Bao giờ Avigan chính thức được sử dụng trong phòng chống COVID-19?

Theo Chánh văn phòng nội các Yoshihide Suga, hơn 30 nước thông qua kênh ngoại giao đã đề nghị Nhật Bản cung cấp Avigan do kết quả khả quan của loại thuốc này. “Chúng tôi đang thu xếp để cung cấp miễn phí”, ông Suga nói.

Nhưng liệu Avigan hay loại thuốc có sẵn nào khác sẽ sớm có mặt trên trận tuyến phòng chống COVID-19?

Ít nhất bốn loại thuốc có sẵn

Trong các cuộc họp tuần này, Thủ tướng Shinzo Abe nói các thử nghiệm lâm sàng đang được tiến hành với bốn loại thuốc hiện có để tìm phương thuốc hữu hiệu. Đó là thuốc cúm Avigan, remdersivir trị sốt Ebola, thuốc trị suyễn Alvesco và thuốc trị HIV Kaletra. Ông cũng đề cập đến loại thuốc trị viêm tuyến tụy Futhan – do hãng dược phẩm Torii Pharmaceutical ở Tokyo phát triển.

Hãng dược Takeda Pharmaceutical của Nhật Bản đang phát triển loại thuốc mới sử dụng kháng thể từ bệnh nhân COVID-19 đã hồi phục.

Remdesivir và Kaletra là bốn loại thuốc hứa hẹn được Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cho là có thể chữa trị viêm phổi cấp do virus corona.

Hiện Hoa Kỳ cùng với Nhật Bản, Hàn Quốc và Singapore thử nghiệm lâm sàng remdesivir do hãng dược Gilead Sciences bào chế. Hợp tác quốc tế sẽ mang lại dữ liệu cần thiết về hiệu quả của thuốc vốn tùy thuộc vào nguồn gốc sắc tộc của người bệnh và được sử dụng (kê đơn) khác nhau ở mỗi quốc gia.

Tái sản xuất Avigan từ tháng 3.2020

Avigan chính thức được chuẩn thuận sử dụng trong điều trị cúm tại Nhật Bản vào năm 2012. Nhưng không giống như các loại thuốc trị cúm thông thường khác như Tamiflu chẳng hạn, Avigan không được sản xuất liên tục bởi nó chỉ được sử dụng để trị chủng virus gây cúm mới hay một loại cúm tái xuất hiện và phải theo lệnh của Bộ trưởng Y tế.

Loại thuốc này chỉ được tái sản xuất vào đầu tháng 3 này sau khi nó đã chứng tỏ hiệu quả trong việc điều trị cúm corona trong các thử nghiệm ở Trung Quốc. Các thử nghiệm trước đó cho thấy thuốc có tác dụng phụ như tăng men gan, rối loạn tâm thần, rối loạn tiêu hóa và tăng acid uric, thậm chí có thể tử vong. Avigan còn có thể gây dị dạng thai nhi nếu người mẹ uống trong giai đoạn mang thai.

“Điều mà Nhật Bản làm tốt nhất vào lúc này là chia sẻ thật nhiều thông tin về Avigan, bao gồm các dữ liệu thử nghiệm lâm sàng”, Yasuhiro Kanatani, giáo sư dược thuộc Đại học Tokai, phát biểu.

Fujifilm Holdings, nhà sản xuất Avigan, công bố trong tuần rằng bắt đầu thử nghiệm lâm sàng Avigan trên khoảng 100 bệnh nhân ở Nhật Bản để lượng giá an toàn và hiệu quả.

Trong các thử nghiệm lâm sàng ở Trung Quốc, Avigan chứng tỏ hiệu quả trong điều trị bệnh ở giai đoạn đầu. Việc điều trị đòi hỏi bệnh nhân uống 40 liều gồm 120 viên. Hiện Nhật Bản trữ 2 triệu liều Avigan và chính phủ cấp tốc nâng cao năng lực sản xuất lên 3 lần để đảm bảo thuốc cho 2 triệu bệnh nhân trong năm tới – tờ Nikkei Asian Review cho biết.

Nếu Avigan và tất cả loại thuốc khác được chuẩn thuận sử dụng để điều trị COVID-19, các bác sỹ sẽ có nhiều lựa chọn hơn, tùy thuộc vào điều kiện sức khỏe của bệnh nhân – giáo sư Kanatani nhận định.

Con đường dài đến chữa trị thực tế

“Sử dụng các loại thuốc khác có sẵn để trị bệnh [COVID-19] giống như xài một cây gậy, thay vì phải dùng súng. Nhưng nó vẫn tốt hơn tay không rất nhiều. Dù sao chúng ta cũng không nên quá hào hứng chờ đợi một kết quả tuyệt mỹ”, Makoto Ujike, phó giáo sư ngành virus học ở Đại học Khoa học sự sống và thú y Nippon ở phía Tây Tokyo, nhận định. Ông Ujike đang nghiên cứu về việc sử dụng thuốc trị suyễn Alvesco để điều trị cúm viêm phổi Vũ Hán.

Sử dụng thuốc có sẵn để trị virus corona là có thể, xét về mặt khoa học, bởi có nhiều chủng virus khác nhau nhưng chúng đều có đặc tính chung: bám vào một tế bào chủ, tái nhân bản và phá vỡ vật chủ để tấn công các tế bào khác. Điều này có nghĩa một loại thuốc có thể ngăn chặn đà tấn công của một loại virus có thể hữu dụng trong việc phòng chống chủng loại virus khác.

Dùng thuốc có sẵn vẫn nhanh hơn phát triển loại thuốc mới từ số không. Các chuyên gia y tế nói rằng “có thể chúng ta sẽ mất cả năm hoặc hơn để biết được bất kỳ loại thuốc nào kể trên hữu hiệu và an toàn với người bệnh và có thể sử dụng ở nhiều bệnh nhân hơn”. Họ cũng khuyến cáo rằng hy vọng nhanh chóng tìm được phương thức chữa trị hữu hiệu thường được thổi phồng. Các nghiên cứu phát triển gần đây cho thấy rằng con đường từ thử nghiệm lâm sàng đến chữa trị thực tế không lúc nào bằng phẳng.

Kaletra, tổng hợp của hai loại thuốc lopinavir và ritonavir, được thử nghiệm để trị virus corona, nhưng lại không hiệu quả trong thử nghiệm lâm sàng với quy mô nhiều người hơn – các nhà khoa học Trung Quốc viết trên tạp chí New England Journal of Medicine ngày 18.3.

Trong khi đó, nhà virus học Ujike nói rằng các loại thuốc chứng tỏ hữu hiệu trong phòng thí nghiệm hoặc thử nghiệm trên động vật lại thường không hiệu quả đối với thử nghiệm lâm sàng ở con người. “Có thể chúng ta vui mừng khi được tin về nhiều loại thuốc tiềm năng, nhưng các loại thuốc này cần được kiểm tra kỹ lưỡng để đánh giá hiệu quả”, ông nói.

Theo Ricky Hồ/TGHN