Khi 13 tuổi, Cassidy Jacobson đã đăng một video cô nhảy trên ứng dụng TikTok. Chẳng ai ngờ rằng sau 6 năm, tài khoản Casssidy_J của Cassidy Jacobson sẽ có đến 1,5 triệu người theo dõi trên TikTok với những người hâm mộ bị thu hút bởi tình yêu khiêu vũ và chăm sóc tóc của cô.
Cassidy Jacobson mơ ước sử dụng thành công trên TikTok, ứng dụng được 150 triệu người Mỹ sử dụng, để bắt đầu dòng sản phẩm chăm sóc tóc xoăn của riêng mình và truyền cảm hứng cho những người khác yêu thích những lọn tóc xoăn tự nhiên của họ.
Giấc mơ đó của Cassidy Jacobson và những người sáng tạo TikTok khác có thể tan thành mây khói khi nhiều nhà làm luật Mỹ gây áp lực buộc chính quyền Biden cấm ứng dụng chia sẻ video đình đám của tập đoàn ByteDance (Trung Quốc). Họ cáo buộc TikTok có thể được sử dụng để thu thập dữ liệu, kiểm duyệt nội dung và gây hại cho sức khỏe tâm thần của trẻ em.
Tuần trước, TikTok cho biết chính quyền Biden đã yêu cầu các chủ sở hữu Trung Quốc bán cổ phần của họ nếu không ứng dụng sẽ bị cấm.
Cassidy Jacobson đang chuẩn bị cho khả năng có thể phải mang nội dung của mình đi nơi khác nếu ByteDance không còn được phép cung cấp TikTok ở Mỹ.
"TikTok hiện tại có một số biến động và mục tiêu của nhà sáng tạo nội dung là phát triển bản thân trên nhiều nền tảng để có một cộng đồng vững chắc. Bạn không chỉ muốn tập trung vào một ứng dụng", Cassidy Jacobson nói với Reuters.
Dù đó là tạo nội dung mới cho các video YouTube Reels hay chuyển nội dung từ TikTok sang Instagram, người có sức ảnh hưởng đang đảm bảo đa dạng hóa nội dung của mình.
Thay thế
Allie Funk, Giám đốc Nghiên cứu Công nghệ và Dân chủ của tổ chức Freedom House, cho biết có những lựa chọn ít nghiêm trọng hơn là cấm hoàn toàn TikTok.
Bà nói với Reuters: “Quốc hội có thể thông qua một luật mạnh mẽ về quyền riêng tư và tăng cường yêu cầu với các công ty phải minh bạch hơn về hoạt động và thực tiễn của họ”.
Allie Funk đề xuất luật toàn diện về quyền riêng tư để hạn chế TikTok thu thập dữ liệu cùng việc kiểm tra thường xuyên để đảm bảo tính minh bạch.
Dù vẫn chưa rõ liệu dự luật do các thượng nghị sĩ đưa ra nhằm trao quyền cấm công nghệ nước ngoài cho Bộ Thương mại Mỹ có được thông qua hay không, nhiều người có ảnh hưởng trên TikTok đang ủng hộ việc duy trì mà không cấm ứng dụng.
“Cần phải có biện pháp bảo vệ người dùng trên các ứng dụng. Tôi nghĩ cách duy nhất là chính phủ buộc các công ty khổng lồ phải chịu trách nhiệm, dù họ có trụ sở tại Mỹ hay Trung Quốc”, Cassidy Jacobson nói.
Bất kể ở quốc gia nào, Cassidy Jacobson tin rằng hành vi vi phạm quyền riêng tư của bất cứ ai sẽ gây hại cho tất cả mọi người.
Đó là quan điểm được lặp lại bởi một số nhà làm luật đảng Dân chủ. Thế nhưng, một số người lo lắng về hậu quả chính trị với Tổng thống Joe Biden nếu cấm ứng dụng được nhiều cử tri trẻ yêu thích.
Nhà sáng tạo TikTok chuyển giới có nickname NaomiHearts, được biết đến với nhiều nội dung yêu bản thân, tin rằng lệnh cấm ứng dụng sẽ làm giảm niềm tin của cô vào ông Biden, người mà cô đã bầu làm Tổng thống Mỹ vào năm 2020.
NaomiHearts hơi miễn cưỡng khi chuyển sang các nền tảng khác, vì TikTok mang đến những cơ hội mà cô không tìm thấy ở nơi nào khác.
Ngoài sự nổi tiếng và người hâm mộ, những người ủng hộ TikTok tin rằng ứng dụng mang lại sinh kế, con đường dẫn đến thay đổi xã hội và ý thức cộng đồng.
“Khi là người chuyển giới trong thế giới này, xã hội không thực sự quan tâm đến chúng tôi. Vì vậy thật phi thường để có thể kiếm được tiền 6 con số một năm nhờ TikTok và các thương hiệu liên lạc với tôi vì ứng dụng đó”, NaomiHearts nói.
Một số chuyên gia chính trị cho rằng lệnh cấm TikTok có thể gây tổn hại cho các đảng viên đảng Dân chủ, những người đã sử dụng nền tảng này để tiếp cận các cử tri trẻ tuổi.
Ba đảng viên đảng Dân chủ tại Hạ viện đã tập hợp những người sáng tạo TikTok trên Đồi Capitol hôm 22.3 để phản đối lệnh cấm. Tuy nhiên, ngày càng có nhiều nhà làm luật Mỹ muốn TikTok bị cấm.
TikTok tuần trước cho biết chính quyền của Tổng thống Joe Biden đã yêu cầu các chủ sở hữu Trung Quốc thoái vốn cổ phần của họ nếu không sẽ phải đối mặt với lệnh cấm tiềm tàng.
Trong một cuộc họp giao ban hôm 23.3, Bộ Thương mại Trung Quốc nói rằng: "Việc buộc bán TikTok sẽ gây tổn hại nghiêm trọng đến niềm tin của các nhà đầu tư từ khắp nơi trên thế giới, gồm cả Trung Quốc, với việc đầu tư vào Mỹ. Nếu tin tức là sự thật, Trung Quốc sẽ kiên quyết phản đối nó".
“Việc bán hoặc thoái vốn TikTok liên quan đến xuất khẩu công nghệ và các thủ tục cấp phép hành chính phải được thực hiện theo luật pháp và quy định của Trung Quốc. Chính phủ Trung Quốc sẽ đưa ra quyết định theo quy định của pháp luật”, đại diện của Bộ Thương mại Trung Quốc cho biết thêm.
Thượng nghị sĩ đảng Dân chủ Mark Warner hôm 22.3 tiết lộ có thêm hai thượng nghị sĩ đã ủng hộ luật lưỡng đảng của ông cùng với John Thune (thuộc đảng Cộng hòa) để trao cho chính quyền ông Biden quyền hạn mới để cấm TikTok - nâng tổng số ủng hộ lên 10 đảng viên đảng Dân chủ và 10 đảng viên Cộng hòa.
Phiên điều trần thất bại của Giám đốc điều hành TikTok
Tại phiên điều trần căng thẳng trước Quốc hội Mỹ hôm 23.3, Shou Zi Chew - Giám đốc điều hành TikTokđã phải đối mặt những câu hỏi hóc búa từ các nhà làm luật với mối nghi ngờ chính liên quan đến việc gửi dữ liệu người dùng Mỹ về Trung Quốc, đồng thời yêu cầu ByteDance thoái vốn khỏi TikTok hoặc ứng dụng sẽ bị cấm.
Cathy McMorris Rodgers (đảng viên Cộng hòa), Chủ tịch Ủy ban Năng lượng và Thương mại của Hạ viện, đã bắt đầu phiên điều trần: "TikTok thu thập gần như mọi điểm dữ liệu có thể tưởng tượng được, từ vị trí của mọi người đến nội dung họ nhập và sao chép, người họ nói chuyện, đến dữ liệu sinh trắc học... Chúng tôi không tin rằng TikTok sẽ bao giờ chấp nhận các giá trị của Mỹ về tự do, nhân quyền và đổi mới”, đồng thời nói thêm rằng chính phủ Trung Quốc “có thể sử dụng TikTok như một công cụ để thao túng toàn bộ nước Mỹ”.
Bắt đầu lời khai khi nói về nguồn gốc Singapore của chính mình, Shou Zi Chew cho biết: "Chúng tôi không quảng bá hoặc xóa nội dung theo yêu cầu của chính phủ Trung Quốc. Chúng tôi cam kết với ủy ban này và tất cả người dùng của mình rằng sẽ giữ cho TikTok không bị bất kỳ chính phủ nào thao túng".
Thế nhưng, đảng viên đảng Dân chủ hàng đầu trong Ủy ban, Frank Pallone, đã phản bác tuyên bố đó: "Ông sẽ tiếp tục thu thập dữ liệu, ông sẽ tiếp tục bán dữ liệu... và tiếp tục nằm dưới sự bảo trợ của đảng Cộng sản Trung Quốc".
Shou Zi Chew nhận câu hỏi từ nữ nghị sĩ Diana DeGette rằng TikTok đang làm gì để ngăn chặn sự lan truyền thông tin sai lệch trên nền tảng này. “Ông có các biện pháp kiểm soát hiện tại, nhưng các biện pháp kiểm soát hiện tại không hoạt động”, Diana DeGette nói.
Shou Zi Chew cho biết công ty đang đầu tư vào việc kiểm duyệt nội dung và trí tuệ nhân tạo (AI) để hạn chế những nội dung như vậy. "Phần lớn người dùng đến với nền tảng của chúng tôi để giải trí với nội dung an toàn, nhưng có những người tung ra một số thông tin sai lệch nguy hiểm và chúng tôi cần phải xem xét điều đó một cách nghiêm túc", Shou Zi Chew nói.
Tuy nhiên, Diana DeGette nói hành động của TikTok là chưa đủ. "Ông chỉ đưa ra cho tôi những tuyên bố chung chung rằng ông đang đầu tư, rằng ông quan tâm, rằng ông đang làm việc. Điều đó là không đủ với tôi. Điều đó là không đủ với các bậc cha mẹ của nước Mỹ", Diana DeGette nói.
Shou Zi Chew cho biết TikTok hoạt động độc lập với ByteDance (công ty mẹ ở Bắc Kinh, thủ đô Trung Quốc), đồng thời có trụ sở chính tại Singapore và Los Angeles (Mỹ).
"Điểm mấu chốt là đây là dữ liệu của Mỹ, trên đất Mỹ, của một công ty Mỹ và do nhân viên Mỹ giám sát", Shou Zi Chew nhấn mạnh. Tuy nhiên, Giám đốc điều hành TikTok không nói một cách dứt khoát về việc liệu nhân viên ByteDance có quyền truy cập vào dữ liệu người dùng Mỹ hay không, thay vào đó chỉ cho biết "không thấy bằng chứng".
"Tôi chỉ muốn ông trả lời là có hay không?", Bob Latta, đại diện bang Ohio, hỏi lại.
"Đây là vấn đề phức tạp", Shou Zi Chew đáp. Câu trả lời khiến toàn bộ phòng bật cười.
Khi Neal Dunn, đại diện bang Florida, hỏi liệu Trung Quốc có thể sử dụng TikTok để theo dõi người Mỹ không, Shou Zi Chew trả lời: "Không". Neal Dunn sau đó dẫn bài viết trang Forbes liên quan đến việc nhân viên ByteDance truy cập dữ liệu TikTok của nhà báo Mỹ. Shou Zi Chew nói: "Tôi không nghĩ hoạt động gián điệp là cách mô tả đúng đắn về điều đó".
Phiên điều trần càng trở nên căng thẳng khi nghị sĩ Michael Bilirakis của đảng Cộng hòa phát một video tổng hợp khoảnh khắc trên TikTok dẫn đến các vụ tự tử của trẻ vị thành niên. Michelle và Dean Nasca, cặp vợ chồng có con trai 16 tuổi tự tử sau khi sử dụng TikTok, cũng có mặt tại phiên điều trần. Cả hai đang kiện ByteDance, cáo buộc TikTok đã đề xuất cho con trai họ hơn 1.000 video liên quan đến những nội dung gây tuyệt vọng và tự làm hại bản thân.
Shou Zi Chew nói TikTok rất coi trọng sức khỏe tâm thần của người dùng. Ông so sánh giải pháp bảo vệ dữ liệu và sự an toàn của người dùng trẻ tuổi mà TikTok đang thực hiện với cách làm của các hãng công nghệ lớn khác và kết luận chúng là "hàng đầu trong ngành".
Suốt buổi điều trần, Shou Zi Chew thường xuyên bị các nghị sĩ hoặc đại diện bang ngắt lời. "Thưa nghị sĩ, các ông/bà không cho tôi thời gian để trả lời câu hỏi, hay cho tôi bác bỏ các luận điểm", Shou Zi Chew nói khi giải đáp thắc mắc với dân biểu Neal Dunn.
Đỉnh điểm của sự căng thẳng là ý kiến của đại diện bang Indiana Greg Pence. "Đây là phiên điều trần thứ 32 mà chúng tôi tổ chức liên quan đến quyền riêng tư với các hãng công nghệ lớn, nhưng TikTok rất khác. TikTok kiếm được bao nhiêu lợi nhuận từ dữ liệu thu thập được từ con, cháu và hàng xóm của chúng tôi?", Greg Pence nói, đập bàn rồi chỉ vào Shou Zi Chew.
"Tôi hiểu và tôn trọng ý kiến đó", Shou Zi Chew nói rằng hầu hết mọi người trên TikTok đều có trải nghiệm tích cực.
Hạ nghị sĩ Lisa Blunt Rochester cho rằng câu trả lời từ Shou Zi Chew khiến bà không hài lòng. "Chúng tôi đến đây với hy vọng nghe được một số hành động cụ thể từ TikTok để có thể làm giảm bớt những lo ngại. Đến giờ, tôi vẫn chưa yên tâm với bất cứ điều gì ông nói. Lời khai của ông đã đặt ra cho tôi nhiều câu hỏi hơn là câu trả lời", bà Lisa Blunt Rochester cho biết tại phiên điều trần.
Theo nghị sĩ Michael McCaul, lời khai của Shou Zi Chew đã chứng minh rằng TikTok cần phải được bán hoặc bị cấm ở Mỹ. Ông cũng đánh giá các lời khai không giải quyết được bất kỳ vấn đề nào từ Quốc hội Mỹ.