Vấn đề nguồn cung lithium sản xuất pin xe điện của Mỹ

Hiện nay gần như mọi hãng xe lớn trên thế giới đều tiến hành chuyển đổi từ sản xuất xe chạy xăng sang xe chạy điện. Tesla trong năm 2021 giao được gần 1 triệu chiếc xe điện, hàng loạt đơn vị khác như Rivian và Lucid tung ra nhiều mẫu xe điện mới, đơn vị sản xuất điện thoại như Xiaomi, Huawei cũng tham gia thị trường này.

Tất cả xe điện đều cần đến pin – rất nhiều pin, kéo theo nhu cầu lithium gia tăng. Theo công ty khảo sát Benchmark Mineral Intelligence, tăng trưởng xe điện sẽ chiếm hơn 90% nhu cầu lithium vào năm 2030. Nhưng không chỉ xe điện, lithium còn có trong điện thoại, máy tính, hàng gốm sứ, dược phẩm và rất cần thiết cho lưu trữ năng lượng mặt trời hay năng lượng gió.

Ông Jon Evans - giám đốc điều hành công ty Lithium Americas chuyên khai thác lithium - cho biết: “Lithium như máu trong cơ thể người vậy. Nó là chất khiến pin lithium-ion hoạt động, là điểm chung của mọi công nghệ pin hiện tại lẫn tương lai”.

Do “cơn sốt” lithium, giá của loại chất này từ tháng 1.2021 đến nay đã tăng đến 280%, thiết lập nguồn cung trong nước cũng quan trọng không kém đảm bảo an ninh dầu mỏ. Nhưng hiện tại Mỹ đang bị tụt lại: chỉ 1% lượng lithium toàn cầu được khai thác và xử lý tại Mỹ.

Hơn 80% lượng lithium thô trên thế giới được khai thác ở Úc, Chile và Trung Quốc. Trung Quốc kiểm soát hơn một nửa quy trình khai thác và tinh chế lithium, cũng như 3/4 số nhà máy sản xuất pin lithium-ion quy mô lớn, theo số liệu từ Cơ quan Năng lượng quốc tế.

Đáng chú ý là từ trước đó đến những năm 1990, Mỹ vẫn luôn dẫn đầu về sản xuất lithium. Ông Erick Neuman - giám đốc kinh doanh công ty Swenson Technology - cho biết: “Ngành công nghiệp lithium bắt đầu ở Mỹ và vận hành rất tốt suốt 50 năm. Chúng tôi có rất nhiều. Thách thức đặt ra là có thể sản xuất với mức giá phải chăng và cạnh tranh không? Điều này rất khó”.

Lithium không hiếm, Mỹ nắm giữ gần 8 triệu tấn lithium – nằm trong số 5 quốc gia có trữ lượng hàng đầu thế giới. Tuy nhiên tại Mỹ chỉ có 1 mỏ lithium ở bang Nevada đang hoạt động.

Tháng 6 năm ngoái, chính phủ Mỹ công bố một kế hoạch chi tiết về bắt đầu sản xuất và tinh chế lithium ngay trong nước. Hàng loạt dự án ở Nevada, Bắc Carolina, California, Arkansas,… đang được triển khai.

Công ty Controlled Thermal Resources đang phát triển một dự án tại hồ nước mặn Salton (California) – chiết xuất lithium từ nước mặn. Hồ nước mặn Salton từng là điểm du lịch hấp dẫn, nhưng sau đó biến thành thảm họa môi trường tồi tệ nhất trong lịch sử vì điều kiện khô hạn khiến hồ bị cạn đi. Chính quyền bang California hiện tìm cách cải tạo khu vực, biến nơi đây thành “Thung lũng Lithium” thu hút đầu tư.

Mùa hè năm ngoái, hãng ô tô General Motors (GM) công bố khoản đầu tư hàng triệu USD cho Controlled Thermal Resources, nhằm đảm bảo được mua lithium chiết xuất từ hồ nước mặn Salton phục vụ cho việc chế tạo pin xe điện.

Công ty Piedmont Lithium muốn hồi sinh một mỏ lithium cũ ở Bắc Carolina. Năm 2020, họ ký hợp đồng cung cấp lithium cho Tesla, nhưng dự án bị hoãn do vấn đề giấy phép.

Lithium Americas dự định khai thác Thacker Pass – một trong những mỏ lithium có trữ lượng nhiều nhất của Mỹ. Dự án đang ở giai đoạn phê duyệt cuối cùng.