Chính quyền và người trồng cây sầu riêng tại các địa phương tỉnh Bến Tre đang khẩn trương thực hiện nhiều biện pháp bảo vệ vườn cây đặc sản do hạn mặn diễn biến phức tạp.
Chủ động lấy nước vào mương vườn
Ông Bùi Trung Chỉnh, Chủ tịch UBND xã Tiên Long (huyện Châu Thành, Bến Tre) cho biết, những ngày gần đây, nước ngọt dưới 0,2/ppt chảy vào hệ thống kênh rạch trên địa bàn nên nhà vườn khẩn trương bơm trữ nước vào mương vườn.
Xã Tiên Long hiện có 274ha cây sầu riêng đang tươi tốt do bơm được nước ngọt vào vườn cây, dự kiến, sau 2 tháng sẽ cho thu hoạch rộ. Vào thời điểm này, sầu riêng trái có giá từ 70.000 đồng/kg trở lên nên nhà vườn rất phấn khởi, quyết tâm bảo vệ không để vườn cây khô héo.
Ông Nguyễn Văn Hiểu (ấp Tiên Phú 2, xã Tiên Long, huyện Châu Thành, tỉnh Bến Tre) vừa thuê nhân công đào 2 ao lớn phủ bạc để trữ gần 500m3 nước nhằm phục vụ cho khoảng 5 công (*) đất trồng cây sầu riêng. Khi nước ngọt từ sông Tiền chảy vào kênh nội đồng là ông bơm vào để tích trữ chống hạn. Ông Hiểu cho biết, nếu nhà vườn không đào ao phủ bạc thì không có nước ngọt phun tưới chống hạn cho vườn cây.
Mấy ngày nay, độ mặn nước trên sông Tiền - khu vực huyện Châu Thành, tỉnh Bến Tre - giảm chỉ còn từ 0 - 0,2/ppt nên nhiều cống đập được mở để đưa nước ngọt vào hệ thống kênh rạch. Nhà vườn tận dụng thời cơ này bơm trữ nước vào mương vườn. Tại xã Tân Phú - một địa phương trồng 800ha vườn sầu riêng chuyên canh đến nay các vườn sầu riêng vẫn xanh tươi do nhà vườn chủ động nguồn nước ngọt. Công tác khai thông dòng chảy, nạo vét kênh mương trữ nước đã được chính quyền và nhà vườn hết sức quan tâm nên cho đến nay chưa có diện tích nhà vườn nào bị thiệt hại trong đợt hạn mặn này.
Ông Lê Hoàng Huy, Chủ tịch Hội Nông dân xã Tân Phú cho biết: “Địa phương đã tuyên truyền bà con tích cực trữ nước ngọt, đóng kín hệ thống cống nội đồng, chủ động trữ nước bên trong, bên cạnh việc đóng các cống lớn. Mới đây, chính quyền địa phương còn phối hợp với bà con các ấp khai thông nối liền tuyến kênh Rạch Bà Lựu với rạch Ông Bảy Vinh để lấy nước ngọt từ sông Tiền qua sông Hàm Luông".
Khẩn trương thi công các công trình thủy lợi ngăn mặn, trữ ngọt
Sầu riêng là loại cây trồng vốn nhạy cảm với nước mặn, khi tưới nước ở độ mặn trên 0,3/ppt cây sẽ bị giảm năng suất hoặc chết. Do vậy, ở thời này, nhà vườn tỉnh Bến Tre rất thận trọng khi sử dụng nguồn nước từ kênh rạch tự nhiên, phải đo đếm nguồn nước thường xuyên trước khi phun tưới cho cây.
Nhằm góp phần ngăn mặn, trữ nước ngọt phục vụ cho sinh hoạt và sản xuất của người dân, hiện nay, 2 công trình thủy lợi do Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng thủy lợi 9 (Bộ NN-PTNT) thực hiện là công trình xây dựng cống Tân Phú và Bến Rớ tại xã Tiên Long, Tân Phú (huyện Châu Thành, Bến Tre) đang được tăng tốc, đẩy nhanh tiến độ thi công để hoàn thành vào tháng 6 năm nay. Trên công trường có gần 100 cán bộ kỹ thuật, công nhân đang lao động khẩn trương gấp rút.
Đối với cống Bến Rớ, đơn vị thi công khẩn trương xây cửa cống tạm để ngăn dòng không cho nước mặn từ sông Hàm Luông vào sông Ba Lai, dự kiến hoàn thành trong vài ngày tới; còn với cống Tân Phú, trong thời gian xây cửa cống chính đã mở hết 7 cửa cống phụ để cho nước ngọt từ sông Tiền tràn vào kênh mương thủy lợi.
Ông Trịnh Thanh Liêm, cán bộ Công ty TNHH Trần Trân, Chỉ huy trưởng công trình xây dựng cống Tân Phú cho biết: “Kết cấu cống tại đây không chỉ lấy nước một cửa chính mà có buồng bơm với 7 cửa phụ (mỗi cửa ngang 1,5m) nằm 2 bên. Khi 7 cửa cống được mở hết, nước bên trong, bên ngoài rất ổn và lấy được lượng nước ngọt vào bình thường”.
Các địa phương trong tỉnh Bến Tre cũng đang tăng cường khâu làm vệ sinh, nạo vét kênh mương nội đồng để trữ nước, dẫn dòng. Tại huyện Chợ Lách, tính đến thời điểm này, hơn 1.200ha cây sầu riêng có nguồn nước ngọt dồi dào, nước sông rạch chưa nhiễm mặn nên vườn cây tại đây hứa hẹn mùa bội thu.
Tiến sĩ Bùi Thanh Liêm, Trưởng phòng NN-PTNT huyện Chợ Lách cho biết: “Trong đợt này, nước mặn không xâm nhập còn nước ngọt thì người dân đã chủ động trữ trước nên nguồn nước tưới tiêu đã đủ sử dụng. Tuy nhiên, dịp rằm tới có nguy cơ mặn tăng cao nên huyện đang chuẩn bị phương án đối phó".
Như vậy, tính đến thời điểm này, 4.000ha cây sầu riêng đặc sản ở tỉnh Bến Tre vẫn chưa ghi nhận thiệt hại, trong đó, ngoài việc mặn xâm nhập mặn năm nay không nhiều thì người dân ngày càng ý thức hơn trong việc đầu tư, tích trữ nguồn nước ngọt để bảo vệ vườn cây.
* 1 công = 1.000m2