Những bức tranh panorama luôn làm cho người xem phải choáng ngợp bởi sự hùng tráng, kỳ vĩ, sống động trong từng chi tiết cũng như có giá trị đặc biệt về mặt lịch sử, là tư liệu quý cho đời sau.
Bức "Chiến dịch Điện Biên Phủ"
Mới đây, bảo tàng Chiến thắng Điện Biên Phủ, TP.Điện Biên Phủ vừa cho ra mắt tác phẩm nghệ thuật panorama tái hiện lại chiến dịch Điện Biên Phủ nhân chào mừng kỷ niệm 67 năm chiến thắng Ðiện Biên Phủ (7.5.1954 - 7.5.2021). Bức tranh này được thể hiện trong một không gian tròn khép kín với chiều dài 132m, cao hơn 9m cùng phần mái vòm. Tổng diện tích bức tranh gồm 2.5000m2 và 700m2 sắp đặt với 4 trường đoạn liên hoàn.
“Toàn dân ra trận” - là trường đoạn 1 với hình ảnh trùng trùng từng đoàn dân, quân thồ hàng, trèo non lội suối cung cấp lương thực cho tiền tuyến. Kế tiếp là trường đoạn “Khúc dạo đầu hùng tráng” - với điểm nhấn là trận Him Lam mở màn Chiến dịch Điện Biên Phủ, như một đòn đánh phủ đầu vào quân thù, khẳng định sức mạnh pháo binh của ta. Trường đoạn thứ 3 là “Cuộc đối đầu lịch sử” với hình ảnh hầm hào, giây thép gai, đánh giáp lá cà và hình ảnh quả bộc phá phát nổ trên đồi cao A1, cho thấy sự khốc liệt của chiến trường năm xưa. Trường đoạn 4 là khung cảnh hào hùng về “Chiến thắng Điện Biên” với những hình ảnh thể hiện sự đối lập giữa từng đoàn tù binh Pháp và hình ảnh từng đoàn quân của ta vùng lên, với điểm nhấn lá cờ đỏ sao vàng tung bay trên nóc hầm tướng De Castries.
Tác phẩm này là bức tranh thuộc thể loại lịch sử lớn nhất Đông Nam Á. Được biết, tác phẩm bắt đầu thi công từ tháng 11.2019, được thể hiện bằng chất liệu sơn dầu vẽ trên vải toan. Chất liệu này được coi là hiệu quả nhất khi vẽ theo trường phái tả thực.
Cùng với tất cả tâm huyết, các hoạ sĩ tham gia vẽ tranh đã tái hiện sống động hơn 4.500 nhân vật, khung cảnh núi rừng Tây Bắc hùng vĩ kết hợp với phần mô hình đắp nổi. Tất cả đã tạo nên sự hùng tráng và cảm xúc đầy tự hào cho bất cứ ai đến chiêm ngưỡng.
Bức tranh panorama tái hiện toàn cảnh Chiến dịch Điện Biên Phủ không những là một công trình có giá trị lưu giữ lịch sử mà còn đang thực sự trở thành điểm đến hấp dẫn, tạo điểm nhấn cho du lịch lịch sử Điện Biên trong thời gian tới.
Bức "Sevastopol"
Bức tranh này được vẽ bởi hoạ sĩ vẽ tranh panorama xuất sắc nhất là Franz Alekseyevich Roubaud (1856-1928), người đã để lại cho đời một số tranh đẹp nhất và cũng hoành tráng nhất.
Tác phẩm được vẽ năm 1905 với chiều cao tranh là 14m, chiều dài 115m, mô tả 1 trong 10 cuộc vây hãm lớn nhất trong lịch sử chiến tranh nhân loại. Đó là khi nổ ra cuộc chiến tranh trên bán đảo Crimea, khởi đầu năm 1853 và kết thúc năm 1856 với liên quân Anh – Pháp – Thổ Nhĩ Kỳ chống quân Nga. Trận vây hãm thành Sevastopol kéo dài trong 1 năm (1854-1855), để lại hậu quả hết sức bi thảm cho cả hai phe. Quân Nga đã phải đào đường hầm và các chiến hào để phòng thủ các đợt tấn công của liên quân. Khi cuộc chiến bất phân thắng bại thì kẻ thù của cả hai phe xuất hiện, đó là mùa đông khắc nghiệt ở Sevastopol, nhiệt độ giảm đến mức khó tưởng khiến quân lính hai bên chết dần chết mòn. Hơn 200.000 lính hai phe đã bỏ mạng trong trận vây hãm khốc liệt này. Ngày nay, Sevastopol là thành phố cảng lớn của Ukraina. Bức Sevastopol Panorama hiện được trưng bày tại Bảo tàng tranh panorama ở Sevastopol cùng một số tác phẩm khác của Frank Roubaud.
Bức "Borodino"
Bức tranh vĩ đại thứ hai của Franz Roubaud là Borodino Panorama, vẽ năm 1911 có chiều cao 15m, dài 115m, mô tả trận chiến Borodino khi quân Pháp của tướng Napoleon Bonaparte xâm lược nước Nga vào năm 1812. Trận đánh diễn ra ngày 7.9.1812 tại vùng Borodino, ngoại thành Moskva và chỉ huy quân đội Nga lúc đó là tướng Kutuzov. Trên 70.000 lính hai bên đã bỏ mạng tại chiến trường đẫm máu Borodino, từng được văn hào Lev Tolstoi đưa vào tiểu thuyết sử thi Chiến tranh và hòa bình. Bức tranh hiện được trưng bày tại Bảo tàng tranh panorama về trận đánh Borodino ở Moskva.
Bức "Maroldovo Panorama"
Do họa sĩ người Czech Luděk Marold vẽ năm 1897-1898, bức tranh hiện được lưu giữ ở Prague, mô tả trận đánh Lipany diễn ra ngày 30.5.1434, có chiều cao 11m và dài 95m.
Bức "Trận đánh Atlanta"
Tranh panorama vẽ chiến tranh nổi tiếng ở Mỹ là bức Trận đánh Atlanta trong cuộc nội chiến Nam – Bắc Mỹ, do nhiều họa sĩ Mỹ cùng vẽ, có chiều cao 13m, dài 103m.