Nỗ lực đàm phán nhằm nối lại hoạt động xuất khẩu ngũ cốc Ukraine ở Biển Đen đang bị Nga phong tỏa vừa đạt được tiến bộ, đem lại cơ hội cứu vãn tình hình an ninh lương thực toàn cầu hiện tại.
Bộ trưởng Quốc phòng Thổ Nhĩ Kỳ Hulusi Akar ngày 13.7 cho biết một thỏa thuận sẽ được ký vào tuần tới. Ankara sẽ phụ trách đảm bảo an toàn cho các chuyến hàng lúc di chuyển, các bên cùng kiểm hàng tại cảng.
Tổng thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres phát biểu trước báo giới: “Chúng ta đã chứng kiến một bước tiến quan trọng. Nhưng chúng ta vẫn cần nhiều thiện chí và cam kết từ các bên”.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky tỏ ra lạc quan: “Phái đoàn Ukraine báo cáo với tôi rằng đàm phán có tiến triển. Trong những ngày tới chúng tôi sẽ thống nhất một số chi tiết với Tổng thư ký Liên hợp quốc”.
Phía Bộ Quốc phòng chưa đưa ra bình luận gì.
Thổ Nhĩ Kỳ và Ukraine cho biết một trung tâm điều phối chung với Nga và Liên hợp quốc sẽ được thành lập. Trung tâm chịu trách nhiệm giám sát chung cũng như điều phối hoạt động vận chuyển an toàn trên Biển Đen.
Thỏa thuận các bên sắp ký kết rất quan trọng đối với an ninh lương thực toàn cầu. Nga là quốc gia xuất khẩu lúa mì và phân bón hàng đầu thế giới, Ukraine là cũng nước xuất khẩu ngô và dầu hướng dương lớn.
Trước chiến tranh, Ukraine xuất khẩu hơn 5 triệu tấn ngũ cốc mỗi tháng – hầu hết qua các cảng trên Biển Đen, nhưng hiện nay tàu chiến Nga đang phong tỏa vùng biển này khiến hàng hóa không thể vận chuyển được. Đây là đòn giáng mạnh không chỉ với ngành nông nghiệp Ukraine mà còn với nguồn cung lương thực toàn cầu, đẩy hàng triệu người vào cảnh đói.
Thổ Nhĩ Kỳ là bên trung gian xúc tiến kế hoạch mở hành lang vận chuyển đưa hàng hóa ra khỏi các cảng của Ukraine. Tuy nhiên kế hoạch gặp phải trở ngại khi Markiyan Dmytrasevych - cố vấn Bộ trưởng Chính sách nông nghiệp và Lương thực Ukraine - đầu tháng trước cho biết ngay cả trong kịch bản Nga chấp thuận bỏ phong tỏa, công tác rà phá thủy lôi trên Biển Đen có thể mất đến 6 tháng. Chưa rõ các bên giải quyết vấn đề này như thế nào.