Một nghị quyết nhằm ngăn Tổng thống Donald Trump gây chiến với Iran mà không có sự chấp thuận từ Quốc hội vừa được thông qua tại Hạ viện Mỹ.
Trước cuộc bỏ phiếu, Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi đánh giá vụ ám sáttướng Qassem Soleimani mang tính khiêu khích. Bà tuyên bố nghị quyết này gửi đến nhà lãnh đạo Washington thông điệp không nên tự ý thực hiện thêm bất cứ hành động quân sự nào nhằm vào Iran nữa.
Phía Nhà Trắng chỉ trích nghị quyết Hạ viện mới thông qua mang động cơ chính trị và làm suy yếu khả năng bảo vệ công dân Mỹ.
Trong khi đó, Tổng thống Trump lúc đi vận động tranh cử ở bang Ohio cho biết tướng Soleimani âm mưu tấn công các Đại sứ quán Mỹ nên ông quyết định ra tay ngăn chặn. Nhà lãnh đạo Washington còn tỏ ý nghi ngờ “ai đó đã phạm sai lầm” về tai nạn máy bay Ukraine rơi tại Iran.
Sắp tới nghị quyết nêu trên sẽ được đưa sang Thượng viện. Nếu thành công vượt qua cuộc bỏ phiếu thì nghị quyết có hiệu lực dù cho Tổng thống Trump không ký phê chuẩn.
Theo Luật Quyền hạn Chiến tranh năm 1973, Tổng thống Mỹ chỉ có thể đưa lực lượng vũ trang sang tham chiến ở nước ngoài nếu Quốc hội đã tuyên chiến hoặc trong tình huống khẩn cấp.
Bước đi tiếp theo?
Tổng thống Trump hôm 8.1 nhắc lại yêu cầu tái đàm phán thỏa thuận hạt nhân mới thay cho thỏa thuận ký năm 2015. Đại sứ Iran tại Liên Hợp Quốc Majid Takht Ravanchi nhấn mạnh Iran chẳng thể tin vào đối thoại trong lúc đang bị Mỹ “khủng bố kinh tế” (áp đặt trừng phạt), còn tân Chỉ huy đơn vị Quds thuộc Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC) Esmail Ghaani tuyên bố tiếp tục thực hiện những chính sách dưới thời người tiền nhiệm Soleimani.
Giới phân tích nhận định Tổng thống Trump muốn tránh để xảy ra xung đột quân sự trong năm ông tái tranh cử. Đổi lại Iran cố gắng tránh đối đầu trực diện với lực lượng Mỹ vượt trội hơn, nhưng sẽ gây rối thông qua các nhóm dân quân ủy nhiệm.
Cẩm Bình (theo Reuters)