Trang Insider của Mỹ ghi lại ý kiến Kamal Malhotra, điều phối viên thường trú của Liên hợp quốc tại Việt Nam đánh giá Việt Nam có phản ứng chống lại COVID-19 còn tốt hơn New Zealand.
Trong suốt đại dịch, mỗi quốc gia đã thực hiện các biện pháp ứng phó của riêng mình đối với vi rút. Và một số quốc gia làm tốt hơn các quốc gia khác.
Các khu vực như New Zealand, Úc và Đài Loan được ca ngợi về cách mà chính quyền hành động nhanh chóng.
Trước khi ghi nhận trường hợp nhiễm coronavirus đầu tiên, New Zealand đã áp dụng các hạn chế đi lại ngay vào ngày 3.2.2020 đối với du khách đến từ Trung Quốc đại lục.
Úc có quy định chặt chẽ hơn so với hầu hết các nước khác khi chỉ cho phép người dân đi lại trong phạm vi 3 dặm từ nhà của họ.
Trong một bài viết trên tạp chí Time, người đứng đầu Đài Loan Thái Anh Văn cho biết thành công của hòn đảo trong việc xử lý đợt bùng phát coronavirus là "không phải ngẫu nhiên". Bà Anh Văn viết: “Những bài học đau thương từ đợt bùng phát dịch SARS năm 2003, khiến Đài Loan tổn thất hàng chục sinh mạng vẫn là vết sẹo, đã khiến chính quyền và người dân chúng tôi phải cảnh giác cao độ từ rất sớm”.
Cách đó không xa là Việt Nam - nơi ghi nhận khoảng 2.500 trường hợp nhiễm coronavirus và 35 trường hợp tử vong – dù có dân số 97 triệu người và có chung biên giới với Trung Quốc, Campuchia và Lào.
Hồi tháng 1, Viện Lowy đã công bố bảng xếp hạng thành công của 98 quốc gia trong việc xử lý đại dịch coronavirus. Việt Nam xếp thứ 2 chỉ sau New Zealand trong khi Mỹ xếp hạng 94.
Nhưng Việt Nam lại không được ca ngợi như các nước đã thành công trong việc chống lại COVID-19 khác.
Sự chủ động sớm và tập trung vào truy vết của Việt Nam đã giúp dập dịch
Ngay từ tháng 1.2020, Việt Nam đã tiến hành đánh giá rủi ro đầu tiên, thời điểm một chùm ca bệnh "viêm phổi nặng" được phát hiện tại Vũ Hán, Trung Quốc.
Guy Thwaites, một bác sĩ về bệnh truyền nhiễm làm việc tại một trong những bệnh viện hàng đầu được chính phủ Việt Nam chỉ định để điều trị cho bệnh nhân COVID-19. Bác sĩ Thwaites nói với Insider rằng chính phủ đã phản ứng "rất nhanh chóng và mạnh mẽ".
"Các trường học đã bị đóng cửa và các chuyến bay quốc tế đến bị hạn chế", Thwaites nói. "Chính phủ đã làm tất cả những việc đơn giản một cách nhanh chóng".
Kamal Malhotra, điều phối viên thường trú của Liên hợp quốc tại Việt Nam, cho biết thành công của quốc gia này (Việt Nam) trong việc xử lý vi rút là nhờ 3 yếu tố: truy vết các ca tiếp xúc, chiến lược kiểm tra và thông tin rõ ràng.
Thay vì kiểm tra tất cả mọi người, họ (VN) kiểm tra những người được xác định trong danh sách tiếp xúc. Các biên giới đã bị đóng cửa và tất cả mọi người đến đây đều được cách ly trong các cơ sở của chính phủ - miễn phí.
PV Kate Taylor của Insider đã đến Việt Nam vào tháng 2 năm ngoái khi Việt Nam ghi nhận ít hơn 20 ca trong nước. Taylor cho biết mọi người chú trọng đến các biện pháp an toàn như đeo khẩu trang, kiểm tra các triệu chứng của vi rút và đo thân nhiệt
Việt Nam không nằm im khi đối phó với dịch
Trong một báo cáo cho Liên Hợp Quốc, Malhotra viết rằng Việt Nam đã thông báo về một đợt cách ly kéo dài 3 tuần với một xã (Sơn Lôi) vào tháng 2 năm ngoái. Việt Nam đã đóng cửa biên giới và đình chỉ các chuyến bay từ Trung Quốc, Vương quốc Anh, Châu Âu và phần còn lại của thế giới ngay sau đó.
Malhotra cho biết: Khi các trường hợp xuất hiện, các khu vực có nhiễm trùng sẽ được đóng cửa cục bộ, nơi không ai có thể ra vào.
Thay vì đóng cửa toàn bộ đất nước, Thủ tướng đã thực hiện các biện pháp cách ly toàn xã hội trên khắp đất nước trong hai tuần vào tháng 4. Đến đầu tháng 5, phần lớn người dân Việt Nam đã có thể trở lại cuộc sống bình thường.
"Chính phủ đã áp dụng một cách tiếp cận không khoan nhượng để loại bỏ vi rút", Thwaites nói. "Các biện pháp cơ bản đã được thực hiện, dù nó không dễ dàng. Nhưng khi mọi người tin tưởng vào chính phủ, mọi người sẽ làm theo những gì chính phủ nói".
Cách tiếp cận của Việt Nam để chống lại vi rút đáng được ghi nhận hơn
Việt Nam có tiềm năng trở thành một điểm nóng của đại dịch do vị trí địa lý và quy mô dân số. Nhưng bằng cách sử dụng phương pháp với chi phí thấp và thực hiện các biện pháp an toàn cơ bản (như rửa tay và đeo khẩu trang), Việt Nam có thể ngăn chặn vi rút trong vòng vài tháng sau đại dịch.
Không có quốc gia nào có quy mô dân số tương tự lại khống chế vi rút tốt như Việt Nam. Với dân số 102 triệu người, Ai Cập đã ghi nhận hơn 176.000 trường hợp nhiễm coronavirus. Cộng hòa Dân chủ Congo - nằm giữa lục địa châu Phi - với dân số 89 triệu người, đã ghi nhận hơn 24.000 trường hợp mắc COVID-19
Mặc dù có chung đường biên giới với quốc gia khởi phát dịch bệnh, nhưng Việt Nam lại có một câu chuyện thành công đáng kể.
Theo Malhotra, Việt Nam có phản ứng chống lại vi rút tốt hơn New Zealand.
Ông nói: “Thật vô lý khi so sánh các quốc gia với New Zealand. Chúng ta có những thách thức lớn hơn nhiều" (ý của Malhotra là New Zealand có vị trí thuận lợi khi là hòn đảo tách biệt và quy mô dân số nhỏ chừng 5 triệu người).
Malhotra cho rằng có cái nhìn thiếu công bằng đối với thành công của Việt Nam vì lý do mang màu sắc chính trị.
Malhotra nói: “Có nhiều người hoài nghi rằng chính phủ không chia sẻ dữ liệu nhưng điều đó không đúng. Dữ liệu được ghi lại theo thời gian thực và không có sự ép buộc nào trong các biện pháp được thực hiện ở đây".
Người dân Việt Nam đang học cách có cuộc sống bình thường mới, nhưng vẫn được khuyến khích giãn cách xã hội và đeo khẩu trang.