Khủng hoảng chi phí sinh hoạt ở Anh ngày càng nghiêm trọng

Kế hoạch đóng băng giá khí đốt và điện trong hai mùa đông tới có thể khiến chính phủ Anh tiêu tốn hơn 100 tỉ bảng Anh (118 tỉ USD), nhiều hơn số tiền lương trợ cấp cho người dân trong thời kỳ đại dịch COVID-19.

Đầu năm nay, chính phủ Anh đã cố gắng hỗ trợ các hộ gia đình trước mức tăng giá năng lượng dự kiến, thông qua cắt giảm thuế, giảm giá năng lượng và thanh toán trực tiếp. Song giá khí đốt tự nhiên và giá điện vẫn tăng vọt và chưa có dấu hiệu hạ nhiệt trong thời gian tới.

Các nhà nghiên cứu tại Viện Chính phủ cho biết hôm 23.8 rằng chính phủ Anh cần chi thêm 27 tỉ USD cho đến tháng 4.2023 và thêm 90 tỉ USD cho đến tháng 4.2024, để hỗ trợ các hộ gia đình trước mức tăng giá năng lượng.

Dự báo này tương tự đề xuất của Scottish Power. Cụ thể, Scottish Power đã kêu gọi chính phủ Anh hỗ trợ hàng triệu hộ gia đình bằng cách đóng băng hóa đơn năng lượng trong 2 năm, theo Financial Times.

Tiền năng lượng trên hóa đơn trung bình hằng năm hiện ở mức 1.971 bảng Anh (2.318 USD), tăng 54% trong năm nay. Con số này được dự báo sẽ vượt mức 3.500 bảng Anh (4.117 USD) trong 3 tháng cuối năm nay. Các nhà phân tích tại Auxilione, một công ty nghiên cứu, nói rằng một hộ gia đình trung bình có thể phải trả tới 6.433 bảng Anh (7.579 USD)/năm cho khí đốt tự nhiên và điện vào mùa xuân tới nếu chính phủ không can thiệp.

Scottish Power cho biết chính phủ Anh nên giới hạn tiền trên hóa đơn năng lượng ở mức 2.000 bảng Anh (2.356 USD) và hỗ trợ tài chính cho các nhà cung cấp để để đối phó với giá khí đốt và năng lượng tăng cao.

Tờ Financial Times cho biết chi phí 100 tỉ bảng Anh của khoản trợ cấp sẽ đến từ việc gia tăng vay nợ của chính phủ và bù đắp bằng thuế trong một chục năm tới hoặc lâu hơn

Keith Anderson, Giám đốc điều hành của Scottish Power nói với STV, một đài truyền hình Scotland hôm 22.8 rằng "số tiền trợ cấp này còn lớn hơn cả trong thời kỳ đại dịch. Đó là một cuộc khủng hoảng quốc gia lớn".

Kế hoạch ứng phó với đại dịch COVID-19 của chính phủ Anh kéo dài 18 tháng, tiêu tốn gần 70 tỉ bảng Anh (82 tỉ USD). Vào tháng 3.2020, khi đại dịch COVID-19 bùng phát khiến các doanh nghiệp phải đóng cửa, chính phủ đã đồng ý trợ cấp lương cho công nhân để ngăn chặn tình trạng sa thải hàng loạt.

Trong năm nay, chính phủ cũng đã chi khoảng 33 tỉ bảng Anh (39 tỉ đô la) hỗ trợ cho các hộ gia đình để giúp đỡ chi phí năng lượng, thông qua sự kết hợp của cắt giảm thuế, giảm số tiền trên hóa đơn năng lượng và thanh toán trực tiếp.

Người phát ngôn của Bộ Kinh doanh, năng lượng và chiến lược công nghiệp cho biết: "Chúng tôi biết những áp lực mà mọi người đang phải đối mặt với chi phí gia tăng, đó là lý do tại sao chúng tôi liên tục hành động để giúp đỡ các hộ gia đình bằng cách sử dụng dần khoản hỗ trợ trị giá 37 tỉ bảng Anh. Chúng tôi đang giảm 400 bảng Anh cho mỗi hóa đơn năng lượng vào mùa đông này và 8 triệu hộ gia đình dễ bị tổn thương nhất sẽ được hỗ trợ thêm 1.200 bảng Anh/hộ. Mặc dù không chính phủ nào có thể kiểm soát giá khí đốt toàn cầu song hơn 22 triệu hộ gia đình vẫn được bảo vệ bởi giới hạn giá". 

Song cảnh báo động đang lan rộng trong ngành năng lượng của Anh. Hôm 23.8, Philippe Commaret, Giám đốc điều hành tại EDF của Pháp, một công ty lớn tại thị trường Anh nói với BBC rằng nếu không có thêm hỗ trợ, khoảng một nửa số hộ gia đình ở Anh có thể rơi vào cảnh nghèo đói kể từ đầu năm tới. Điều này nghĩa là họ sẽ phải chi hơn 10% thu nhập khả dụng cho năng lượng.

Các nhà lãnh đạo của cơ quan Dịch vụ y tế quốc gia Anh vào tuần trước đã cảnh báo về một "cuộc khủng hoảng nhân đạo". Nhiều người có thể đổ bệnh trong mùa đông này khi họ "phải đối mặt với sự lựa chọn tồi tệ giữa việc bỏ bữa để sưởi ấm cho ngôi nhà hoặc phải sống trong điều kiện lạnh giá, ẩm ướt".

Giá bán buôn khí đốt tự nhiên bắt đầu tăng vào năm ngoái khi các quốc gia mở cửa trở lại sau đại dịch COVID-19, khiến nhu cầu toàn cầu tăng đột biến.

Cuộc chiến tranh Nga - Ukraine bắt đầu vào cuối tháng 2 tiếp tục đẩy giá năng lượng lên cao hơn nữa. Các nước phương Tây đã cấm nhập khẩu than và dầu của Nga trong khi châu Âu đang cố gắng loại bỏ khí đốt tự nhiên của Nga.

Tháng 6 là tháng đầu tiên mà nước Anh không nhập khẩu bất kỳ nhiên liệu nào từ Nga. Giá cao ngất ngưởng đã khiến 29 nhà cung cấp năng lượng nhỏ ở Anh phá sản kể từ mùa hè năm ngoái. Trong khi đó, những công ty sống sót đang chuyển phần lớn chi phí cho khách hàng của họ.

Ngày 26,8, Anh đã công bố mức tăng đáng kể 80% trong hóa đơn điện và khí đốt, trong bối cảnh cuộc khủng hoảng chi phí sinh hoạt tại nước này ngày càng trở nên tồi tệ hơn trước khi bước vào mùa đông và chính phủ Anh đang chờ đợi một nhà lãnh đạo mới.

Thông tin trên đã gây ra sự phản đối kịch liệt từ các tổ chức xã hội, họ cho rằng các hộ gia đình phải đối mặt với một trong những "mùa Giáng sinh ảm đạm nhất" trong nhiều năm, với lạm phát ở Anh đã ở mức hai con số và dự báo sẽ lên tới 13% trong những tháng tới do tiền phải trả trong các hóa đơn năng lượng tăng lên.