Nhóm thơ Ngựa Trời trở lại?

Nhà thơ Nguyệt Phạm của nhóm thơ Ngựa Trời đang trình diễn thơ

Tôi nghĩ việc thu hồi tập thơ Dự báo phi thời tiết (Nxb.Hội Nhà văn 2005)  của nhóm thơ Ngựa Trời cách đây chừng 1 thập kỷ nói lên sự bối rối của các tiếp nhận và quản lý. Tập thơ xuất hiện khá mới về thơ, trình bày và hình thức. Trong đó chỉ có một số hình ảnh các nhà thơ nữ vẽ mặt, dán thuốc ngừa thai lên mặt, hóa trang, bôi xanh đen đỏ... những phản chứng về tâm lý của họ trong đời sống, trong cơn sáng tạo đều bị quy kết suy diễn có vấn đề (!?)... Nhưng vấn đề lớn nhất của văn hóa và thi ca là gì? Hội nhập - Phát triển - Giữ được cá tính nghệ sĩ. Chúng ta không thể tắm mãi trong cái ao làng bẩn bùn và dơ dáy! Chúng ta không thể nhắm mắt theo kiểu "thế giới ở bên ngoài"; "thế giới không có trong tôi"; "Thế giới đã chết"! Thất vọng nhất trong tôi là hình ảnh ông Vương Trí Nhàn, nhà phê bình cũng là người biên tập tác phẩm không bảo vệ được chính kiến công việc ông! Vừa lộ ra ánh sáng, nhà phê bình mù lòa lại dẫn thơ vào mê lộ tối tăm... Hành trình văn học chuyển dạ trong đêm hay tiếp tục đi đêm với giấc mộng bao giờ Dự báo phi thời tiết? 

Khương Hà đã xuất bản tập thơ Kim Tuyến Đỏ

Để gần mười năm sau tập thơ, nhóm Ngựa Trời mới chính thức trở lại trong chương trình Under Southern Sky – Dưới Vòm Trời Phương Nam tại  Và cũng là nhóm cho thấy sự thiết thực của thơ với đời sống hiện đại. Ít ra là một Sài Gòn hiện đại. Thật khó hình dung một Sài Gòn - không - thơ? Nhưng rõ ràng thơ đang bị đào thải hay bị quên. Thứ thơ thẩn ba lăng nhăng, rên rỉ thê thảm không còn chỗ đứng! Thơ phải khác! Thơ cần trở về trạng thái chuyển động thẳng đứng của nó! Đó là cùng trục với đời sống! Chứ không phải đời sống đứng - Thơ nằm! Đời sống chết mệt - Thơ ru ngủ!

Phương Lan, thành viên chủ chốt của nhóm Ngựa Trời còn ký bút danh eL

Những thi phẩm đã xuất bản của nhóm thơ Ngựa Trời gây chú ý, tranh luận suốt thời gian qua như Dự báo phi thời tiết (in chung 5 tác giả), Mắt giấy (Nguyệt Phạm), Kim tuyến đỏ (Khương Hà)...và nhiều cuốn khác

Buổi đọc thơ rất nhiều đối tượng tham gia. Từ trí thực, người trẻ tuổi, nghệ sĩ, nhân viên văn phòng, khách nước ngoài... ai cũng tìm thấy chính mình qua phần đọc - song ngữ và trình diễn - khá đắt địa. Rõ ràng Performance Poetry đã tìm thấy ưu thế giữa lòng Sài Gòn khi thơ không chối từ sự phức cảm, hung hiểm, hoang bạo, có phần độc tài gia trưởng trong cách nhìn khắc khe, gia trưởng của kiểm duyệt văn hóa. Nên chăng, cần một cái nhìn phản tỉnh và tri thức của một xã hội dân chủ. Thơ chính là những tiếng nói người nhất, nhân bản nhất cần nuôi dưỡng và nâng niu... 

Kết thúc bài viết này tôi bỗng dội về tức thì trong trí nhớ hai hình ảnh khá bạo liệt, ấn tượng về người nghệ sĩ cùng sự trôi dạt muôn vẻ trong đời sống hiện đại. 

Một lần nhà thơ Trần Nghi Hoàng kể, ông đã cầm một chiếc xe hơi cũ kỹ để lấy một số tiền ít ỏi du hí xuyên nước Mỹ cùng nhà nghiên cứu triết học Phạm Công Thiện.Ở Sài Gòn ai đã từng mê sách có lẽ không ai không biết cái tên Phạm Công Thiện. Dù sách viết nghiên cứu, triết học... của ông thuộc hạng "đỉnh" riêng tôi vẫn nghĩ ông thuộc về phạm trù thơ, một nhà thơ. Những cuốn Mặt Trời Không Bao Giờ Có Thực, Ngày Sinh Của Rắn... là thơ hay những ghi chú thơ. Cách viết miên man vào những tử lộ tâm hồn bất cần ngữ pháp, dấu câu... hay giải phóng tất cả những rào cản hòng đạt được mục đích duy nhất phơi bày trần trụi sexy ý nghĩ người Nghệ sĩ. Cuộc lữ bụi bặm của ông Thiện và ông Hoàng vừa cô đơn, vừa hào phóng...

Và những tiếng hí của Ngựa vẫn làm giật mình ai đó...

Những bước hoang đàng, dậm dật, phiêu lộ của Ngựa trong mắt nhìn ai đó làm tôi hoang mang nhớ câu thơ "Những đôi mắt nhìn anh như họng súng"... Sạt lở, kinh hoàng dựng bờm tung vó ngay cả trong giấc ngủ!

Ngựa - Trở dạ - Đi hoang - Và nước mắt - Và máu.... 

Để Thơ!