Nữ họa sĩ người Đan Mạch Lili Elbe với vẻ đẹp khiến bao người mê mẩn từng là một quý ông đa tài nhưng phải chịu một kết cục bi thảm cho khát vọng làm mẹ, làm phụ nữ của mình.
Lili Elbe sinh ngày 28.12.1882 và mất ngày 13.9.1931. Cô được coi là người phụ nữ chuyển giới đầu tiên trên thế giới.
Tên thật của cô khi còn là nam giới là Einar Mogens Wegener và được biết đến như là một danh họa thành công, nhận được nhiều giải thưởng danh giá của Đan Mạch cũng như Pháp. Tuy nhiên sau khi chuyển giới, cô đã không còn dùng tên gọi này nữa và cũng ngừng công việc hội họa.
Từ vợ chồng thành... chị em gái
Wegener gặp nữ họa sĩ người Đan Mạch Gerda Gottlieb (1886 - 1940) tại Bảo tàng mỹ thuật hoàng gia Đan Mạch. Họ kết hôn năm 1904 khi Wegener 22 còn Gottlieb tròn 19 tuổi. Cặp đôi tiếp tục công việc vẽ tranh, Wegener chuyên vẽ tranh phong cảnh, Gottlieb phụ trách vẽ minh họa cho các cuốn sách và tạp chí thời trang như Vogue và La Vie Parisienne.
 |
| Gerda Gottlieb, vợ của họa sĩ Einar Mogens Wegener khi bà chưa chuyển giới - Ảnh: Tumblr |
Cả hai từng đến Ý và Pháp nhưng cuối cùng họ chọn Paris làm nơi sinh sống kể từ năm 1912. Ở đó, họ được sống thật với giới tính của mình, Wegener được thoải mái làm phụ nữ, còn Gottlieb không ngần ngại thừa nhận mình là người đồng tính nữ.
Wegener chính thức ăn mặc như phụ nữ khi ông được vợ yêu cầu làm người mẫu nữ để vẽ tranh. Wegener mang vớ và đi giày cao gót cho giống với những mẫu nữ thời đó. Kỳ lạ thay, ông cảm thấy mình hoàn toàn thích ứng và dễ chịu trong trang phục nữ giới.
Trong suốt nhiều năm liền, cô vợ Gottlieb dần trở nên nổi tiếng trong giới hội họa bởi những bức tranh về các kiều nữ có đôi mắt hình quả hạnh đầy ám ảnh trong những bộ trang phục sang trọng và thời trang.
Mãi đến năm 1913, công chúng mới thực sự sốc khi phát hiện "nàng thơ" của các bức họa mỹ nhân khiến bao phái mạnh mê mệt của Gottlieb lại chính là chồng của cô.
Trong khoảng thời gian từ những năm 1920 - 1930, Einar Mogens Wegener thường xuyên xuất hiện trong hình dạng một phụ nữ. Một trong những việc làm mà ông yêu thích nhất là dạo bước trên đường phố Paris trong những bộ trang phục thời trang nữ tính và đẹp mắt, được vây quanh bởi đám đông trong suốt mùa lễ hội hóa trang Carnival.
Thời gian này, chỉ những người bạn thân thiết nhất của Wegener mới biết rõ ông là nam giới. Wegener thường được giới thiệu là em gái của vợ mỗi khi ông diện đồ phụ nữ.
Các bức tranh của Gerda Gottlieb do Wegener làm mẫu
Chết cho khát vọng làm mẹ
Năm 1930, Wegener đến Đức thực hiện phẫu thuật chuyển giới. Ông đã phải trải qua 5 ca phẫu thuật trong thời gian hai năm.
Ca phẫu thuật đầu tiên, các bác sĩ cắt bỏ tinh hoàn dưới sự giám sát của nhà tình dục học người Đức là Magnus Hirschfeld. Đến ca phẫu thuật thứ hai, họ cắt bỏ dương vật và cấy ghép buồng trứng được lấy từ một phụ nữ 26 tuổi. Tuy nhiên, buồng trứng đã sớm bị loại bỏ trong ca phẫu thuật thứ ba và thứ tư do có sự đào thải của cơ thể dẫn đến biến chứng nghiêm trọng.
Ca phẫu thuật chuyển đổi giới tính của Wegener khi đó đã trở thành đề tài nóng hổi, gây sốt trên các trang báo ở Đan Mạch và Đức. Đích thân nhà vua Đan Mạch đã hủy bỏ hôn nhân của Wegener vào tháng 10.1930. Sau khi chuyển giới, Wegener đổi tên thành Lili Elbe.
Từ đây, Lili Elbe ngừng vẽ tranh vì cô cho rằng công việc này liên quan đến thân phận trước đó của mình. Sau khi chia tay cô vợ Gerda Gottlieb, Elbe nhận lời cầu hôn từ một người đàn ông và bắt đầu cuộc sống mới.
 |
| Lili Elbe quyết định phẫu thuật chuyển giới vào năm 1930 |
Năm 1931, Elbe thực hiện ca phẫu thuật thứ năm với việc cấy ghép tử cung, từ đây Elbe sẽ có hi vọng làm mẹ ở tuổi 50. Tuy nhiên cô đã thiệt mạng vì quá trình đào thải của cơ thể khi cấy ghép.
Về phía Gerda Gottlieb, cô kết hôn cùng một sĩ quan quân đội, phi công kiêm nhà ngoại giao người Ý - thiếu tá Fernando Porta và họ chuyển đến Maroc sinh sống. Tại đây, Gottlieb mới biết tin về cái chết của chồng cũ Wegener. Sau vài năm sinh sống ở Marrakech và Casablanca, Gottlieb ly hôn chồng và trở lại Đan Mạch. Cô qua đời năm 1940.
Cuộc đời đầy thăng trầm của Lili Elbe đã được miêu tả trong cuốn Man into Woman: The First Sex Change (tạm dịch: Từ đàn ông thành phụ nữ: Ca chuyển giới đầu tiên), do bạn thân của cô là ELH Jacobson kể lại qua ghi chép của Niels Hoyer.
 |
| Eddie Redmayne (phải) vào vai Lili Elbe trongThe Danish Girl - Ảnh: Movienews |
Ngoài ra, cuốn tiểu thuyết The Danish Girl của nhà văn David Ebershoff xuất bản năm 2000, viết về Lili Elbe đã trở thành tác phẩm bán chạy, được dịch ra hàng chục ngôn ngữ.
Năm 2015, phiên bản điện ảnh cùng tên của The Danish Girl ra đời, dưới sự chấp bút của biên kịch Gail Mutrux và Neil LaBute. Vai Lili Elbe do nam diễn viên từng đoạt giải Oscar Eddie Redmayne thể hiện.
Thậm chí, tên gọi Lili đã được Liên hoan phim về cộng đồng LGBT (đồng tính nữ, nam, song giới và chuyển giới) MIX Copenhagen chọn làm một giải thưởng trao giải.
Nhóm nhạc The Stripper Project đã viết ca khúc Filthy Wonderful dựa trên cuộc đời của Lili Elbe.
Vũ Long (Theo TNO)
