Sẽ có sàn giao dịch quyền sử dụng đất

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính vừa yêu cầu Bộ Tài nguyên và Môi trường chủ trì, phối hợp với Bộ Xây dựng và các cơ quan liên quan nghiên cứu thành lập sàn giao dịch quyền sử dụng đất.

Việc lập sàn giao dịch quyền sử dụng đất nhằm thể chế hóa Nghị quyết Hội nghị lần thứ V Ban chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII về tiếp tục đổi mới, hoàn thiện thể chế, chính sách, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý và sử dụng đất, tạo động lực đưa nước ta trở thành nước phát triển có thu nhập cao. Điều này cũng nhằm giúp thị trường quyền sử dụng đất hoạt động công khai, minh bạch, lành mạnh, bền vững.

Thủ tướng giao Phó thủ tướng Trần Hồng Hà trực tiếp chỉ đạo Bộ Tài nguyên và Môi trường thực hiện việc lập sàn giao dịch quyền sử dụng đất.

Sàn giao dịch là nơi tập trung hàng hóa, để người mua, bán kết nối và giao dịch. Khi cơ quan quản lý xây dựng sàn giao dịch tập trung sẽ cung cấp thông tin cụ thể về hàng hóa để người mua tham khảo trước khi quyết định, giúp thị trường tăng tính công khai, minh bạch. Hiện Việt Nam đã có sàn giao dịch chứng khoán, hàng hóa, gần đây nhất là sàn giao dịch trái phiếu.

Trước đây, việc giao dịch bất động sản trên thị trường chủ yếu thông qua các công ty môi giới. Các sàn môi giới hiện nay đa số cũng chỉ tập trung giới thiệu và bán một vài dự án. Ở các nước phát triển, đa số các tài sản bất động sản được giao dịch qua sàn. Ở Việt Nam, các sàn tư nhân chủ yếu giao dịch các bất động sản hình thành trong tương lai, chưa có quyền sử dụng (căn hộ chung cư, nhà dự án), còn nhà thổ cư, quyền sử dụng đất vẫn chưa giao dịch qua sàn.

Đến thời điểm này, việc xây dựng sàn giao dịch quyền sử dụng đất mới là chủ trương và các bộ, ngành liên quan vẫn trong quá trình nghiên cứu thành lập sàn giao dịch nên còn nhiều thông tin các thành viên thị trường chờ đợi được làm rõ. Tuy nhiên với mục tiêu sàn giao dịch quyền sử dụng đất ra đời dựa trên cơ chế, chính sách công khai, minh bạch nên nhiều nhận định cho rằng, sàn giao dịch quyền sử dụng đất ra đời là một tín hiệu tốt cho thị trường.

Lâu nay, nhiều doanh nghiệp muốn phát triển dự án nhưng khó tìm được đơn vị có quỹ đất phù hợp. Trong khi đó, sàn giao dịch quyền sử dụng đất ra đời có thể giúp bên có quỹ đất và bên phát triển dự án dễ dàng tìm được nhau.

Giới chuyên gia cho rằng việc lập sàn giao dịch bất động sản thời gian qua không bảo đảm tính chuyên nghiệp, trong khi điều kiện thành lập sàn quá dễ, đào tạo nhân viên sàn chưa đáp ứng yêu cầu, dẫn tới hoạt động biến tướng, sàn không chỉ bán sản phẩm mà còn nâng giá bán lại kiếm lời nên sàn giao dịch không đáp ứng được yêu cầu.

Khó khăn hiện nay là không có công cụ khác để đo được thông tin đầu vào thị trường, các giao dịch trên thị trường không biết giao dịch nào là ảo, bị thổi giá, vì vậy nghị quyết 18 của Trung ương đã quy định giao dịch quyền sử dụng đất qua sàn. Thủ tướng đã giao cho Bộ Tài nguyên và Môi trường phối hợp với Bộ Xây dựng xác lập một mô hình sàn giao dịch mẫu, nằm dưới dự quản lý của Nhà nước.

Các chuyên gia cũng đề xuất cần xác lập mô hình hoạt động của sàn mẫu này như một doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ bất động sản hay là đơn vị sự nghiệp có thu, chức năng của sàn giao dịch thế nào, công khai bảng giá đất ra sao...