Vụ tai nạn máy bay dân dụng Sukhoi Superjet100 bị cháy lúc hạ cánh khẩn cấp hôm 5.5 được điều tra theo hướng lỗi phi công không kinh nghiệm xử lý tình huống, phương tiện hỏng hoặc thời tiết xấu.
Ngày 6.5, Bộ trưởng Y tế Nga Veronika Skvortsova nói 40 người chết, trong số 37 người được giải cứu có 6 được đưa đi cấp cứu và 3 người hiện đang được chăm sóc đặc biệt vì bị bỏng và ngộ độc khói. Đến cuối ngày thì các quan chức nói vụ tai nạn làm 41/73 hành khách thiệt mạng.
Xác chiếc SU 1492 trên đường băng sân bay - Ảnh: AP
Cơ trưởng không kinh nghiệm xử lý tình huống khẩn cấp
Ngày 6.5, các quan chức nói đã thu hồi được hộp đen chứa dữ liệu hành trình bay, và báo chí Nga đưa tin Cơ quan điều tra liên bang Nga hướng mũi điều tra khả năng cơ trưởng thiếu kinh nghiệm xử lý hoặc do điều kiện thời tiết hoặc vì phương tiện hư hỏng.
Hình ảnh vidéo còn cho thấy chiếc SU 1492 trượt dọc đường băng, mũi chĩa lên, thiết bị hạ cánh chính có vẻ bị gãy, động cơ và cánh chà miết đất và lửa cháy bao trùm đuôi máy bay, gợi ý xăng máy bay bị chảy ra ngoài và cháy, tức cơ trưởng vi phạm qui định phải xả hết xăngtrong lúc bay chuẩn bị thực hiện qui trình hạ cánh khẩn cấp.
Theo Interfax, cơ trưởng Denis Yevdokimov đã cho máy bay hạ cánh còn nguyên lượng xăng chưa đốt, vì tổ lái không thể phối hợp với tháp không lưu để xả loại số xăng này. Chưa thể rõ cơ trưởng có xả xăng hay bay vòng tròn để đốt hết xăng. Theo dữ liệu từ trang web Flightradar24 chuyên theo dõi các chuyến bay, chiếc SU 1492 đã bay lòng vòng trên bầu trời Moscow hai lần trước khi hạ cánh khẩn cấp, và nó bật lên khi chạm đất rồi rơi mạnh xuống đất rồi bùng cháy ở phần đuôi máy bay.
Vẫn theo Interfax, chuyến bay SU 1492 rời Moscow đi thành phố cảng Mursmansk (bắc Nga) được 28 phút thì phi công phát tín hiệu báo nguy hiểm, và chiếc máy bay vòng trở lại để hạ cánh khẩn cấp. Trong tình huống này, trước tiên phi công dùng bộ phát tín hiệu để gởi tín hiệu mã hóa báo đài radio đã bị hỏng. Đây là một vấn đề nhưng không nghiêm trọng. Và 4 phút trước khi hạ cánh, phi công báo họ gặp tình huống khẩn cấp, theo đài phát thanh Tiếng vọng Moscow.
Cổng thông tin điện tử Baza nêu họ đã có thể phỏng vấn cơ trưởng Yevdokimov, và trong đoạn ghi âm, ông nói tổ lái bị mất liên lạc vô tuyến do bị sét đánh, và ban đầu xem ra cuộc hạ cánh xem ra suôn sẻ.
Ngày 6.5, Interfax dẫn lời một quan chức giấu tên, rằng các nhà điều tra tin tưởng một cú sét đánh đã đập vào chiếc SU 1492: “Theo thông tin chính thức, ở cao độ khoảng 2 km, tổ lái phát tín hiệu khẩn cấp vì bị sét đánh, và radio cùng các thiết bị điện tử khác bị hỏng”.
Mỗi năm xảy ra hàng ngàn vụ sét đánh máy bay, nhưng hiếm khi gây ra sự cố dù nhỏ nhất, vì máy bay hiện đại được thiết kế để chịu được sét đánh. Các phi công thường tránh giông bão và thường sẽ có các thiết bị trên máy bay để điều hướng bay tránh giông bão. Một trang web đăng tải thông tin thời tiết cho thấy một cơn bão khoảng 15 dặm về phía bắc của sân bay Sheremetyevo, khi chiếc SU 1492 đang ở đó vào thời điểm đó.
Kỹ sư hàng không Nga xài bằng giả
Bộ trưởng Giao thông vận tải Nga Yevgeny Ditrikh nói không có lý do nào để “cắt cánh bay” của Sukhoi Superjet 100 (SSJ100), loại máy bay thương mại chủ lực do Nga sản xuất thời hậu Liên Xô.
Nhưng theo báo New York Times, sự lo ngại an toàn của kiểu SSJ100 đã xuất hiện ngay khi chúng được giới thiệu hồi năm 2008. Hàng chục nhân viên nhà máy ở Siberia đã bị phát hiện dùng bằng kỹ sư tốt nghiệp đại học giả.
Năm 2011, kiểu SSJ100 được đưa vào sử dụng. Ngày 9.5.2012, một chiếc SSJ100 rơi ở vùng núi Indonesia, làm chết toàn bộ 50 người tham gia chuyến bay giới thiệu sản phẩm này. Cuộc điều tra kết luận tai nạn này do lỗi phi công giàu kinh nghiệm bận nói chuyện với một khách mua tiềm năng, trong lúc ông hạ độ cao và chiếc máy bay đâm vào núi Salak.
Cuối năm 2016, một chiếc SSJ100 bị cắt cánh bay do phát hiện lỗi ở phần đuôi máy bay. Một chiếc khác bị tháo bỏ, sau khi nó lao khỏi đường băng ở Cộng hòa Sakha (vùng Viễn Đông Nga) hồi tháng 10.2018.
Một chiếc SSJ100 cũng tự cháy vì bánh xe hạ cánh không mở hồi tháng 1.2018, theo một nguồn tin trong ngành hàng không của báo thương mại Kommersant.
Mỹ Trinh (theo New York Times, Reuters)