Hội đồng Bảo an LHQ thông qua nghị quyết về Afghanistan

Nghị quyết do Mỹ, Anh, Pháp soạn thảo được thông qua với tỷ lệ 13 phiếu thuận - 0 phiếu chống, Trung Quốc và Nga bỏ phiếu trắng.

Trong nghị quyết, Hội đồng Bảo an hy vọng Taliban cho phép người Afghanistan lẫn người nước ngoài ra đi một cách an toàn, có trật tự. Đây là cam kết Taliban đưa ra hôm 27.8.

“Hội đồng Bảo an mong rằng Taliban tuân thủ cam kết này cùng những cam kết khác”, nghị quyết viết.

Cuối tuần qua, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron đề xuất thành lập một vùng an toàn ở Kabul do Liên hợp quốc kiểm soát nhằm duy trì hoạt động nhân đạo. Tuy nhiên nghị quyết mới thông qua không hề có chi tiết này và cũng không rõ sẽ có nghị quyết khác đưa ra đề xuất vùng an toàn hay không.

Một nhà ngoại giao Liên hợp quốc nói với phóng viên: “Nghị quyết mới thông qua không nêu rõ hành động mà chỉ đặt ra nguyên tắc, thông điệp chính trị và lời cảnh cáo”.

Chuyên gia Richard Gowan thuộc Tổ chức Khủng hoảng quốc tế (ICG) đánh giá nghị quyết khá ít nội dung, nhưng ít nhất đã gửi đến Taliban một thông điệp chính trị là phải mở cửa sân bay Kabul và giúp Liên hợp quốc cung cấp hỗ trợ nhân đạo.

Bên cạnh vấn đề cho phép người rời khỏi Afghanistan, nghị quyết còn tái khẳng định phải tôn trọng nhân quyền của mọi người kể cả trẻ em, phụ nữ hay người thuộc nhóm thiểu số; khuyến khích các bên tìm kiếm giải pháp chính trị thông qua đối thoại, phụ nữ cũng được tham gia đầy đủ quá trình này.

Nghị quyết cũng kêu gọi không sử dụng lãnh thổ Afghanistan cho hoạt động đe dọa hoặc tấn công quốc gia khác, làm nơi trú ẩn - huấn luyện khủng bố hay lên kế hoạch, tài trợ khủng bố.

Giới chuyên gia cho rằng nghị quyết nêu trên đã “gia giảm” để tránh Trung Quốc, Nga dùng quyền phủ quyết. Phía Moscow tuyên bố không thể ủng hộ nghị quyết vì văn bản chẳng đề cập đến tình trạng “chảy máu chất xám” do nhiều người Afghanistan rời bỏ đất nước hay tác động xấu của việc đóng băng tài sản tài chính thuộc sở hữu Afghanistan.

Nghị quyết trên được thông qua trong bối cảnh Mỹ cùng đồng minh đã rút số lực lượng còn lại tại sân bay Kabul đồng thời kết thúc công tác sơ tán. Cơ quan Hàng không liên bang Mỹ (FAA) thông báo sân bay Kabul hiện không còn dịch vụ kiểm soát không lưu nên máy bay dân dụng Mỹ không được hoạt động ở không lưu Afghanistan trừ phi được cấp phép từ trước.