Cần đưa bảo hiểm thất nghiệp 'đến tay' ngành du lịch

Lao động ngành du lịch cần có BHTN

Bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) hoạt động dựa trên nguyên tắc đóng - hưởng. Do đó, để hưởng những lợi ích của chính sách này thì điều kiện cần là người lao động cần ý thức được quyền và trách nhiệm tham gia của mình.

Tổng cục thống kê từng đưa ra con số 31,8 triệu người bị ảnh hưởng việc làm từ đại dịch COVID-19 ở Việt Nam. Đó là những người cần đến sự hỗ trợ của chính sách BHTN. Tuy nhiên, dù có sự tăng trưởng nhanh qua các năm, nhưng tính đến tháng 10.2020, toàn quốc số người tham gia BHTN mới có 13,03 triệu người tham gia BHTN. Con số này còn thấp so với lực lượng lao động trong độ tuổi ở nước ta. Do đó cần phải tiếp tục thực hiện các giải pháp để tăng diện bao phủ, để BHTN có thể hỗ trợ được thêm nhiều người lao động hơn nữa.

Đơn cử, ngành du lịch đang chịu sự tác động rất lớn của đại dịch COVID-19, ước tính du lịch Việt Nam thất thu tới 23 tỉ USD, ảnh hưởng đến việc làm của 870.000 lao động. Tuy nhiên, lao động trong lĩnh vực này, hiện chủ yếu theo hình thức hợp đồng đại lý, không thuộc đối tượng tham gia BHTN nên không đủ điều kiện nhận được sự hỗ trợ từ chính sách. Đó là “khoảng trống” cần được “lấp đầy” trong tương lai của chính sách BHTN, nhất là với những ngành nghề người lao động dễ bị tổn thưởng do dịch bệnh, thiên tai.

BHXH Việt Nam cho biết, việc tăng diện bao phủ sẽ giúp Quỹ BHTN thêm nguồn lực để chia sẻ, hỗ trợ tốt hơn cho người lao động. Nhìn vào những con số người hưởng, số chi BHTN trong 10 tháng đầu năm nay dễ dàng nhận thấy nguồn lực quỹ BHTN tưởng dồi dào nhưng đứng trước những biến động lớn của thị trường lao động cũng đối mặt không ít thách thức.

Tính đến hết tháng 10, tổng số thu BHTN toàn quốc đạt 15.129 tỉ đồng nhưng số chi đã lên tới gần 13.000 tỉ đồng (chiếm khoảng 90% số thu). Trong khi đó, theo các chuyên gia, tình hình dịch bệnh COVID-19 còn diễn biến phức tạp và ảnh hưởng đến kinh tế - xã hội lâu dài. Số người hưởng BHTN vẫn còn tăng cho thấy những nguy cơ về mất cấn đối thu chi quỹ BHTN trong ngắn và trung hạn.

Giải pháp bao phủ chính sách BHTN

Vì vậy, theo Cục Việc làm (Bộ LĐ-TB-XH), để phát huy vai trò tích cực hơn nữa của chính sách BHTN thời gian tới thì bên cạnh việc tăng diện bao phủ cũng cần có giải pháp sử dụng hiệu quả Quỹ BHTN.

Cụ thể, bên cạnh việc chi trả trợ cấp thất nghiệp cho người lao động, cần tăng chi cho việc thực hiện các nhiệm vụ thu thập thông tin thị trường lao động, khai thác vị trí việc làm trống để đẩy mạnh tư vấn, giới thiệu việc làm và hỗ trợ học nghề cho người lao động. Về lâu dài, cần hoàn thiện chính sách BHTN theo hướng mở rộng diện bao phủ tham gia, nhất là với lao động trong khu vực phi chính thức.

Cùng với đó, bổ sung các biện pháp hỗ trợ người lao động và người sử dụng lao động trong suốt quá trình tham gia BHTN. Mở rộng các trường hợp bất khả kháng để được hỗ trợ đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao trình độ kỹ năng nghề để duy trì việc làm cho người lao động. Bổ sung trường hợp người lao động được nộp hồ sơ đề nghị hỗ trợ học nghề không phải nơi đang hưởng trợ cấp thất nghiệp.

Bên cạnh đó, Bộ LĐ-TB-XH cũng đang xây dựng đề án "Nâng cao năng lực và hiệu quả hoạt động của các cơ quan, đơn vị thực hiện chính sách BHTN". Ðề án hướng tới hoàn thiện hệ thống tổ chức thực hiện, hỗ trợ đầy đủ các chế độ BHTN để chính sách BHTN thật sự trở thành công cụ quản trị thị trường lao động. Cùng với đó, chú trọng phát triển năng lực thực hiện BHTN; xây dựng hệ thống trung tâm dịch vụ việc làm đồng bộ, hiện đại, phục vụ công tác BHTN, đáp ứng sự phát triển của thị trường lao động.

Trong khi đó, BHXH Việt Nam đã kiến nghị các cơ quan có thẩm quyền tăng cường giám sát việc thực hiện các chế độ BHTN nhằm đưa người lao động thất nghiệp sớm quay trở lại thị trường lao động, đánh giá lại công tác dạy nghề, tư vấn giới thiệu việc làm cho người lao động bị thất nghiệp trở lại thị trường lao động (cả về mặt chính sách cũng như hiệu quả trong việc tổ chức thực hiện chính sách dạy nghề, hệ thống tư vấn giới thiệu việc làm cho người lao động bị thất nghiệp hiện nay).

Từ đó, đề xuất sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện chính sách về hỗ trợ học nghề, tư vấn giới thiệu việc làm cho người lao động. Mở rộng điều kiện hỗ trợ để người sử dụng lao động dễ tiếp cận hơn với chế độ hỗ trợ đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao trình độ kỹ năng nghề để duy trì việc làm cho người lao động. Bổ sung thêm các khoản hỗ trợ khác ngoài hỗ trợ học nghề. Đổi mới, nâng cao chất lượng của các trung tâm dạy nghề, tư vấn giới thiệu việc làm; gắn công tác dạy nghề, tư vấn giới thiệu việc làm với nhu cầu thực tế của doanh nghiệp, thị trường lao động.