Trong 2 năm qua, một loạt các sự kiện bất ngờ đã làm xáo trộn các chuỗi cung ứng toàn cầu.
Đại dịch, chiến tranh ở Ukraine, Brexit và tàu container Ever Given mắc kẹt ngang kênh đào Suez làm trì hoãn việc giao hàng mọi thứ, từ xe đạp đến thức ăn cho vật nuôi.
Đáp lại, một nhóm công ty khởi nghiệp đang phát triển và các hãng hậu cần được thành lập đã tạo ra một ngành công nghiệp trị giá hàng tỉ USD áp dụng công nghệ mới nhất để giúp các doanh nghiệp giảm thiểu sự gián đoạn trong chuỗi cung ứng.
Interos, Fero Labs, KlearNow Corp và những công ty khác đang sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) và các công cụ tiên tiến khác để các nhà sản xuất và khách hàng của họ có thể phản ứng nhanh hơn với tình trạng tắc nghẽn từ nhà cung cấp, theo dõi tình trạng sẵn có của nguyên liệu thô và vượt qua thứ quan liêu của thương mại xuyên biên giới.
Các nhà phân tích nói với Reuters rằng thị trường cho các dịch vụ công nghệ mới tập trung vào chuỗi cung ứng có thể trị giá hơn 20 tỉ USD mỗi năm trong 5 năm tới. Theo công ty nghiên cứu công nghệ Gartner (Mỹ), đến năm 2025, hơn 80% các ứng dụng chuỗi cung ứng mới sẽ sử dụng trí tuệ nhân tạo và khoa học dữ liệu theo một cách nào đó.
Dwight Klappich, một nhà phân tích của Gartner, cho biết: “Thế giới trở nên quá phức tạp để cố gắng quản lý một số điều này trên bảng tính”.
Được định giá hơn 1 tỉ USD trong vòng gọi vốn gần đây nhất, Interos là một trong những công ty thành công nhất trong thị trường non trẻ này. Công ty có trụ sở tại quận Arlington, bang Virginia, Mỹ cho biết đã lập bản đồ 400 triệu doanh nghiệp trên toàn cầu và sử dụng công nghệ máy học để giám sát họ thay cho khách hàng, cảnh báo với khách hàng ngay lập tức khi hỏa hoạn, lũ lụt, hack hoặc bất kỳ sự kiện nào khác gây ra gián đoạn chuỗi cung ứng tiềm năng.
Trước khi xe tăng Nga tiến vào Ukraine hồi cuối tháng 2.2022, Interos đã đánh giá tác động từ cuộc tấn công này. Interos cho biết đã xác định được khoảng 500 công ty Mỹ có quan hệ với các nhà cung cấp trực tiếp từ Ukraine. Đi sâu hơn nữa trong chuỗi cung ứng, Interos phát hiện 20.000 công ty Mỹ có liên kết với các nhà cung cấp cấp hai ở Ukraine và 100.000 công ty Mỹ có liên kết với các nhà cung cấp cấp ba.
Theo Giám đốc điều hành Interos - Jennifer Bisceglie, sau khi chiến tranh bắt đầu, 700 công ty đã tiếp cận Interos để được giúp đỡ trong việc đánh giá mức độ tiếp xúc của họ với các nhà cung cấp ở Ukraine và Nga. Bà cho biết công ty đang phát triển một sản phẩm mới để giải quyết các tình huống giả định khác về gián đoạn chuỗi cung ứng, ví dụ như Trung Quốc tấn công Đài Loan, để khách hàng hiểu được mức độ rủi ro của họ và nơi tìm nhà cung cấp thay thế.
Jennifer Bisceglie nói rằng các cú sốc chuỗi cung ứng là không thể tránh khỏi. "Nhưng tôi nghĩ chúng ta sẽ cải thiện tốt hơn trong việc giảm thiểu những gián đoạn này", bà nhận xét.
Chi hơn 7 tỉ USD mỗi năm cho dịch vụ ăn uống, đồng phục và các hàng hóa khác ngoài ngân sách máy bay và nhiên liệu của mình, hãng hàng không Delta Air Lines (Mỹ) là một công ty sử dụng Interos để theo dõi 600 nhà cung cấp chính và tổng số 8.000 nhà cung cấp.
Heather Ostis, Giám đốc chuỗi cung ứng của Delta Air Lines, cho biết: “Chúng tôi không mong muốn tránh được cuộc khủng hoảng tiếp theo. Thế nhưng, chúng tôi đang mong đợi sẽ hiệu quả hơn rất nhiều so với các đối thủ cạnh tranh trong cách đánh giá rủi ro khi điều đó xảy ra".
Có trụ sở tại thành phố Santa Clara (bang California, Mỹ), hãng công nghệ KlearNow bán một nền tảng tự động hóa các quy trình thông quan giấy tờ rườm rà. Việc này rất hữu ích cho EED Foods (có trụ sở tại thị trấn Doncaster, Anh) - công ty nhập khẩu bánh kẹo và thịt hun khói của Séc, Slovakia cho các khách hàng nước ngoài ở Anh.
Elena Ostrerova, Giám đốc mua hàng của EED Foods, nói: “Trước khi Brexit diễn ra, chúng tôi rất lo sợ sẽ phải đóng cửa. Song thay vào đó chúng tôi bận rộn hơn bao giờ hết".
Elena Ostrerova cho biết công ty của cô vẫn đang tăng trưởng với tốc độ hàng năm là 40% sau khi Brexit có hiệu lực vào đầu năm 2020, một phần do các đối thủ cạnh tranh đã bỏ cuộc thay vì giải quyết các thủ tục giấy tờ mới rắc rối để nhập khẩu từ Liên minh châu Âu (EU).
Elena Ostrerova nói nền tảng thủ tục hải quan của KlearNow theo dõi hàng trăm lô hàng từ Trung Âu, kiểm đếm tổng số hàng ngàn mặt hàng, sửa lỗi mọi thứ từ quốc gia xuất xứ đến tổng khối lượng tịnh (khối lượng của vật thể nhưng không tính bao bì kèm theo) và cung cấp một số mục nhập – kèm theo tất cả thông tin về một lô hàng - để công ty vận chuyển nó đến Anh.
"Chúng tôi có sự tham gia tối thiểu của con người", điều này giúp công ty tiết kiệm thời gian và chi phí nhập dữ liệu thủ công, theo Elena Ostrerova.
Berk Birand, Giám đốc điều hành Fero Labs (có trụ sở tại New York, Mỹ), nói đại dịch nhấn mạnh sự cần thiết của các nhà sản xuất để thích ứng với việc thay đổi nhà cung cấp, giúp họ có thể tiếp tục sản xuất các sản phẩm giống hệt bất kể nguồn gốc nguyên liệu thô.
Nền tảng của Fero Labs sử dụng máy học để theo dõi và thích ứng với cách các nguyên liệu thô từ các nhà cung cấp khác nhau ảnh hưởng đến chất lượng sản phẩm, từ các tạp chất khác nhau trong thép đến mức độ nhớt trong chất hoạt động bề mặt, một thành phần quan trọng trong dầu gội đầu. Sau đó, hệ thống liên lạc với các kỹ sư nhà máy để điều chỉnh quy trình sản xuất nhằm duy trì tính nhất quán của sản phẩm.
Chất hoạt động bề mặt là những hợp chất làm giảm sức căng bề mặt giữa hai chất lỏng, giữa chất khí và chất lỏng, hoặc có thể giữa chất lỏng và chất rắn. Nó có thể hoạt động như chất tẩy rửa, chất làm ướt, chất nhũ hóa, chất tạo bọt hoặc chất phân tán.
Dave DeWalt, nhà sáng lập công ty đầu tư mạo hiểm NightDragon, người dẫn đầu vòng tài trợ Series C trị giá 100 triệu USD của Interos vào năm ngoái, nói các nhà quản lý sẽ quan tâm nhiều hơn đến rủi ro chuỗi cung ứng.
DeWalt cho biết: “Nếu bạn gặp vấn đề về chuỗi cung ứng có thể làm mất giá trị của cổ đông lớn, bạn cũng sẽ có trách nhiệm lớn. Tôi tin rằng điều đó sẽ đến trong tương lai gần".
Các công ty hậu cần lớn cũng đang triển khai học máy để tăng khả năng cạnh tranh của họ. Nhà điều hành đội xe tải Ryder System (Mỹ) sử dụng dữ liệu thời gian thực từ đội xe của mình cùng các khách hàng và đối tác để tạo các thuật toán dự đoán mô hình giao thông, tính sẵn có của xe tải và giá cả.
Công ty đầu tư mạo hiểm Autotech Ventures tại Thung lũng Silicon (Mỹ) đã đầu tư vào cả KlearNow và Newtrul, với mục đích tổng hợp dữ liệu từ các hệ thống quản lý vận tải trong lĩnh vực vận tải đường bộ rất phân mảnh của Mỹ để dự đoán những thay đổi về giá cả.
Burak Cendek, đối tác của Autotech Ventures, nói: “Lập bản đồ chuỗi cung ứng và mối quan hệ giữa các bộ phận của bạn ở cấp độ bộ phận riêng lẻ là bí kiếp”.