Chính phủ Canada không tham gia bắt giữ giám đốc tài chính Huawei

Ông cho biết chính quyền Ottawa được thông báo trước vài ngày về kế hoạch bắt giữ bà Mạnh, và các cơ quan thực thi pháp luật đã ra quyết định mà không hề có sự dính líu hay can thiệp chính trị nào. Thủ tướng Trudeau khẳng định họ tôn trọng quá trình tư pháp độc lập.

Hiện nhà lãnh đạo Canada chưa thảo luận chuyện này với những người đồng cấp quốc tế kể cả phía Trung Quốc. Do bà Mạnh có đề nghị lệnh cấm công khai thông tin nên Thủ tướng Canada không thể tiết lộ thêm chi tiết vụ việc.

Bộ Tư pháp Canada hôm 5.12 thông báo về vụ bắt giữ đồng thời cho biết Mỹ yêu cầu dẫn độ bà Mạnh vì tình nghi vi phạm cấm vận mà nước này áp đặt nhằm vào Iran. Trung Quốc phản ứng một cách giận dữ và yêu cầu lập tức trả tự do cho công dân nước họ.

Giáo sư Charles Burton đến từ đại học Brock, cựu quan chức ngoại giao Canada từng làm việc tại Trung Quốc, nhận định cường quốc châu Á tin rằng chính quyền Washington gây sức ép buộc Ottawa thực hiện vụ bắt giữ.

“Chúng ta sẽ thấy Trung Quốc trả đũa mạnh tay Canada”, giáo sư Burton cảnh báo.

Tháng 6.2014, doanh nhân Tô Bân người Trung Quốc bị Mỹ ra lệnh bắt giữ tại Canada, nơi ông muốn xin định cư. Không lâu sau Bắc Kinh bắt giữ và buộc tội làm gián điệp cho một công dân Canada tên Kevin Garratt. Người này bị giam 2 năm trước khi trục xuất.

Doanh nhân Tô sau đó nhận tội xâm nhập mạng máy tính của một nhà thầu quốc phòng, lãnh án 4 năm tù vào năm 2016.

Ngày 7.12 sẽ diễn ra phiên điều trần để xem bà Mạnh được bảo lãnh tại ngoại hay không. Luật sư Richard Kurland làm việc tại Vancouver đánh giá giám đốc tài chính Huawei khó được trả tự do. Ông cũng cho biết hầu hết đối tượng mà Mỹ ra yêu cầu đều bị dẫn độ rất nhanh chóng.

Bà Mạnh bị bắt tại sân bay Vancouver vào ngày 1.12, thời điểm hai nhà lãnh đạo Mỹ - Trung đạt được thỏa thuận “đình chiến” thương mại tại Argentina. Thế nhưng Reuters dẫn lời một quan chức Nhà Trắng tiết lộ Tổng thống Donald Trump không biết gì về yêu cầu dẫn độ trước khi tham gia bữa tiệc tối làm việc với Chủ tịch Tập Cận Bình.

Trong khi đó, cố vấn an ninh quốc gia Mỹ John Bolton khi trả lời phỏng vấn đài phát thanh NPR thừa nhận ông biết trước chuyện Canada chuẩn bị bắt giữ nhân viên điều hành cấp cao của một tập đoàn công nghệ Trung Quốc. Bolton là một số những quan chức tháp tùng Tổng thống Trump trong tiệc tối1.12.