Giá cả chịu sức ép trước quyết định tăng thuế môi trường xăng dầu kịch trần

Thông tin trên được bà Đỗ Thị Ngọc -Phó Vụ trưởng Vụ Thống kê giá (Tổng cục Thống kê) đưa ra tại hội thảo Diễn biến giá cả, thị trường ở Việt Nam 6 tháng đầu năm và dự báo cả năm 2018 ngày 3.7. Bà Ngọc cho biết nếu sắp tới thuế bảo vệ môi trường với xăng dầu được Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho phép tăng kịch trần như đề xuất của Chính phủ sẽ tạo thêm sức ép lên mặt bằng giá cả, CPI sẽtăng thêm 0,27%-0,29%.

Số liệu của Cục Quản lý giá (Bộ Tài chính) cho thấy giá dầu thô và giá xăng dầu thế giới có xu hướng tăng cao trong nửa đầu năm đã làm ảnh hưởng đến giá xăng dầu trong nước.

Cụ thể, trong 6 tháng đầu năm, mặt hàng xăng dầu đã có 12 đợt điều hành. So với thời điểm cuối năm 2017, giá bán lẻ tối đa các mặt hàng xăng dầu trong nước đã tăng từ 7,5-17,9%, đẩy CPI bình quân 6 tháng đầu năm tăng 3,29% so với bình quân cùng kỳ năm 2017 trong khi mục tiêu cả năm Quốc hội đặt ra là dưới 4%. Do đó, áp lực từ giá xăng dầu lên lạm phát là lớn, nhất là khi tác động đó đánh vào yếu tố tâm lý.

TS.Đỗ Đức Độ từ Viện Kinh tế tài chính cho rằng, 2 ẩn số đối với lạm phát trong những tháng cuối năm 2018 là giá xăng dầu và giá thịt lợn. Cụ thể, nếu giá dầu, giá thịt lợn ở mức cao như hiện nay và lạm phát tăng trung bình không quá 0,14%/tháng thì lạm phát trung bình cả năm sẽ ở mức 3,4%-3,5%. Còn nếu giá dầu và thịt lợn tiếp tục tăng mạnh, lạm phát tổng thể tăng trung bình 0,37%/tháng thì lạm phát trung bình cả năm ở mức 3,8%-3,9%.

Trong khi đó, PGS.TS Ngô Trí Long cho rằng, lạm phát trong 6 tháng đầu năm ở mức cao so với năm 2017 và việc một loạt các mặt hàng do Nhà nước quản lý điều chỉnh giá thì việc giữ mức CPI bình quân dưới 4% là một áp lực. Sức ép lạm phát 6 tháng cuối năm nay sẽ lớn hơn khi giá dầu thô, giá hàng hóa trên thị trường thế giới, tỷ giá có xu hướng tăng. Điều này dấy lên lo ngại về khả năng kiểm soát lạm phát dưới 4% trong năm nay.

Trước bối cảnh giá xăng dầu thế giới tăng liên tục, dư địa để giảm thuế nhập khẩu gần như đã hết khiến phải điều chỉnh giá bán lẻ trong nước, ông Nguyễn Mạnh Hùng - Tổng Thư ký Hội tiêu chuẩn và Bảo vệ người tiêu dùng Việt Nam kiến nghị chưa áp thuế bảo vệ môi trường kịch trần đối với xăng dầu thời gian tới.

Tuy nhiên, Văn phòng Chính phủ mới đây đã phân công Bộ Tài chính chuẩn bị tờ trình của Chính phủ về dự thảo Nghị quyết biểu thuế bảo vệ môi trường cho phiên họp thứ 25 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội (diễn ra từ ngày 11 đến 13.7).

Một nguồn tin từ Bộ Tài chính cho biết nếu Ủy ban Thường vụ Quốc hội thông qua việc tăng kịch trần thuế bảo vệ môi trường, thuế xăng dầu mới có thể áp dụng từ tháng 10, chậm hơn 3 tháng so với kế hoạch trước đó. Nguồn tin này cũng cho biết áp lực tăng lạm phát là một trong những lý do lùi quyết định tăng thuế bảo vệ môi trường với xăng dầu sang kỳ họp lần này. Cơ quan soạn thảo cũng tính toán việc điều chỉnh cần tránh thời điểm tháng 9, thời điểm nhóm dịch vụ giáo dục khi vào năm học mới, có thể tác động đến chỉ số giá tiêu dùng.

Đầu tháng 4.2015, thuế bảo vệ môi trường với xăng đã được điều chỉnh tăng gấp ba từ 1.000 đồng lên 3.000 đồng mỗi lít và là cơ sở giúp ngân sách tăng thu đáng kể trong vài năm trở lại đây. Với phương án đề xuất điều chỉnh tăng tiếp lên 4.000 đồng, Bộ Tài chính tính toán tổng số thu thuế bảo vệ môi trường dự kiến khoảng 57.312 tỉ đồng một năm, tăng khoảng 15.684 tỉ đồng mỗi năm.