đảm bảo mục tiêu sản xuất trên 43 triệu tấn lúa/năm trong các năm tiếp theo.

Khẩn trương triển khai xây dựng, thực hiện đúng tiến độ, hiệu quả đề án "Phát triển bền vững một triệu héc ta chuyên canh lúa chất lượng cao, phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh vùng đồng bằng sông Cửu Long đến năm 2030".

Đồng thời, Bộ Nông nghiệp - Phát triển nông thôn chủ trì, phối hợp với Bộ Công Thương, chủ tịch Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương, Chủ tịch Hiệp hội Lương thực Việt Nam theo dõi sát diễn biến thị trường gạo khu vực và thế giới, tình hình sản xuất, sản lượng lúa, gạo theo từng chủng loại, mùa vụ trong năm để cân đối nguồn lúa, gạo phục vụ nhu cầu tiêu dùng lúa, gạo trong nước và xuất khẩu, đảm bảo vững chắc an ninh lương thực quốc gia trong mọi tình huống.

Thủ tướng cũng yêu cầu Bộ trưởng Bộ Tài chính, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam chỉ đạo thực hiện các biện pháp bình ổn giá, hỗ trợ người sản xuất lúa, xuất khẩu gạo và các thương nhân theo quy định của pháp luật;

Bộ trưởng Bộ Tài chính chủ trì, phối hợp với Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp - Phát triển nông thôn, Bộ trưởng Bộ Công Thương tính toán, cân đối việc dự trữ gạo phù hợp, hiệu quả, dứt khoát không được để người dân thiếu lương thực, thiếu gạo khi giáp hạt, thiên tai, dịch bệnh...

Cũng tại chỉ thị này, Bộ Công Thương được giao sớm hoàn thiện, trình Chính phủ dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định 107 về kinh doanh, xuất khẩu gạo.

Nghị định cần quy định chặt chẽ, khả thi về điều kiện kinh doanh xuất khẩu gạo, chất lượng lúa, gạo xuất khẩu. Các thương nhân phải liên kết với người trồng lúa trong xây dựng vùng nguyên liệu sản xuất, tiêu thụ lúa, gạo tạo môi trường kinh doanh minh bạch, công bằng, thuận lợi.

"Xử lý nghiêm các trường hợp đầu cơ, trục lợi bất chính, đẩy giá lúa gạo lên cao bất hợp lý, gây bất ổn thị trường trong nước, uy tín của thương hiệu gạo Việt Nam trên thị trường quốc tế", Thủ tướng yêu cầu.

Các thương nhân kinh doanh xuất khẩu gạo cũng cần duy trì mức dự trữ lưu thông tối thiểu, báo cáo định kỳ, đột xuất theo yêu cầu; tìm hiểu kỹ các đối tác trước khi ký hợp đồng, giao, nhận và thanh toán các lô hàng để tránh bị lừa đảo.

Các địa phương kịp thời cung cấp thông tin tới các bộ ngành liên quan về sản lượng, chủng loại lúa, gạo hàng hóa tồn đọng và dự kiến năng suất, sản lượng thu hoạch lúa, gạo theo từng chủng loại, mùa vụ sản xuất trên địa bàn để phục vụ công tác điều hành xuất khẩu gạo.