Reuters ngày 30.5 đưa tin cảnh sát Tây Ban Nha vừa bắt một người Anh thường nói xấu Tổng thống Nga Vladimir Putin, theo trát truy nã của Cảnh sát quốc tế Interpol.
Sau khi bị giải vào băng ghế sau một xe cảnh sát ở thủ đô Madrid của Tây Ban Nha, ông Bill Brownder đã viết Twitter báo tin ông bị bắt, theo trát truy nã của Nga.
Hồi tháng 11.2017, báo Observer (Anh) đưa tin Nga đưa Browder vào danh sách truy nã của INTERPOLcó sự chấp thuận của Tổng thống Putin.
Ông Putin tố cáo nhà hoạt động chống tham nhũng Browder là “sát thủ hàng loạt”, giết chết 3 người.
Tờ báo nói đây là một nỗ lực đặc biệt của Điện Kremlin để “chụp mũ” một trong những kẻ thù công khai của Nga và là người luôn chỉ trích ông Putin.
Báo Observer cho biết họ đã xem được các cáo trạng ở tòa, trong đó nhân viên điều tra của Ủy ban thanh tra liên bang Nga (tương đương FBI của Mỹ) nói doanh nhân Browder là nghi can số 1 sau 3 án mạng bí ẩn.
Cả 3 nam nạn nhân xấu số đều liên quan một vụ gian lận thuế lớn trị giá 174 triệu bảng Anh, được cho là có sự dính líu của những quan chức chính phủ Nga.
Theo cáo trạng, chính “công dân Anh Browder” phải chịu trách nhiệm về cái chết của 3 người đàn ông Nga là Octai Gasanov, 63 tuổi, Valery Kurochkin, 55 tuổi, và nhà kinh doanh quần áo Sergei Korobeinikov, 67 tuổi.
3 người này đều dính líu một tổ chức tội ác. Tổ chức này được cho là tạo điều kiện cho vụ gian lận thuế, và giúp chuyển tiền gian lận đến nhiều tài khoản ngân hàng nước ngoài.
Cáo trạng cho biết Gasanov được tìm thấy chết tại nhà riêng ở Moscow hồi tháng 10.2007. Nguyên nhân tử vong là bí ẩn vì không tiến hành khám nghiệm tử thi.
Kurochkin được tìm thấy chết gần sân bay Boryspil (khu ngoại ô thủ đô Kiev của Ukraine) hồi tháng 4.2008. Giấy khai tử nêu ông ta chết vì chứng xơ gan cổ trướng. Tài liệu di chuyển cho thấy Kurochkin cùng băng đảng tội phạm đến Ukraine tháng 3.2008, nhưng khi nhóm này trở về Nga không có Kurochkin.
6 tháng sau, ngày 24.9, Korobeinikov chết vì rơi từ một tòa nhà cao tầng đang xây. Cáo trạng nêu “có thể có sự o ép” phía sau “cú rơi tự nhiên”.
3 người Nga bị giết trong những năm 2007-2008, trong khi Browder không đến Nga kể từ năm 2005, khi ông bị cấm nhập cảnh và bị xem là một mối đe dọa cho an ninh quốc gia Nga.
Browder sinh ở Mỹ, từng là một nhà đầu tư nước ngoài lớn nhất vào Nga.Năm 2013, Browder bị một tòa án ở Moscow xử vắng mặt về tội trốn thuế và bị kết án 9 năm tù.
Vụ gian lận thuế được luật sư Sergei Magnitsky người Nga của Browder phát hiện năm 2008. Sau đó năm 2009, Magnitsky bị kết án tù vì những tội danh và ông chết trong tù mà có những cáo buộc ông đã bị tra tấn.
Browder đã chọc tức lãnh đạo Nga, vì ông vận động hành lang với các chính phủ phương Tây để trừng phạt những người chịu trách nhiệm về cái chết của luật sư Magnitsky.
Sau đó, Mỹ ban hành Luật Magnitsky để trừng phạt các quan chức Nga bị cáo buộc ngược đãi nhân quyền. Từ đó, nhiều nước đã trừng phạt những cá nhân Nga bị nghi dính líu.
Ngày 23.10.2017, ông Browder phàn nàn việc ông lấy vé máy bay từ Anh về Mỹ nhưng bị chặn, lý do vì visa của ông bị khóa sau khi Nga đưa Browder vào danh sách truy nã của cảnh sát hình sự quốc tế Interpol.
Browder nói đó là cách Nga trả đũaviệc ông vạch trần những “bí mật bẩn thỉu của Moscow”. Browder cũng nói Bộ An ninh nội địa Mỹ gởi e-mail báo cho ông biết quyền nhập cảnh các nước trên của ông bị thu hồi. Đến khuya 23.10, Hải quan Mỹ nói Browder có quyền nhập cảnh Mỹ bất kỳ lúc nào.
Observer viết: “Nga khai thác một lỗ hổng của Interpol: cho phép các nước đơn phương đặt những cá nhân vào kho dữ liệu dùng để yêu cầu bắt giữ. VàMoscow thường dùng Interpol để ngăn chặn kẻ thù, sử dụng tổ chức cảnh sát quốc tế này để theo đuổi điều mà nhiều chính phủ gọi là trả thù Browder”.
Năm 2016, Hội đồng châu Âu đã chỉ trích Nga toan tính chuyện yêu cầu Interpol bắt Browder, gọi nỗ lực này là “sự lợi dụng” Interpol.
Interpol đặt trụ sở ở Pháp, có 190 quốc gia thành viên với tôn chỉ “cảnh sát thế giới cùng làm việc để thế giới được an toàn hơn”.
Bích Ngọc (theo Reuters)