Con đường dịch chuyển khỏi Trung Quốc của các đơn vị gia công giày

Tháng 4 vừa qua, Công ty Bảo Thành (đơn vị gia công giày lớn nhất thế giới) cùng chính quyền bang Tamil Nadu ký bản ghi nhớ đầu tư xây nhà máy tại địa phương. Phó chủ tịch George Liu thời điểm đó phát biểu: “Tôi hy vọng đây là khoản đầu tiên trong số nhiều khoản đầu tư sắp tới”.

Mỗi năm Bảo Thành sản xuất hơn 200 triệu đôi giày cho loạt thương hiệu nước ngoài như Nike, Adidas. Công ty dự định đầu tư 278 triệu USD vào Ấn Độ trong 12 năm, tạo ra khoảng 20.000 việc làm.

Đơn vị gia công xếp sau Bảo Thành là Hồng Phúc (chuyên sản xuất giày cho Nike, Puma) vào tháng 4 cũng quyết định mua đất xây nhà máy tại bang Tamil Nadu. Công ty Phong Thái - một đơn vị gia công lớn khác - vào Ấn Độ sớm hơn, hiện sản xuất 30% giày ở quốc gia Nam Á.

Gia công cho thương hiệu nước ngoài là mô hình kinh doanh đặc biệt của Đài Loan, nổi tiếng nhất là Foxconn và Pegatron gia công sản phẩm cho Apple. Trong ngành công nghiệp nhẹ như may mặc, giày dép cũng không thiếu đơn vị chuyên sản xuất.

Rất nhiều trong số đó tiên phong sang Trung Quốc vào những năm 1980 - 1990 nhằm tìm kiếm lao động giá rẻ, xây dựng hệ thống sản xuất chi phí thấp. Công nghiệp nhẹ đã “bén rễ” nhanh chóng, đặt nền móng cho các đơn vị gia công ngành điện tử đi sau.

Sau năm 2018 khi chi phí lao động bắt đầu tăng mạnh do kinh tế Trung Quốc tăng trưởng mạnh mẽ, các đơn vị gia công giày lớn dịch chuyển sang Đông Nam Á.

Thương chiến Mỹ - Trung đẩy nhanh làn sóng dịch chuyển. Hiện tại 60 - 80% giày của Bảo Thành và Hồng Thái được gia công tại Việt Nam và Indonesia, còn Trung Quốc từng chiếm tỷ lệ lớn nay chỉ còn giữ 10 - 20%. Số hàng sản xuất tại Trung Quốc giờ đây chủ yếu phục vụ thị trường nội địa.

Đơn vị gia công ngành điện tử như Foxconn dường như chuẩn bị tiếp bước. Tập đoàn hiện đang mở rộng hoạt động sản xuất sang Đông Nam Á và Ấn Độ.