Úc: Phó thủ tướng phê phán Thủ tướng vì can thiệp chuyện riêng tư

Trong buổi họp báo bất thường ngày 15.2,Thủ tướng Turnbull nói ông Joyce đã thể hiện “sự phán đoán sai đến độ gây choáng” khi vị Phó thủ tướng công khai thú nhận ngoại tình và sắp có con với cựu thưký báo chí Vikki Campion33 tuổi.

Ông Turnbull còn lên án vị Phó thủ tướng “gây ra tổn thương và nỗi nhục nhã ê chề” cho vợ và 4 con gái đã trưởng thành của ông Joyce, một tín đồ Công giáo 50 tuổi từngđề cao “giá trị gia đình” và lấy vợ được 24 năm.

Ông Turnbull còn nói ông Joyce "tạo ra một “thế giới thù địch giữa vợ con ông ấy với bà Campion”, rồi đề nghị ông Joyce tự xét mình về chức vụ Phó thủ tướng. Ông cũng tuyên bố sẽ không chỉ định ông Joyce làm Thủ tướng tạm quyềnkhi tuần tới ông có chuyến thăm Mỹ. Một số nhà phân tích nói đây là cách ông Turnbull trừng phạt ông Joyce.

Thủ tướng Turnbull cũngthừa nhận ông không thể cách chức ông Joyce, thay vào đó, ông Turnbull ra lệnh cấm quan hệ tình dục giữa các thành viên chính phủ với nhân viên của họ, đi kèm với quyđịnh đạo đức công chức của Quốc hội Úc. Quyđịnh này cấm các bộ trưởng tuyển dụng bạn tình làm nhân viên, và cấm các bạn tình của họ làm việc cho các bộ trưởng khác, nếu không có sự phê duyệt của Thủ tướng.

Nhưng các phát biểu của ông Turnbull được cho là gợi ý ông Joyce từ chức. Ngày 16.2, ông Joyce tuyên bố ông sẽ không từ chức, lại được các đồng nhiệm ủng hộ tiếp tục giữ chức.

Ông cũng cáo buộc Thủ tướng Turnbull can thiệp “vào chuyện nộibộ đảng Quốc gia” và chê trách những phát biểu của Thủ tướng là “vớ vẩn, không cần thiết, gây thêm đau lòng”.

Tại cuộc họp báo, ông Joycenói: “Tôi không nghĩ người ta phải nghỉ khỏi bất kỳ việc làm nào chỉ vì chuyện riêng tư. Ở bất kỳ chốn lao động nào tại Úc, khi vấn đề cá nhân trở nên yếu tố quyết định việc làm, thì tôi cho rằng chúng ta đã đến một nơi rất buồn”.

Ngày 13.2, Phó thủ tướng Joyce cũng nói ông không vi phạm quyđịnh đạo đức công chức, vì bà Campion không là “đối tác” của ông vào thời điểm bà làm thư ký cho ông, lúc ông là Bộ trưởng Tài nguyên Úc (hồi năm 2017).

Mãi đến khi bà Campion trở thành nhân viên của một quan chức khác, ông Joyce phát triển tình bạn với bà, rồi chuyển qua mối quan hệ tình cảm riêng tư, nhưng ông không cho biết vụ ngoại tình bắt đầu lúc nào.

Ông cũng gửi lời xin lỗi vợ Nathalie và 4 con gái, cùngbà Campion,vì ông đã làm họ bị tổn thương.

Ông Joyce còn bác bỏ những phát hiện như sau khi hôn nhân tan vỡ, một triệu phú Úc tặng ông một căn hộ. Ông nói đấy chỉ là một hành động hỗ trợ của một người bạn.

Tuần qua, giới thông tin Úc “soi” kỹ vụ ngoại tình, gây ra tranh cãi về văn hóa làm việc ở Úc, trong lúc thế giới đang bùng nổ phong trào tố cáo nạn sàm sỡ ở nơi làm việc. Vụ này cũng gây khó cho liên minh trung hữu cầm quyền giữa đảng Tự do của ông Turnbull với đảng Quốc gia của ông Joyce.

Thủ lĩnh Công đảng (đối lập) là ông Bill Shorten, ngày 16.2 đã kêu gọi ông Turnbull cách chức ông Joyce. Ông nói“Chính phủ này đang bị khủng hoảng rõ ràng.Cả hai vị đứng đầu đều không xứng đáng với chức vụ cao họ hiện giữ”.

Nếu ông Joyce từ chức, Thủ tướng Turnbull sẽ bị mất ưu thế đa số (chỉ một ghế) trong Quốc hội Úc. Ngay cả khi ông Joyce không từ chức, vụ bê bối sẽ làmu ám triển vọng tái trúng cử của ông Turbull,trong khi chỉ còn 1năm nữa là bầu cử quốc hội Úc.

Chỉ vài tháng trước, chính phủ liên minh bị lâm vào cảnh một số chính khách vi phạm quyđịnh các công dân có hai quốc tịch thì không được phép tham gia quốc hội.

Ngày 27.10, Phó thủ tướng Joycebị loại khỏi Quốc hộivì ông có 2 quốc tịch Úc và New Zealand. Tòa án tối cao liên bang Úc tuyên bãi nhiệm ông Joyce, nhưng sau cuộc bầu cử sớm vào ngày 2.12, ông trở lại chức vụ cũ vì đáp ứng điều kiện ông phải từ bỏ hộ chiếu New Zealand.

Hiến pháp Úc quyđịnh nghị sĩ không được có 2 quốc tịch, có nghĩa phải tổ chức bầu cử giữa kỳ, và việc vị Phó thủ tướng bị loại khỏi Quốc hội khiến liên minh cầm quyền của Thủ tướng Turnbullmất thế đa số tại Hạ viện, chỉ còn 75 ghế trong tổng cộng 150 ghế. Khi ông Joyce trở lại, Thủ tướng Turnbull mới có lại thế đa số 76 ghế.