Các nước thành viên WTO đồng ý cơ chế giải quyết tranh chấp tạm thời

15 thành viên khác gồm Na Uy, Canada, Úc, Brazil, Chile, Colombia, Costa Rica, Guatemala, Hàn Quốc, Mexico, New Zealand, Panama, Singapore, Thụy Sĩ, Uruguay. Động thái trên nhằm duy trì hệ thống giải quyết qua 2 bước của WTO cho đến khi Cơ quan phúc thẩm (Appellate Body) hoạt động trở lại.

Trước đó, EU cùng Na Uy và Canada đã cùng nhau xây dựng một cơ quan giải quyết tranh chấp riêng biệt.

WTO chịu trách nhiệm soạn thảo và quản lý thực hiện những quy tắc thương mại toàn cầu. Thời gian gần đây công tác của tổ chức gặp khó vì đạt đồng thuận giữa 164 thành viên gần như là bất khả thi.

Hai năm qua Mỹ sử dụng quyền phủ quyết để bác hàng loạt bổ nhiệm mới của Cơ quan phúc thẩm thuộc WTO. Kết quả là đơn vị được xem là tòa tối cao của thương mại toàn cầu này chỉ còn lại 3 trên 7 thành viên - mức tối thiểu để xét xử tranh chấp.

2 trong số 3 thẩm phán kết thúc nhiệm kỳ vào ngày 10.12.2019, điềuđó khiến Cơ quan phúc thẩm mất khả năng đưa ra phán quyết cho nhiều vụ tranh chấp, trong đó có 7 vụ chống lại thuế nhôm thép và thuế nhập khẩu được Tổng thống Mỹ Trump ban hành năm ngoái.

Tòa cấp thấp hơn vẫn có thể xét xử tranh chấp, nhưng phán quyết họ đưa ra sẽ vô dụng nếu bên thua kháng cáo lên Cơ quan phúc thẩm cấp cao hơn, mà cơ quan nàyđã tê liệt. Không còn biện pháp răn đe từ WTO, các quốc gia có thể dùng thuế quan lẫn những phương thức trừng phạt khác nhằm hạn chế nhập khẩu một cách tùy tiện.

Tổng thống Donald Trump hôm 22.1 tuyên bố ông và Tổng giám đốc WTO Roberto Azevedo chuẩn bị thảo luận chuyện cải tổ. EU hoan nghênh việc Mỹ chịu ngồi lại đối thoại.