“Không dừng lại ở mục tiêu 1 triệu căn nhà ở xã hội vì hàng chục triệu người có nhu cầu về nhà ở”

Ngày 10.3, Phó thủ tướng Trần Hồng Hà đã nghe Bộ Xây dựng báo cáo về Đề án Đầu tư xây dựng ít nhất 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội.

Phó thủ tướng Trần Hồng Hà nêu rõ: Đảng, Nhà nước, Chính phủ rất quan tâm đến vấn đề nhà ở cho người dân. Hiến pháp năm 2013 cũng quy định về "quyền có nơi ở hợp pháp", "quyền sở hữu về nhà ở" của người dân và "Nhà nước có chính sách phát triển nhà ở tạo điều kiện để mọi người có chỗ ở". Thủ tướng Chính phủ đã có nhiều cuộc họp, đặc biệt với các địa phương, doanh nghiệp có nhu cầu nhà ở cho công nhân, doanh nghiệp đầu tư xây dựng nhà ở xã hội.

Theo Phó thủ tướng, việc thực hiện Đề án không chỉ gói gọn ở con số 1 triệu căn nhà ở xã hội, vì hiện nay còn hàng chục triệu người có nhu cầu về nhà ở. Mục tiêu dài hạn, tổng thể của đề án là phải nâng cao thứ hạng của Việt Nam trong bảo đảm quyền tiếp cận nhà ở của người dân.

Theo đó, trong từng giai đoạn, cần đề ra mục tiêu cụ thể, như xây ký túc xá cho sinh viên, nhà ở xã hội cho công nhân khu công nghiệp, nhà ở nhóm người yếu thế… từ đó, đưa ra các giải pháp, chính sách, phân bổ nguồn lực ưu tiên, phù hợp.

"Cần có kế hoạch, lộ trình bài bản để giải quyết nhu cầu tiếp cận nhà ở của mọi người dân như Hiến pháp đã quy định", Phó thủ tướng nhắc lại và yêu cầu nghiên cứu, đánh giá đầy đủ nhu cầu nhà ở của người dân, nhất là công nhân, người lao động có thu nhập thấp, đối tượng yếu thế, phù hợp với thông lệ quốc tế. Trong đó, cần tính đến mức thu nhập phổ biến của người lao động và khả năng có thể mua nhà ở xã hội.

"Nhà nước phải bảo đảm giá nhà ở phù hợp với thu nhập của người dân. Đây là vấn đề không chỉ liên quan đến Bộ Xây dựng mà cả Bộ TN-MT, ngân hàng… Do vậy, các bộ, ngành cần nghiên cứu chính sách để công nhân, người lao động có việc làm, thu nhập ổn định được vay tiền để mua nhà, thuê nhà… với mức lãi suất thấp", Phó thủ tướng đề nghị.

Phó thủ tướng cũng cho hay, những khó khăn về cơ chế, chính sách phát triển nhà ở xã hội cần được khẩn trương tháo gỡ theo hướng Nhà nước giữ vai trò dẫn dắt, tạo điều kiện thuận lợi, ưu đãi về hạ tầng, đất đai, tài chính… cho các tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp tham gia xây dựng nhà ở xã hội, "lấy đầu tư công về hạ tầng cơ bản để dẫn dắt, thu hút đầu tư".

Theo Phó thủ tướng, trong quá trình triển khai đề án cần phân định rõ trách nhiệm của Nhà nước (Trung ương, địa phương) làm gì, khu vực tư nhân làm gì; đồng thời, có tiêu chí xác định dự án sử dụng vốn đầu tư công, hợp tác công-tư và xã hội hóa.

Phó thủ tướng cũng lưu ý, các dự án nhà ở xã hội cần được tính toán đồng bộ, dự báo chính xác để đưa vào quy hoạch đất đai, quy hoạch xây dựng và phát triển đô thị.

"Cụ thể, khi quy hoạch các khu công nghiệp phải đi kèm với quy hoạch, quỹ đất xây dựng nhà ở xã hội cho công nhân để có thể hình thành khu đô thị mới với đầy đủ cơ sở hạ tầng. Doanh nghiệp thực hiện các dự án nhà ở xã hội có đủ năng lực, bảo đảm yêu cầu tiến độ, chất lượng. Chính sách thuê, mua nhà ở xã hội cần linh hoạt để công nhân gắn bó với doanh nghiệp", Phó thủ tướng phân tích thêm.

Trước đó, Bộ Xây dựng cũng đưa ra loạt giải pháp để hoàn thành mục tiêu xây dựng 1.062.200 căn nhà ở xã hội vào năm 2030.

Bộ Xây dựng cho biết sau khi tiếp thu các ý kiến của thành viên Chính phủ và tình hình thực tế, Bộ Xây dựng điều chỉnh mục tiêu phấn đấu đến năm 2030, tổng số căn hộ các địa phương hoàn thành khoảng 1.062.200 căn; trong đó giai đoạn 2021-2025 hoàn thành khoảng 428.000 căn; giai đoạn 2025-2030 hoàn thành khoảng 634.000 căn. Nguồn vốn thực hiện đề án trên (kế hoạch ban đầu lên tới 1,13 tỉ đồng) cũng giảm 280.500 tỉ đồng, tức chỉ còn 849.500 tỉ đồng.

Bộ Xây dựng cho biết đã nghiên cứu kinh nghiệm phát triển nhà ở xã hội, nhà ở công nhân tại một số nước trong khu vực (như Hàn Quốc, Trung Quốc, Singapore...) để đề xuất sửa đổi Luật Nhà ở nhằm giải quyết cơ bản các tồn tại, hạn chế về việc phân bổ quỹ đất.

Bộ Xây dựng cũng đề xuất sửa đổi việc lựa chọn chủ đầu tư; xác định giá bán, cho thuê, giá cho thuê mua nhà ở xã hội nhằm thúc đẩy hơn nữa việc phát triển nhà ở xã hội, tạo điều kiện cho người có hoàn cảnh khó khăn, thu nhập thấp, trung bình có cơ hội sở hữu nhà ở.

Ngoài ra, cơ quan quản lý Nhà nước về lĩnh vực nhà ở, xây dựng cũng đề xuất các quy định, những chế tài thích hợp, đủ mạnh để xử lý những đơn vị chưa tuân thủ theo luật định; phối hợp với các địa phương, tăng cường thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm trong lĩnh vực này.

Về nguồn lực thực hiện, theo Bộ Xây dựng, việc phát triển nhà ở xã hội trong những năm tới sẽ hạn chế sử dụng nguồn lực nhà nước đồng thời tăng cường huy động nguồn lực xã hội hóa, có cơ chế ưu đãi, khuyến khích doanh nghiệp tham gia đầu tư nhà ở xã hội trong phạm vi đề án để bán, cho thuê, thuê mua.

Theo đó, để thúc đẩy đầu tư xây dựng nhà ở xã hội cho người thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp, Bộ Xây dựng đã thống nhất với Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đề xuất gói tín dụng 120.000 tỉ đồng.

Về lãi suất, Ngân hàng Nhà nước cho biết lãi suất cho vay với người xây dựng và người mua nhà sẽ thấp hơn từ 1,5-2% lãi suất cho vay bình quân của các ngân hàng trên thị trường trong từng thời kỳ.