'Người đứng đầu phải tôn trọng ý kiến cấp dưới, nếu không dễ trở thành độc đoán'

Chiều 20.4, Ủy ban Kiểm tra Trung ương và Thành ủy Hà Nội tổ chức tọa đàm “Thực trạng thực thi nguyên tắc tập trung dân chủ của Đảng tại Đảng bộ TP.Hà Nội”.

Phó chủ nhiệm thường trực Ủy ban Kiểm tra Thành ủy Hà Nội Nguyễn Chí Lực cho hay nguyên tắc tập trung dân chủ đã được thực thi nghiêm túc, hiệu quả tại các cấp ủy đảng, chính quyền, MTTQ, các tổ chức chính trị - xã hội từ thành phố đến cơ sở.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả trên, Thành ủy Hà Nội cũng chỉ ra một số tổ chức đảng, nhất là cấp cơ sở, trong quá trình lãnh đạo, chỉ đạo có lúc chưa gắn thực hiện nguyên tắc tập trung dân chủ với thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở; chưa coi trọng phát huy vai trò giám sát, tham gia đóng góp xây dựng Đảng, chính quyền, cán bộ, đảng viên của các tổ chức, đoàn thể và nhân dân.

“Có nơi còn tồn tại việc dân chủ hình thức, thống nhất một chiều, thiếu sự tranh luận, thảo luận hoặc hiểu không đúng nguyên tắc này, dẫn đến mất đoàn kết nội bộ; nguyên tắc tập thể lãnh đạo, cá nhân phụ trách còn hình thức do không xác định rõ cơ chế trách nhiệm, mối quan hệ giữa tập thể và cá nhân”, ông Lực nói.

Về điều này, Thành ủy Hà Nội cho rằng cần hoàn thiện các quy chế làm việc của các cấp ủy, tổ chức đảng, trong đó quy định rõ về thẩm quyền, trách nhiệm của tập thể lãnh đạo theo hướng chỉ bàn và quyết định những vấn đề lớn, chỉ trực tiếp quản lý cán bộ là người đứng đầu; đồng thời, tăng thẩm quyền, trách nhiệm của cá nhân là thành viên tập thể lãnh đạo, người đứng đầu (nhất là bí thư, các phó bí thư cấp ủy), đi đôi với hoàn thiện các quy định, thiết chế kiểm soát quyền lực.

“Hoàn thiện quy chế ra quyết định của Đảng, bảo đảm phát huy trí tuệ tập thể. Các quy định phải bảo đảm để mọi cán bộ, đảng viên thực hiện được quyền tham gia quyết định công việc của Đảng; quyền được thông tin, thảo luận, tranh luận, nêu ý kiến riêng, bảo lưu ý kiến trong tổ chức; khi Đảng đã có nghị quyết thì phải nói và làm theo nghị quyết. Quy định rõ chế độ lãnh đạo các cấp phải lắng nghe ý kiến của cấp dưới, của đảng viên và nhân dân, hồi đáp các ý kiến góp ý, các kiến nghị…”, ông Lực nêu.

Bí thư Huyện ủy Chương Mỹ Nguyễn Văn Thắng cho rằng quy chế làm việc là xương sống, là “luật” để tổ chức đảng có căn cứ triển khai thực hiện.

Ông Thắng cũng nêu lên quá trình xây dựng quy chế làm việc một cách khoa học, thông suốt, thể hiện rõ trách nhiệm của các cấp ủy đảng với chính quyền, phân công rõ trách nhiệm của các bí thư, phó bí thư và các cá nhân theo quy định. Theo ông Thắng, nếu không thường xuyên kiểm tra, đôn đốc, nhắc nhở, rút kinh nghiệm thì việc thực hiện quy chế làm việc sẽ không được đảm bảo.

Bí thư Thị ủy Sơn Tây Trần Anh Tuấn cho hay, ở cấp thành phố hay trên cơ sở, việc thực hiện nguyên tắc tập trung dân chủ trong xây dựng và hoạch định chính sách được thực hiện tốt, đã phát huy được trí tuệ tập thể. Tuy nhiên, việc triển khai này ở cấp xã có chất lượng chưa cao, chủ yếu là sao chép văn bản của cấp trên. Việc nghiên cứu tư duy sáng tạo gắn với thực tiễn địa phương cấp xã thì chưa được thực hiện tốt.

Ngoài ra, ông Tuấn Anh cũng nhấn mạnh vai trò của người đứng đầu trong thực hiện nguyên tắc tập trung dân chủ là rất quan trọng, phải tôn trọng ý kiến cấp dưới, nếu không rất dễ trở thành độc đoán, xuôi chiều. Vì vậy, người đứng đầu phải luôn có thái độ tôn trọng, cầu thị.

Bí thư Đảng ủy Khối các trường đại học, cao đẳng Nguyễn Thanh Sơn nhận định rằng phải có cơ chế cụ thể để giám sát người đứng đầu và tập thể cấp ủy, đảm bảo nguyên tắc tập trung dân chủ. Công tác cán bộ phải được quan tâm, làm sao để lựa chọn được cán bộ có tâm, tầm, biết lắng nghe, dám chịu trách nhiệm.

Phó bí thư thường trực Thành ủy Nguyễn Thị Tuyến cho biết Đảng bộ Hà Nội đang thực hiện 5 nguyên tắc, trong đó nguyên tắc tập trung dân chủ là nguyên tắc cơ bản trong tổ chức và hoạt động của Đảng. Đây là yếu tố quyết định trong công tác xây dựng Đảng bộ trong sạch, vững mạnh.

Thời gian tới, bà Tuyến cho biết Đảng bộ TP.Hà Nội sẽ không ngừng mở rộng dân chủ, nhất là dân chủ trong Đảng; bảo đảm quyền của đảng viên, như quyền được thảo luận, chất vấn, phê bình, thông tin, bảo lưu ý kiến, phản biện…

“Việc mở rộng dân chủ sẽ đi đôi với củng cố, tăng cường kỷ cương, kỷ luật trong Đảng, có cơ chế hữu hiệu để kiểm soát quyền lực theo hướng quyền lực đến đâu, trách nhiệm đến đó; bảo đảm vai trò lãnh đạo của tập thể nhưng không ngừng đề cao trách nhiệm cá nhân, nhất là trách nhiệm của người đứng đầu”, bà Tuyến nói.

Ngoài ra, theo bà Tuyến, Đảng bộ thành phố cũng sẽ tăng cường kiểm tra, giám sát việc thực hiện nguyên tắc tập trung dân chủ, quy chế làm việc, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm nguyên tắc tập trung dân chủ nói riêng và các nguyên tắc, quy định của Đảng nói chung.

“Các trường hợp vi phạm phải được đấu tranh làm rõ và xử lý kịp thời, đúng người, đúng việc theo hướng có chức vụ càng cao thì trách nhiệm càng nặng, xử lý phải càng nghiêm và không có vùng cấm như thời gian qua…”, bà Tuyến nhấn mạnh.