Ukraine vừa tiếp nhận thông tin đáng lo ngại từ hai đồng minh trong Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) giữa lúc nước này tiếp tục nỗ lực phản công.
NATO nổi lên như một đồng minh quan trọng của Ukraine sau Nga phát động "chiến dịch quân sự đặc biệt" vào tháng 2 năm ngoái. Liên minh quân sự này đã cung cấp cho Ukraine hàng chục tỉ USD để tăng cường nỗ lực phòng thủ, làm cản trở mọi kế hoạch quân sự của Moscow.
Tuy nhiên, theo Newsweek, Mỹ và Slovakia - hai quốc gia thành viên NATO - tuần vừa qua đều đưa ra tin xấu cho Ukraine. Cụ thể, các nước này có thể sẽ phải cắt giảm số lượng viện trợ nhân đạo và quân sự dành cho quân đội Kyiv trong cuộc chiến giành lại lãnh thổ với Moscow.
Dự luật chi tiêu mới của Mỹ không bao gồm viện trợ cho Ukraine
Quốc hội Mỹ hôm 30.9 đã thông qua dự luật chi tiêu ngắn hạn 45 ngày, sau các cuộc tranh cãi kéo dài nhiều tuần của lưỡng đảng về việc nên cắt giảm bao nhiêu tài trợ và dồn vào ưu tiên khác. Cuối cùng, dự luật, đã nhận được sự đồng thuận của lưỡng đảng, song không bao gồm nguồn tài trợ bổ sung cho Ukraine.
Tổng thống Joe Biden, một người ủng hộ Ukraine trung thành, đã yêu cầu 300 triệu USD để mua thêm vũ khí cho Ukraine và huấn luyện binh lính của nước này. Nhưng những khoản tiền đó không được đưa vào dự luật, vì viện trợ cho quốc gia Đông Âu này đã trở thành tâm điểm chỉ trích với phe bảo thủ trong Hạ viện, những người cho⁸ rằng nên tập trung ngân sách cho những vấn đề trong nước.
Gói chi tiêu này đã đặt ra câu hỏi về tương lai hỗ trợ của Washington dành cho Kyiv, khi các cuộc thăm dò trong suốt năm nay cũng cho thấy sự ủng hộ của công chúng Mỹ đối với viện trợ Ukraine đang giảm sút.
Theo một phân tích gần đây của Hội đồng Quan hệ Đối ngoại Mỹ (CFR), từ tháng 1.2022 đến tháng 7.2023, Mỹ đã cung cấp cho Ukraine 46,6 tỉ USD viện trợ quân sự, 3,9 tỉ USD viện trợ nhân đạo và 26,4 tỉ USD viện trợ tài chính, tổng cộng khoảng 77 tỉ USD. Điều này đồng nghĩa với việc Mỹ đã cung cấp viện trợ nhiều hơn bất kỳ quốc gia riêng lẻ nào. Trong khi đó, các tổ chức của Liên minh Châu Âu (EU) đã cung cấp hơn 80 tỷ USD.
Tuy nhiên, những người ủng hộ viện trợ Ukraine trong quốc hội Mỹ đã tuyên bố sẽ tiếp tục nỗ lực để có thêm viện trợ được thông qua trong một dự luật riêng sắp tới.
“Trong bất kỳ trường hợp nào, chúng tôi không thể cho phép sự hỗ trợ của Mỹ dành cho Ukraine bị gián đoạn. Tôi hoàn toàn kỳ vọng Chủ tịch Hạ viện Kevin McCarthy sẽ giữ cam kết của mình với người dân Ukraine và đảm bảo thông qua sự hỗ trợ cần thiết để giúp Ukraine vào thời điểm quan trọng này”, Tổng thống Mỹ Joe Biden cho biết trong một tuyên bố sau khi dự luật được thông qua hôm 30.9.
Đảng thân Nga đắc cử tại Slovakia
Theo Newsweek, Ukraine hôm 1.10 đã nhận tin xấu từ Slovakia sau khi đảng SMER-SSD có quan điểm thân Nga của nước này giành chiến thắng trong cuộc bầu cử quốc hội ở Bratislava.
Slovakia có chung biên giới phía đông với Ukraine và đã cung cấp cho nước này các máy bay chiến đấu MiG-29 từ thời Liên Xô khi chiến sự nổ ra. Tuy nhiên, lãnh đạo đảng SMER-SSD Robert Fico khẳng định sẽ ngừng hỗ trợ quân sự từ Slovakia và nói rằng ông sẽ chỉ hỗ trợ các gói viện trợ nhân đạo.
Theo hãng tin AP, ông cũng phản đối việc ban hành các biện pháp trừng phạt chống lại Moscow và đưa ra thông điệp thân Nga. Vào cuối tháng 9, Fico nói với tờ Telegraph của Anh rằng "trang bị vũ khí cho Ukraine chẳng mang lại điều gì ngoài việc giết chóc".
Một chính phủ do Fico và đảng SMER-SSD của ông lãnh đạo được dự báo sẽ đưa đến việc Slovakia - thành viên NATO - cùng với Hungary sẽ thách thức sự đồng thuận của Liên minh châu Âu về việc hỗ trợ Ukraine.
Số lượng người châu Âu ủng hộ Ukraine giảm
Trong khi đó, một cuộc khảo sát của Eurobarometer vào tháng 8 cho thấy số lượng người châu Âu ủng hộ viện trợ Ukraine đã giảm. Cuộc khảo sát đã thăm dò 26.514 công dân EU trên 27 quốc gia thành viên EU trong khoảng thời gian từ 24 đến 31.8.
Kết quả cuộc khảo sát cho thấy 24% công dân EU cho biết họ "hoàn toàn đồng ý" với việc "tài trợ cho việc mua, cung cấp thiết bị quân sự và huấn luyện cho Ukraine", giảm so với 33% được ghi nhận trong cuộc khảo sát tương tự vào tháng 4.2022. Tổng số ủng hộ cung cấp tài chính quân sự cho Ukraine đã giảm từ 67 xuống 48% trong cùng kỳ năm ngoái, với tỷ lệ phản đối viện trợ tăng từ 26 lên 34%.