Sau một thời gian dùng thảo dược được giới thiệu là có tác dụng hạ đường huyết, không phải khám điều trị tiểu đường hàng tháng, cụ M. bất ngờ mệt mỏi, nôn ói phải nhập viện cấp cứu. Các bác sĩ xác định bệnh nhân bị suy thận cấp và toan máu nặng có nguy cơ tử vong.
Theo người nhà của cụ Lê Văn M. (80 tuổi, ngụ quận 7, TP.HCM) thì cụ bị bệnh đái tháo đường từ nhiều năm qua. Cụ M. thường xuyên phải tiêm Insulin hàng ngày, nhưng sau đó thấy bất tiện và được người quen giới thiệu một loại thảo dược dạng viên có tác dụng hạ đường huyết tốt, rẻ tiền, dễ mua mà không cần khám bệnh hằng tháng.
Thời gian đầu dùng thảo dược này, cụ M. thấy đường huyết rất ổn định, sức khỏe bình thường nên không cần dùng nhiều thuốc. Tuy nhiên cách đây vài tuần, cụ bất ngờ mệt mỏi, ói mửa nhiều lần, không ăn uống được. Người nhà lập tức chuyển cụ đến Bệnh viện Đại học Y Dược (TP.HCM).
Ngày 6.12, thông tin từ Bệnh viện Đại học Y Dược cho hay các bác sĩ đã xác định cụ M. bị suy thận cấp và toan máu nặng.
Bác sĩ Nguyễn Viết Hậu - Phó trưởng khoa Cấp cứu, Bệnh viện Đại học Y Dược cho biết tình trạng toan máu của cụ M. là rất nặng với pH = 6.8 (mức bình thường 7.35-7.45). Đây là một hiện tượng rất hiếm vì tình trạng toan máu nặng như thế chỉ gặp ở những người bệnh ngưng thở, ngưng tim từ rất lâu.
Tình trạng trên của bệnh nhân là rất nguy kịch, đang đe dọa tính mạng và có thể tử vong bất kỳ lúc nào. Ê kíp trực cấp cứu đã nhanh chóng tập trung lực lượng, thuốc men, máy móc, tiến hành điều trị thuốc song song với việc lọc máu cấp cứu ngay cho người bệnh.
“May mắn cho cụ M. làđược chẩn đoán sớm và chính xác bệnh lý, cộng với việc cấp cứu kịp thời nên có thể qua khỏi, dù người bệnh vẫn phải theo dõi và chăm sóc tích cực nhiều ngày với máy thở và lọc máu liên tục. Các trường hợp tương tự, tỉ lệ tử vong lên đến hơn 50%”, bác sĩ Hậu chia sẻ.
Bên cạnh đó, các bác sĩ tiến hành xét nghiệm phân tích thành phần của loại thảo dược dạng viên mà cụ M. sử dụng thì phát hiện đây không phải là thảo dược đơn thuần mà chính là Phenformin - một loại thuốc trị đái tháo đường nổi tiếng ở thập niên 50-70 của thế kỷ trước đã được cấm lưu hành từ hơn 50 năm.
Theo bác sĩ Hậu, thuốc Phenformin là thuốc hàng đầu trị đái tháo đường được đưa vào thị trường năm 1957 tại Mỹ, ban đầu là thuốc được ưa chuộng vì tác dụng rất tốt nhưng bị cấm sản xuất và lưu hành từ 1973 vì ghi nhận hàng loạt ca tử vong liên quan đến nhiễm acid lactic khi dùng thuốc này. Tình trạng nhiễm toan acid lactic rất dễ xảy ra khi người bệnh uống Phenformin kèm các thuốc giảm đau, kháng viêm trị đau nhức, lợi tiểu trị huyết áp cao, hay người bệnh đã có bệnh thận mạn tính do đái tháo đường lâu năm… Đây là loại thuốc dễ xảy ra các tác dụng phụ, biến chứng gây tử vong, thậm chí ở người còn rất trẻ. Đôi khi diễn biến tử vong rất nhanh mà không tìm được nguyên nhân, thậm chí dẫn đến nghi ngờ bị đầu độc.
“Ở nước ta cũng như các nước trên thế giới đã cấm lưu hành thuốc này, nhưng việc trà trộn thành phần của thuốc vào các viên đông dược không nhãn mác tạo sự nhầm lẫn trong cách suy nghĩ và sử dụng của người bệnh, người nhà người bệnh. Những bệnh nhân bị đái tháo đường muốn điều trị bằng Đông y hay Tây y đều cần đến các cơ sở y tế có chuyên môn uy tín để được tư vấn điều trị và hướng dẫn sử dụng thuốc một cách khoa học, tránh việc tự ý dùng thuốc dẫn đến hậu quả nghiêm trọng”, bác sĩ Hậu khuyến cáo.
Hồ Quang