Gang thép Thái Nguyên bây giờ ra sao?

Dự án mở rộng sản xuất giai đoạn 2 (Dự án Tisco II) của Công ty Gang thép Thái Nguyên được phê duyệt tổng mức đầu tư tổng mức đầu tư ban đầu là 3.843 tỉ đồng, sau tăng lên 8.104 tỉ đồng, khởi công xây dựng từ năm 2007 đến nay vẫn dở dang và đang để lại nhiều hệ lụy khó gỡ.

Dự án Tisco II đã dừng thi công từ quí 1/2013 và gặp khó khăn trong thu xếp vốn để tiếp tục triển khai đầu tư, xây dựng. Hợp đồng EPC giữa Tisco và Tổng thầu MCC của Trung Quốc có nhiều vướng mắc chưa giải quyết được. Vì vậy, Tổng công ty Thép Việt Nam phải bảo lãnh đối với khoản vay của Tisco cho Dự án, Ngân hàng Vietinbank từ chối việc giải phóng nghĩa vụ bảo lãnh của Tổng công ty Thép Việt Nam đối với khoản vay này.

Tisco cho biết tổng giá trị thanh toán tính đến 31.12.2016 là gần 4.500 tỉ đồng, trong đó chi phí thiết bị hơn 2.100 tỉ, chi phí xây dựng gần 1.000 tỉ... Tổng dư nợ gốc, lãi vay ngân hàng phải trả của dự án là 3.900 tỉ (hiện lãi vay phải trả trên 40 tỉ đồng/tháng). Mặc dù hơn 4.500 tỉ đồng đã được đổ vào đây nhưng thực tế từ nhiều năm nay nhà máy này vẫn "đắp chiếu".

Thanh tra Chính phủ đã chỉ ra hàng loạt sai phạm nghiêm trọng tại dự án này. Dự án đã chậm tiến độ trên 10 năm, tổng mức đầu tư của dự án đã phải tăng nhưng toàn bộ các hạng mục chính chưa hoàn thành.

Nhà thầu là Công ty Tập đoàn xây lắp luyện kim Trung Quốc chưa chuyển đủ thiết bị theo danh mục, tình trạng máy móc thiết bị hư hỏng, sai khác về xuất xứ, thông số kỹ thuật... ảnh hưởng nghiêm trọng đến tiến độ, chất lượng dự án.

Một trong những sai phạm đặc biệt nghiêm trọng được Thanh tra Chính phủ chỉ ra là tổng mức đầu tư của dự án được điều chỉnh tăng thêm hơn 4.200 tỉ đồng thiếu cơ sở căn cứ pháp lý.

Vụ án xảy ra tại Tisco là một trong những đại án lớn về kinh tế tham nhũng được Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng chống tham nhũng xếp vào diện theo dõi, chỉ đạo. Hồi tháng 4.2019, đã có 5 người nguyên là lãnh đạo của Tổng công ty thép Việt Nam và Tisco bị bắt tạm giam.

Tiếp đến ngày 14.12 vừa qua, 14 người bị khởi tố đều là nguyên cán bộ, lãnh đạo của Tisco và Tổng công ty thép Việt Nam về các tội vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí và thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng.

Trong số 14 bị can, có 9 người bị khởi tố về tội vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí theo điều 219 bộ luật Hình sự năm 2015 và 5 bị can bị khởi tố tội thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng theo điều 360 bộ luật Hình sự năm 2015.

Đây là diễn biến mới nhất trong quá trình mở rộng điều tra vụ án vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí và thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng xảy ra tại Dự án mở rộng sản xuất giai đoạn 2 - Công ty gang thép Thái Nguyên (Tisco).

Do bị ảnh hưởng từ Dự án mở rộng sản xuất giai đoạn 2 nên kết quả sản xuất, kinh doanh của Tisco ngày một giảm dần. Hiện công ty vẫn có lợi nhuận, nộp ngân sách, giải quyết được công ăn việc làm cho người lao động.

Cụ thể, Tisco cho biết ước tính cả năm 2020, giá trị sản xuất đạt hơn 9.000 tỉ đồng, tổng doanh thu đạt 13.105 tỉ đồng, lợi nhuận trước thuế là 32,8 tỉ đồng, nộp ngân sách là 426,4 tỉ đồng. Trong khi lao động bình quân cả năm là 3.940 người, lương bình quân là 8,8 triệu đồng/người/tháng.

Trong thời gian tới tình hình kinh tế thế giới và trong nước tiếp tục diễn biến phức tạp, khó lường, trước áp lực cạnh tranh ngành hết sức gay gắt do khoảng cách chênh lệch cung cầu ngày càng lớn, Tisco dự tính năm 2021, giá trị sản xuất đạt hơn 9.100 tỉ đồng, tổng doanh thu đạt hơn 12.989 tỉ đồng, lợi nhuận đạt 38,9 tỉ đồng, nộp ngân sách 267,7 tỉ đồng, lao động bình quân là 3.894 người với mức lương 9,2 triệu đồng/người/tháng.

Tính đến hết tháng 9 vừa qua, Tisco có tổng tài sản là hơn 9.306 tỉ đồng. Nợ phải trả là hơn 7.385 tỉ đồng, trong đó nợ người lao động là hơn 62,6 tỉ đồng, nợ các loại chi phí ngắn hạn khác là hơn 1.174 tỉ đồng, nợ thuê tài chính là hơn 2.443 tỉ đồng.

Trong quý 3/2020, do tình hình dịch bệnh ảnh hưởng nên tình hình kinh doanh của công ty có phần giảm sút dẫn đến lỗ thuần hơn 2,3 tỉ đồng trong khi cùng kỳ có lãi 3,9 tỉ đồng.

Báo cáo trong quý 3 của Tisco ghi nhận chi phí xây dựng dở dang tại Dự án mở rộng sản xuất giai đoạn 2 là 5.580 tỉ đồng, chiếm hầu hết tổng chi phí xây dựng cơ bản dở dang.